نام ژنریک:

• سفالکسین

نام لاتین:

• Cephalexin

نام تجاری:

• ®Keflex

گروه دارویی- درمانی:

• نسل اول سفالوسپورین ها
• آنتی بیوتیک

طبقه بندی در بارداری:

• گروه B

اشکال دارویی:

• کپسول: 250 میلی گرم و 500 میلی گرم
• پودر جهت تهیه سوسپانسیون خوراکی: 125 میلی گرم و 250 میلی گرم بر 5 میلی لیتر

موارد مصرف:

• سفالکسین در عفونت های ریوی (سفالکسین در سرماخوردگی زمانی که علت باکتریایی باشد و باعث عفونت ریوی و گلو درد ناشی از عفونت باکتریایی باشد، تجویز می شود)، عفونت ادرای- تناسلی، پوست و بافت نرم (سفالکسین گاهی در عفونت دندان تجویز می شود)، استخوان و مفاصل، اوتیت میانی (عفونت گوش) ناشی از ارگانسیم های حساس کاربرد دارد.

روش و مقدار مصرف:

• مصرف سفالکسین در بالغین: 250 میلی گرم تا حداکثر 1 گرم از دارو هر 6 ساعت یک بار از راه خوراکی (کپسول سفالکسین 250 یا 500) به صورت دوز های منقسم استفاده می شود.
• مصرف سفالکسین در کودکان: 6 تا 12 میلی گرم بر هر کیلوگرم وزن کودک هر 6 ساعت، استفاده می شود (سوسپانسیون خوراکی سفالکسین).

مکانیسم اثر:

• اثر آنتی بیوتیکی: سفالکسین یک باکتریوسید است. مانع ساخت دیواره سلولی باکتری می شود و از این طریق موجب مرگ باکتری های در حال رشد و تقسیم می گردد.

فارماکوکینتیک:

• نیمه عمر سفالکسین 0.5 تا 1.2 ساعت است.
• این دارو از راه کلیه و از طریق ادرار دفع می شود.

نکات با اهمیت:

• مقادیر موجود در اشکال دارویی (کپسول سفالکسین یا سوسپانسیون خوراکی سفالکسین)، بر اساس سفالکسین بدون آب است.
• توصیه می شود که کپسول سفالکسین حتما با معده خالی مصرف شود که جذب بیشتری از دستگاه گوارش داشته باشد.
• جهت جلوگیری از تجمع سمی دارو در بیماران دچار اختلال عملکرد کلیه، در مواردی که کلیرانس کراتینین کمتر از 40 میلی لیتر بر دقیقه است، دوز سفالکسین باید کاهش یابد.

موارد منع مصرف:

• افرادی که حساسیت شدید به هر یک از انواع پنی سیلین ها یا سفالوسپورین ها دارند.

تداخلات دارویی:

• مصرف پروبنسید (یکی از داروهای درمان نقرس است) به طور همزمان، باعث کاهش دفع کلیوی سفالکسین و افزایش سطح خونی آن می گردد.
• مصرف همزمان سفالکسین با داروهای نفروتوکسیک (مثل آمینوگلیکوزید ها) می تواند سمیت کلیوی داروهای نفروتوکسیک را تقویت کند.

عوارض جانبی:

هر دارو به موازات ایجاد اثرات درمانی مورد نظر ممکن است سبب بروز عوارض ناخواسته نیز بشود. اگرچه کلیه این عوارض در یک فرد مشاهده نمی شود ولی در صورت بروز هر یک از عوارض زیر با پزشک معالج مشورت نمایید.

از جمله عوارض جانبی سفالکسین می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• CNS: سرگیجه، سردرد، تشنج
• GI: کولیت پسودومامبرانو، اسهال، تهوع،استفراغ، کرامپ های شکمی
• GU: خارش ناحیه ژنیتال یا ناحیه تناسلی
• Hema: آنمی، لوکوپنی، ائوزینوفیلی
• Other: واکنش افزایش حساسیت (راش، کهیر، لرز، تب، ادم، آنافیلاکسی)

توجه: در صورت بروز واکنش افزایش حساسیت و یا اسهال شدید، مصرف دارو باید قطع شود.

مصرف در بارداری و شیردهی:

• مصرف سفالکسین در بارداری توصیه نمی شود.
• این دارو در شیر ترشح می شود و بنابراین مصرف سفالکسین در شیردهی باید همراه با احتیاط باشد.

توجهات پزشکی- پرستاری:

• در صورت درمان طولانی مدت با سفالکسین، تست های عملکرد کلیه و کبد را بصورت دوره ای انجام دهید.
• بیمار را از نظر بروز علائم واکنش افزایش حساسیت تحت نظر داشته باشید.

توجهات بیمار- خانواده:

• سفالکسین توسط اسید معده تخریب نمی شود ولی اگر همراه با غذا مصرف شود جذب آن دچار اختلال می شود پس بهتر است با معده خالی مصرف شود(حداقل یک ساعت قبل و یا دو ساعت بعد از غذا).
• در صورت بروز علائم عفونت ثانویه (رویش زوائد خزه مانند و سیاه رنگ بر روی زبان، خارش و ترشح واژینال، مدفوع شل و آلرژی) به پزشک خود اطلاع دهید.
• در صورت بروز تب و اسهال در پی مصرف این دارو به پزشک خود اطلاع دهید.

شرایط نگهداری دارو:

• بعد از تهیه سوسپانسیون خوراکی سفالکسین، دارو را می توان تا 14 روز در یخچال نگهداری کرد.
• کپسول سفالکسین را باید در دمای 15 تا 30 درجه سانتیگراد نگهداری کرد.

مراحل تهیه سوسپانسیون خوراکی:

برای تهیه سوسپانسیون سفالکسین باید از آب جوشیده سرد شده استفاده کرد اگر از آب نجوشیده استفاده شود اثر آنتی بیوتیک از بین می رود. ابتدا باید پودر را کاملا تکان داد که از هم باز شود و بهم چسبیده باقی نماند، سپس آب جوشیده سرد شده تا خط نشانه روی ظرف اضافه شود و در نهایت شیشه را به خوبی تکان دهید تا به شکل سوسپانسیون در آید. ظرف دارو باید نیم ساعت به صورت ساکن قرار گیرد، در این مدت سطح دارو از خط مورد نظر پایین تر می آید که دوباره مقداری آب به آن اضافه نمایید تا به سطح مشخص باز گردد. دارو باید در یخچال نگهداری شود و قبل از هر بار مصرف دارو را کاملا تکان دهید. حداکثر تا 14 روز بعد از تهیه سوسپانسیون می توان از آن استفاده کرد.