هیپوگلیسمی چیست؟
هیپوگلیسمی که با عنوان افت قند خون شناخته می شود زمانی روی می دهد که مقدار قند خون کاهش شدیدی بیابد. این عارضه در بین افراد مبتلا به دیابت که از انسولین خوراکی و یا داروهای دیابت خوراکی استفاده می کنند شایع می باشد.
پیشگیری از هیپوگلیسمی
بهترین راه برای پیشگیری از هیپوگلیسمی مانیتور میزان قند خون و آمادگی برای درمان اورژانسی هیپوگلیسمی در موارد لزوم می باشد. فرد بیمار و نزدیکان او باید علائم هیپوگلیسمی را بشناسند و همیشه قرص گلوکز، آب نبات یا سایر منابع کربوهیدرات سریع العمل را با خود همراه داشته باشند. هیپوگلیسمی تجربه ای ترسناک و ناخوشایند می باشد. این تجربه فرد را نسبت به اپیزودهای آینده نگران خواهد کرد در نتیجه ممکن است سبب افزایش مقدار قند خون شود و احتمال بروز عوارض بلند مدت را به دنبال داشته باشد. آموزش لازم درمورد تعریف هیپوگلیسمی، انواع هیپوگلیسمی و علائم هیپوگلیسمی می تواند بسیار موثر واقع شود. به این ترتیب احتمال شناسایی به موقع علائم هیپوگلیسمی تقویت می شود. فراموش نکنید که می توانید ترس ها و اضطراباتی را که در مورد هیپوگلیسمی در ذهن دارید با پزشک متخصص خود در میان گذارید.
درمان هیپوگلیسمی
وقتی احساس می کنید که قند خون پایین آمده باید فورا مقدار آن را اندازه گیری کنید. اگر دستگاه کنترل کننده قند خون در اختیار ندارید و علائم هیپوگلیسمی را در خود احساس می کنید باید فورا به سراغ درمان هیپوگلیسمی بروید. درمان هیپوگلیسمی مخصوصا زمانی که مقدار قند خون کمتر از 40 میلی گرم در دسی لیتر می باشد بسیار اهمیت دارد:
- اگر مقدار قند خون 51 تا 70 میلی گرم در دسی لیتر می باشد 10 تا 15 گرم کربوهیدرات سریع العمل مانند آبمیوه و یا آبنبات استفاده کنید.
- اگر قند خون کمتر از 50 میلی گرم در دسی لیتر می باشد 20 تا 30 گرم کربوهیدرات سریع العمل مصرف کنید.
این مقدار خوراکی قند خون را به اندازه مناسبی افزایش می دهد بدون آنکه سبب افزایش نامناسب قند خون شود. در این شرایط از مصرف غذاهای حاوی چربی و پروتئین اجتناب کنید زیرا توانایی بدن در جذب قند این ترکیبات بسیار آهسته است. پس از مصرف خوراکی بعد از 15 دقیقه دوباره قند خون را چک کنید و در صورت نیاز درمان را تکرار کنید. اگر قرار است وعده غذایی بعدی را در زمان طولانی مصرف کنید بهتر است میان وعده مناسب مانند کراکر با پنیر استفاده کنید. از پرخوری بپرهیزید زیرا سبب افزایش بیش از حد قند خون و اضافه وزن می شود.
درمان اورژانسی هیپوگلیسمی
اگر مقدار قند خون بسیار پایین باشد بهتر است یکی از نزدیکان بیمار که علائم هیپوگلیسمی شدید را می شناسد و آموزش های لازم را دریافت کرده وارد عمل شود. در این شرایط تزریق گلوکاگون می تواند علائم شدید مانند تعریق و تشنج را متوقف کند. گلوکاگون هورمونی است که سبب افزایش سریع قند خون می شود. گلوکاگون در کیت های اورژانسی موجود می باشد و با نسخه پزشک نیز از داروخانه قابل تهیه است. اطرافیان بیمار بهتر است قبل از موقعیت اورژانسی نحوه استفاده و تزریق گلوکاگون را بیاموزند. در شرایط اورژانسی باید کیت تزریق گلوکاگون در دسترس بوده، تاریخ مصرف گلوکاگون منقضی نشده باشد و اطرافیان خونسردی مناسب خود را حفظ کنند. کیت منقضی شده را باید دور بیندازید اما بعید است استفاده از گلوکاگون منقضی شده ضرری به دنبال داشته باشد. گلوکاگون به داخل شکم یا ران تزریق می شود و محل تزریق و تکنیک تزریق مشابه با تزریق انسولین می باشد.
