تخریب آندومتر یا Endometrial ablation روشی است که با استفاده از جراحی لایه پوشاننده دیواره رحم تخریب می شود. هدف از این روش درمانی کاهش جریان خون قاعدگی است. در برخی خانم ها جریان خون قاعدگی ممکن است به طور کامل متوقف شود.

برای تخریب آندومتر به ایجاد هیچ برشی نیاز نخواهد بود. پزشک از طریق گذرگاه بین واژن و دهانه رحم(سرویکس) ابزار بلند و باریکی را وارد رحم می کند. این ابزار بسته به روش مورد استفاده برای خارج کردن رحم می تواند متفاوت باشد. این ابزارها می تواند سرمای شدیدی را القا کند، یا این که می تواند حاوی مایعات گرم، امواج انرژی در مقیاس میکرو و یا رادیوفرکانس هایی با انرژی بالا باشد.

برخی روش های مربوط به این جراحی می تواند در مطب پزشک انجام شود. اما برخی از آن ها باید در اتاق جراحی صورت پذیرد. فاکتورهایی مانند اندازه و شرایط رحم تعیین خواهد کرد چه روشی مناسب خواهد بود.

چرا این روش انجام می شود؟

تخریب  آندومتر برای درمان خونریزی بیش از حد در دوران قاعدگی انجام می شود. وجود برخی از شرایط زیر سبب می شود تا پزشک انجام این روش را پیشنهاد کند:

• پریودهای سنگین تا حدی که هر دو ساعت یک بار و یا کمتر از آن نوار بهداشتی فرد از خون خیس شود.
• خونریزی که بیش از 8 روز به طول انجامد.
• آنمی ناشی از خونریزی بیش از حد

برای کاهش خونریزی دوران قاعدگی، پزشکان ابتدا برخی داروها و یا دستگاه درون رحمی (IUD) را تجویز می کنند. اگر سایر انتخاب های درمانی جواب ندهد و اگر به دلایل مختلف فرد نتواند درمان های دیگری را انجام دهد انجام این روش توصیه خواهد شد.

تخریب آندومتر معمولا در خانم هایی که در دوران بعد از یائسگی قرار دارند و یا خانم هایی با شرایط زیر توصیه نمی شود:

• وجود برخی ناهنجاری ها در رحم
• وجود سرطان در رحم و یا افزایش احتمال سرطان رحم
• وجود عفونت لگنی فعال

خطرات:

مشکلات تخریب آندومتر نادر است و می تواند شامل موارد زیر باشد:

• درد، خونریزی یا عفونت
• آسیب گرمایی یا سرمایی به ارگان های مجاور
• سوراخ شدن دیواره رحم که می تواند ناشی از ابزار جراحی باشد

احتمال بارداری در آینده:

باردای بعد از تخریب آندومتر می تواند اتفاق بیفتد. اما این بارداری ها می تواند برای مادر و فرزند خطراتی را به دنبال داشته باشد. بارداری می تواند منجر به سقط خود به خود شود زیرا دیواره رحم آسیب دیده است هم چنین بارداری ممکن است در لوله های فالوپ و یا دهانه رحم اتفاق بیفتد (بارداری اکتوپیک یا نابجا).

برخی انواع روش های عقیم سازی می تواند به هنگام تخریب آندومتر انجام شود. اگر شما تخریب آندومتر را انجام داده اید به شما توصیه می شود برای پیشگیری از بارداری از کنتراسپتیوهای طولانی اثر و یا روش های عقیم سازی استفاده کنید.

برای انجام این جراحی چه آمادگی هایی لازم است؟

در هفته های قبل از انجام این جراحی پزشک از شما می خواهد تا:

• از باردار نبودن خود مطمئن شوید: این جراحی نمی تواند در صورت بارداری اتفاق بیفتد.
• به منظور وجود سرطان تست خواهید شد: لوله نازکی به واسطه دهانه رحم وارد بدن تان می شود تا نمونه کوچکی از آندومتر برداشته شود سپس این نمونه به منظور وجود سرطان در آزمایشگاه بررسی خواهد شد.
• برداشت دستگاه درون رحمی یا IUD: تخریب آندومتر نمی تواند با وجود IUD در رحم انجام شود.
• نازک تر سازی دیواره آندومتر: برخی انواع روش ها در تخریب آندومتر زمانی موفقیت آمیز تر خواهد بود که دیواره رحم نازک تر باشد. از این رو پزشک داروهایی را قبل از جراحی تجویز کرده و یا اتساع و کورتاژ انجام خواهد داد (dilation and curettage)، در این روش پزشک بافت های اضافی را خراش خواهد داد.
• گزینه بیهوشی: در برخی روش های تخریب آندومتر به بیهوشی کل بدن نیاز خواهد بود بنابراین شما حین عمل در حالت خواب خواهید بود. برخی انواع روش ها در حالت هشیاری و بیداری انجام می پذیرد و یا ممکن است از بی حس کننده ها در دهانه رحم و رحم استفاده شود.

