نام ژنریک:

• سولفادیازین

نام لاتین:

• (Sulfadiazine (Sulphadiazine

نام تجاری:

• ®Microsulfon
• ®Adiazine

گروه دارویی- درمانی:

• سولفونامید – آنتی بیوتیک

طبقه بندی در بارداری:

• گروه C

اشکال دارویی:

• قرص: 500 میلی گرم

موارد مصرف:

• سولفادیازین در درمان بیماری های عفونی باکتریایی مانند، عفونت دستگاه ادراری، عفونت گوش، مننژیت، مالاریا و توکسوپلاسموزیس کاربرد دارد.
• این دارو همچنین جهت پیشگیری یا پروفیلاکسی در مقابل تب روماتیسمی به عنوان جایگزین پنی سیلین ( در مواردی که حساسیت به پنی سیلین ها وجود دارد )، مصرف می شود.

روش و مقدار مصرف:

• بالغین و کودکان: با توجه به نوع و شدت عفونت دوز های مختلفی از دارو به صورت خوراکی و هر 6 ساعت یک بار، مصرف می شود.

مکانیسم اثر:

• این دارو جذب اسید پارا آمینوبنزوئیک (PABA) را که برای سنتز اسید فولیک و رشد باکتری ضروری است، مهار می کند و یک داروی باکتریواستاتیک است.

فارماکوکینتیک:

• نیمه عمر این دارو نا شناخته است. اوج اثر دارو 4 تا 6 ساعت می باشد.
• این دارو و متابولیت های آن از راه ادرار دفع می شوند.

نکات با اهمیت:

• سولفادیازین در ترکیب با پیریمتامین( یک داروی ضد تک یاخته)، درمان خط اول بیماری توکسوپلاسموز حاد را تشکیل می دهند. این دو دارو خاصیت هم افزایی یا سینرژیسم دارند و مرحل متوالی را در مسیر ساخت اسید فولیک در باکتری مهار می کنند.
• سولفادیازین نباید به خصوص در سه ماهه آخر بارداری مصرف شود.
• سولفادیازین نباید در نوزادان زیر 2 ماه مصرف شود.

موارد منع مصرف:

• سولفادیازین در ترکیب با پیریمتامین( یک داروی ضد تک یاخته)، درمان خط اول بیماری توکسوپلاسموز حاد را تشکیل می دهند. این دو دارو خاصیت هم افزایی یا سینرژیسم دارند و مرحل متوالی را در مسیر ساخت اسید فولیک در باکتری مهار می کنند.
• سولفادیازین نباید به خصوص در سه ماهه آخر بارداری مصرف شود.
• سولفادیازین نباید در نوزادان زیر 2 ماه مصرف شود.

موارد احتیاط:

• افرادی که اختلال خفیف تا متوسط کلیه یا کبد دارند.
• افرادی که مشکل انسداد روده یا دستگاه گوارش دارند.
• افرادی که دچار آلرژی های شدید هستند.
• افرادی که آسم دارند.
• افرادی که فاویسم دارند ( کمبود آنزیم گلوکز 6-فسفات دهیدروژناز یا G6PD)

تداخلات دارویی:

• مصرف این دارو ممکن است اثر و خطر مسمومیت ناشی از کاربرد داروهای پایین آورنده قند خون خوراکی، فنی توئین، متوتروکسات، زیدوودین و داروهای ضد انعقاد خوراکی را افزایش دهد.
• بدنبال مصرف این دارو با سایر داروهای هپاتوتوکسیک ریسک ابتلا به هپاتیت افزایش می یابد.
• خطر بروز کریستالوری، بدنبال مصرف همزمان این دارو با متنامین افزایش می یابد.
• مصرف این دارو ممکن است جذب آهن و اسید فولیک را کاهش دهد.

عوارض جانبی:

هر دارو به موازات ایجاد اثرات درمانی مورد نظر،ممکن است سبب بروز عوارض ناخواسته نیز بشود. اگرچه کلیه این عوارض در یک فرد مشاهده نمی شود ولی در صورت بروز هر یک از عوارض زیر با پزشک معالج مشورت نمایید.

• CNS: سردرد، تشنج، توهم
• Derm: سندرم استیون-جانسون، بثورات جلدی، درماتیت، حساسیت به نور، کهیر و خارش
• GI: تهوع، استفراغ، اسهال، درد شکم، بی اشتهایی
• GU: نفروز توکسیک همراه با اولیگوری یا آنوری
• HEMA: آگرانولوسیتوز، آنمی آپلاستیک
• Hepatic: یرقان
• Other: واکنش افزایش حساسیت، آنافیلاکسی، عفونت ثانویه باکتریال یا قارچی

مصرف در بارداری و شیردهی:

• مصرف این دارو در دوران بارداری به خصوص در اواخر بارداری، توصیه نمی شود.
• این دارو در شیر مادر ترشح می شود و نباید در دوران شیردهی مصرف شود.

توجهات پزشکی - پرستاری:

• سولفادیازین، هنگامی که با دوز های زیاد مصرف می شود، بویژه اگر دریافت مایعات کم باشد، می تواند باعث کریستالوری شود. در هنگام مصرف این دارو میزان ادرار روزانه بیمار باید حداقل 1500 میلی لیتر باشد. در غیر این صورت جهت پیشگیری از کریستالوری و تشکیل سنگ، مصرف ترکیبات قلیایی کننده ادرار مانند بیکربنات سدیم و مایعات برای هیدراسیون کافی، توصیه می شود.

توجهات بیمار - خانواده:

• توصیه می شود، علیرغم احساس بهبودی، دارو را مطابق دستور بکار برده و در صورت فراموش نمودن یک دوز، بلافاصله پس از بخاطر آوردن، دارو را مصرف نمائید. مگر این که زمان مصرف دوز بعدی رسیده باشد.
• در صورت بروز راش، گلودرد، تب، زخم دهان یا خونریزی و کبودشدگی غیر معمول پوست، به پزشک اطلاع دهید.
• در صورت عدم بهبود علایم 1 تا 2 ماه بعد از شروع درمان، پزشک را مطلع نمائید.
• در طول درمان با این دارو، آب و مایعات فراوان بنوشید.

شرایط نگهداری دارو:

• دارو را در ظروف در بسته و مقاوم به نور نگهداری نمائید.