نام ژنریک:

• نالیدیکسیک اسید

نام لاتین:

• Nalidixic Acid

نام تجاری:

• ®NegGram
• ®Nalidex

گروه دارویی- درمانی:

• کینولون صناعی – آنتی بیوتیک (آنتی سپتیک دستگاه ادراری)

طبقه بندی در بارداری:

• گروه C

اشکال دارویی:

• قرص: 500 میلی گرم
• سوسپانسیون خوراکی: 60 میلیگرم / میلی لیتر (120 میلی لیتر)

موارد مصرف:

• در عفونت های دستگاه ادراری حاد یا مزمن ناشی از ارگانیسم های گرم منفی کاربرد دارد.

روش و مقدار مصرف:

• بالغین: 1 گرم از دارو از راه خوراکی، چهار بار در روز به مدت یک تا 2 هفته استفاده می شود. برای استفاده طولانی مدت از دارو معمولا 2 گرم در روز از راه خوراکی تجویز می شود.
• کودکان: برای کودکان بالای 3 ماه، 55 میلیگرم / کیلوگرم از دارو از راه خوراکی، 4 بار در روز به مدت یک تا دو هفته استفاده می گردد. برای استفاده طولانی مدت از دارو معمولا 33 میلیگرم / کیلوگرم از راه خوراکی و 4 بار در روز استفاده می شود.

توجه: اگر از ابتدای درمان،مقدار مصرف دارو از 4 گرم در روز آغاز شود ممکن است مقاومت دارویی ایجاد شود.

توجه: این دارو در کودکان کمتر از 3 ماه منع مصرف دارد.

نکته: هر میلیگرم از سوسپانسیون خوراکی دارو، حاوی 60 میلیگرم نالیدیکسیک اسید می باشد.

مکانیسم اثر:

• نالیدیکسیک اسید، از طریق مهار فعالیت آنزیم DNA gyrase، در همانند سازی DNA باکتری اختلال ایجاد می کند و در نتیجه سنتز DNA باکتری مهار می شود. به این ترتیب از تکثیر باکتری جلوگیری می شود و معمولا اثرات باکتریسیدی ایجاد می کند.

فارماکوکینتیک:

• نیمه عمر این دارو 1 تا 2.5 ساعت است.
• این دارو و متابولیت های آن از راه ادرار دفع می شوند.

نکات با اهمیت:

• اگر همراه با مصرف این دارو از ویتامین C استفاده شود، اثر دارو بیشتر شده و مقاومت به این دارو نیز کاهش می یابد.

موارد منع مصرف:

• افرادی که سابقه تشنج دارند
• افرادی که کمبود آنزیم گلوکز 6-فسفات دهیدروژناز (G6PD) دارند(افراد مبتلا به فاویسم )
• کودکان زیر 3 ماه
• افرادی که به دارو حساسیت مفرط دارند
• سه ماهه اول بارداری

موارد احتیاط:

• افرادی که اختلال عملکرد کلیه و کبد دارند
• افرادی که آتریواسکلروز شدید عروق مغزی دارند
• سه ماهه دوم و سوم بارداری

تداخلات دارویی:

• احتمالا مصرف این دارو باعث افزایش تاثیر داروهای ضد انعقاد خوراکی می گردد.
• مصرف آنتی اسید باعث کاهش یا تاخیر جذب این دارو می گردد.

عوارض جانبی:

هر دارو به موازات ایجاد اثرات درمانی مورد نظر،ممکن است سبب بروز عوارض ناخواسته نیز بشود. اگرچه کلیه این عوارض در یک فرد مشاهده نمی شود ولی در صورت بروز هر یک از عوارض زیر با پزشک معالج مشورت نمایید.

• CNS: خواب آلودگی، ضعف، سردرد، سرگیجه، ورتیگو، تشنج در بیماران اپی لپتیک، گیجی و توهم
• Derm: خارش، حساسیت به نور، کهیر، راش
• EENT: حساسیت به نور، تغییر در درک رنگها، دوبینی، تاری دید
• GI: درد شکمی، تهوع، استفراغ، اسهال
• HEMA: ائوزینوفیلی، ترومبوسیتوپنی، لکوپنی، آنمی همولیتیک
• Other: آنژیوادم، تب، لرز، افزایش فشار اینتراکرانیال

توجه: در صورت ایجاد واکنش افزایش حساسیت، تشنج، حساسیت به نور، افزایش فشار اینتراکرانیال مصرف دارو باید قطع شود.

مصرف در بارداری و شیردهی:

• مصرف این دارو در بارداری توصیه نمی شود و در سه ماهه اول بارداری منع مصرف دارد. این دارو با غلظت های کم در شیر مادر ترشح می شود. بدلیل احتمال ایجاد عوارض جانبی در شیرخوار، منافع مصرف دارو باید در برابر ضررهای احتمالی آن سنجیده شود.

توجهات پزشکی - پرستاری:

• دارو بهتر است با معده خالی مصرف شود. ( حداقل یک ساعت قبل و یا دو ساعت بعد از غذا )
• در صورت بروز مشکلات کوارشی می توان دارو را همراه غذا یا شیر مصرف نمود.
• شیرخواران، کودکان و افراد مسن نسبت به عوارض جانبی دارو حساس تر هستند.
• عوارض CNS دارو اغلب 30 دقیقه بعد از شروع درمان و یا بعد از تجویز دوز دوم یا سوم دارو ایجاد می شوند.
• در صورت استفاده بیش از دو هفته از دارو، CBC و آزمایشات بررسی کلیه و کبد را درخواست نمایید.

توجهات بیمار - خانواده:

• توصیه می شود دارو را طبق دستور مصرف نمایید و در مقدار مصرف دارو تغییری ندهید. هیچ نوبتی از دارو را فراموش نکنید زیرا می تواند موجب بروز مقاومت دارویی شود.
• دوره درمان باید کامل شود.
• به علت احتمال بروز واکنش های حساسیتی نسبت به نور، توصیه می شود در طول درمان از قرار گرفتن در معرض نور خورشید پرهیز نمایید یا از پوشش مناسب و کرم های ضد آفتاب استفاده کنید.
• احتمال ایجاد حساسیت به نور ممکن است تا 3 ماه بعد از قطع مصرف دارو نیز وجود داشته باشد.
• مصرف این دارو ممکن است باعث خواب آلودگی یا گیجی شود. توصیه می شود تا مشخص نشدن اثر دارو از رانندگی و سایر اموری که نیاز به هوشیاری دارند، پرهیز نمایید.
• در صورت بروز راش پوستی، سفتی مفاصل، ضعف غیر عادی، زردی، تیرگی ادرار، بی رنگ شدن مدفوع، خونریزی، خون مردگی غیر عادی، تب، گلودرد و هر گونه تغییر در حس بینایی به پزشک خود اطلاع دهید.

شرایط نگهداری دارو:

• دارو را باید در ظروف دربسته و در درجه حرارت 15 تا 30 سانتیگراد نگهداری نمود و از یخ زدن آن جلوگیری کرد.