نام ژنریک:

• اسپیرامایسین

نام لاتین:

• Spiramycin

نام تجاری:

• ®Rovamycin

گروه دارویی- درمانی:

• ماکرولید – آنتی بیوتیک

طبقه بندی در بارداری:

• گروه C

اشکال دارویی:

• قرص روکشدار: 500 میلی گرم

موارد مصرف:

• قرص اسپیرامایسین در عفونت های ناشی از میکروارگانیسم های حساس استفاده می شود اما داروی خط اول برای درمان عفونت های ناشی از استافیلوکوک، استرپتوکوک، هموفیلوس و کورینه باکتریوم نیست.
• اسپیرامایسین درمان انتخابی برای بیماری عفونی توکسوپلاسموز در خانم های باردار است و درمان با این دارو صورت می گیرد تا این عفونت به جنین منتقل نشود.

روش و مقدار مصرف:

• مصرف قرص اسپیرامایسین در بالغین: روزانه 1 تا 2 گرم از راه خوراکی در 2 دوز منقسم (یا 500 میلی گرم تا 1 گرم 3 بار در روز)، مصرف می شود. اگر عفونت شدید باشد 2 تا 2.5 گرم از دارو 2 بار در روز قابل استفاده است.
• مصرف قرص اسپیرامایسین در کودکان با وزن بیشتر از 20 کیلوگرم: روزانه 25 میلی گرم بر کیلوگرم از وزن کودک، راه خوراکی 3 بار در روز، مصرف می شود.
• مصرف قرص اسپیرامایسین در خانم های باردار: می توان 3 گرم اسپیرامایسین در روز، در سه یا چهار دوز منقسم به مدت 3 هفته مصرف کرد یا هر 8 ساعت 2 قرص (1 گرم از دارو) را تا آخر دوران بارداری مصرف نمود.

مکانیسم اثر:

• اسپیرامایسین از طریق اتصال به RNA 50 S ریبوزومی، موجب مهار سنتز پروتئین در باکتری می شود و اثرات باکتریواستاتیکی ایجاد می شود.

فارماکوکینتیک:

• نیمه عمر اسپیرامایسین حدود 8 ساعت است.
• این دارو به طور عمده از راه مدفوع دفع می شود و مقادیر ناچیزی از دارو از طریق ادرار دفع می گردد.

نکات با اهمیت:

• درمان بیماری توکسوپلاسموز توسط داروهای پایریمتامین و سولفادیازین انجام می شود و داروهای ارجح در درمان توکسوپلاسموز می باشند ولی در زمان بارداری قابل مصرف نیستند و از قرص اسپیرامایسین به منظور درمان در دوران بارداری استفاده می شود.

موارد منع مصرف:

• افرادی که به این دارو حساسیت مفرط دارند.

موارد احتیاط:

• افرادی که اختلال شدید عملکرد کبدی دارند. 

تداخلات دارویی:

• اسپیرامایسین سطح خونی و احتمال مسمومیت ناشی از تئوفیلین، کاربامازپین، سیکلوسپورین، متیل پردنیزولون را افزایش می دهد.
• مصرف همزمان اسپیرامایسین با وارفارین باعث طولانی شدن PT در بیمار می شود.
• اسپیرامایسین اثر داروهای ضد انعقادی خوراکی را افزایش می دهد.
• مصرف این دارو سطح سرمی دیگوکسین را افزایش می دهد.
• این دارو باعث تاخیر در متابولیسم سیکلوسپورین، تریازولام و فنی توئین می شود.
• اسپیرامایسین نباید همزمان با داروهای سیزاپراید و ترفنادین مصرف شود زیرا باعث افزایش خطر آریتمی های قلبی می گردد.

عوارض جانبی:

هر دارو به موازات ایجاد اثرات درمانی مورد نظر ممکن است سبب بروز عوارض ناخواسته نیز بشود. اگرچه کلیه این عوارض در یک فرد مشاهده نمی شود ولی در صورت بروز هر یک از عوارض زیر با پزشک معالج مشورت نمایید. 

از جمله عوارض جانبی اسپیرامایسین می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• GI: تهوع، استفراغ، اسهال، درد شکم

مصرف در بارداری و شیردهی:

• مطالعات کنترل شده و کافی در رابطه با استفاده از اسپیرومایسین در دوران بارداری وجود ندارد و مصرف این دارو تنها زمانی مجاز است که مورد مصرف و ضرورت مصرف آن کاملا مشهود باشد.
• این داو در شیر ترشح می شود و به این دلیل توصیه می شود اسپیرامایسین در دوران شیردهی مصرف نشود و یا در زمان مصرف این دارو شیردهی به نوزاد قطع گردد.

توجهات پزشکی - پرستاری:

• در صورت درمان طولانی مدت، آزمایشات بررسی عملکرد کبد را انجام دهید.
• علائم مسمومیت کبدی با اسپیرامایسین عبارتند از: درد شکم، تهوع، استفراغ، تب، لکوسیتوز و ائوزینوفیلی. ممکن است زردی ایجاد نشود.

توجهات بیمار - خانواده:

• بهتر است قرص اسپیرامایسین با معده خالی مصرف شود (1ساعت قبل یا 3 ساعت بعد از غذا).
• قرص اسپیرامایسین را نباید همراه با آب میوه مصرف کرد.
• دارو باید سر وقت معین مصرف شود. دوره درمان را کامل کنید.
• دوز فراموش شده را بلافاصله پس از بخاطر آوردن، مصرف نمایید ولی اگر تقریبا زمان مصرف دوز بعدی فرا رسیده باشد، از مصرف آن خودداری نمایید و دوز بعدی را دو برابر نکنید. مصرف دوزهای باقی مانده را با فواصل منظم و یکنواخت در طول روز ادامه دهید.
• مصرف این دارو ممکن است سبب تهوع، استفراغ و اسهال یا کرامپ های شکمی شود. توصیه می شود در صورت ادامه دار شدن این عوارض و همچنین زردی پوست و چشم ها، تیرگی رنگ ادرار، رنگ پریدگی مدفوع و ضعف و خستگی غیر طبیعی به پزشک خود اطلاع دهید.
• در صورت بروز علائم عفونت ثانویه مانند رویش زواید سیاه رنگ و خزه مانند بر روی زبان، خارش، ترشح غیر طبیعی واژینال یا شل بودن مدفوع به پزشک خود اطلاع دهید.

شرایط نگهداری دارو:

• دارو را در ظروف در بسته و در درجه حرارت 15 تا 30 درجه سانتیگراد نگهداری نمایید.