چه انتظاراتی باید داشته باشیم؟

در طول جراحی

تخریب رحم می تواند در مطب پزشک انجام شود. اما برخی انواع روش ها باید در بیمارستان انجام شود مخصوصا اگر نیاز به بیهوشی کلی بدن وجود داشته باشد.

برای باز کردن دهانه رحم لازم است تا اتساع انجام گیرد به این ترتیب امکان عبور ابزارهای مورد نیاز در جراحی فراهم می شود. اتساع دهانه رحم می تواند به کمک دارو و یا وارد کردن ابزاری میله ای که به تدریج قطر آن افزایش می یابد صورت پذیرد.

جراحی تخریب آندومتر بسته به روش به کار رفته در برداشت آندومتر متغیر خواهد بود.

گزینه ها عبارت است از:

• Electrosurgery: در این روش از slender scope استفاده می شود تا درون رحم بازبینی شود. ابزاری مانند حلقه سیمی وارد بدن می شود که گرم شده است و شیارهایی را روی دیواره آندومتر ایجاد می کند. در این روش لازم است بیمار بیهوش شود.
• Cryoablation: در این روش از سرمای زیاد استفاده می شود تا دو یا سه توپ یخی ایجاد شود به گونه ای که بتواند آندومتر را منجمد و تخریب کند. اولتراسوند Real-time این امکان را برای پزشک ایجاد می کند تا پیشرفت توپ های یخی را دنبال کنند. هر چرخه منجمد سازی حدودا 6 دقیقه به طول می انجامد و تعداد چرخه ها به اندازه و شکل رحم بستگی دارد.
• جریان آزاد مایع داغ (Free-flowing hot fluid): مایع سالین حرارت دیده به مدت ده دقیقه در رحم می چرخد. مزایای این روش در این است که می توان آن را برای خانم هایی انجام داد که رحم شان شکل نامنظمی دارد (مانند زمانی که وجود فیبروئید رحمی و یا ضایعات درون حفره ای (intracavity) شکل رحم را تغییر داده است).
• بالون حرارتی (Heated balloon): دستگاه بالون از طریق دهانه رحم وارد رحم می گردد و سپس با استفاده از مایعی داغ بالون باد می شود. بسته به نوع دستگاه بالون، این روش می تواند 2 تا 10 دقیقه به طول انجامد.
• مایکروویو (Microwave): از میله ای باریک و دراز به نام slender wand استفاده می شود، این وسیله وارد دهانه رحم می شود. این میله امواج مایکروویو را از خود منتشر می کند که منجر به ایجاد حرارت در بافت آندومتر می شود. این روش معمولا 3 تا 5 دقیقه به طول می انجامد.
• رادیوفرکانس (Microwave): در این روش دستگاهی مخصوص وارد رحم می شود. این دستگاه انرژی رادیوفرکانس را منتقل می کند به گونه ای که بافت های آندومتر ظرف یک تا دو دقیقه تبخیر می شوند. این دستگاه سپس از رحم خارج می شود.

بعد از جراحی:

بعد از جراحی ممکن است علائم زیر را تجربه کنید:

• کرامپ: شما ممکن است به مدت چند روز کرامپ هایی شبیه آن چه که در دوران قاعدگی داشتید را تجربه کنید. استفاده از مسکن هایی مانند ایبوپروفن و یا استامینوفن می تواند به تخفیف این دردها کمک کند.
• ترشح واژینال: ترشح آبکی توام با خون ممکن است برای چند هفته وجود داشته باشد. این ترشحات چند روز بعد از جراحی معمولا سنگین هستند.
• تکرر ادرار: شما ممکن است در طول 24 ساعت بعد از تخریب آندومتر چندین بار دفع ادرار انجام دهید.

نتایج:

برای دیدن نتایج نهایی ممکن است به چند ماه زمان نیاز داشته باشید، اما تخریب آندومتر معمولا مقدار خون از دست رفته در هر قاعدگی را کاهش خواهد داد. اغلب خانم ها پریودهای سبک تری خواهند داشت و در برخی خانم ها ممکن است پریودها به طور کامل متوقف شود.

تخریب آندومتر روش عقیم سازی محسوب نمی شود و شما بعد از انجام آن هم چنان باید به مصرف کنتراسپتیو ها ادامه دهید. احتمال بارداری هم چنان وجود دارد اما ممکن است بارداری پر خطری در انتظارتان باشد که به سقط منجر شود.