سنگ های کیسه صفرا توده های جامد و ریز هستند که داخل کیسه صفرا ایجاد می شوند. کیسه صفرا در قسمت بالا و راست شکم زیر کبد واقع شده است. خوشبختانه اغلب افرادی که به سنگ کیسه صفرا دچار می شوند علائمی ندارند و بنابراین به درمان نیز نیازی نخواهند داشت. اما در برخی موارد سنگ کیسه صفرا منجر به بروز درد و عوارضی می گردد که در این شرایط درمان سنگ کیسه صفرا ضرورت می یابد. در برخی موارد درمان سنگ کیسه صفرا با برداشتن کیسه صفرا صورت می گیرد.
درمان سنگ کیسه صفرا
در درمان سنگ کیسه صفرا سه گزینه کلی وجود دارد. انتخاب بهترین گزینه برای درمان سنگ کیسه صفرا به شرایط بیمار بستگی خواهد داشت: 1) انتظار و کنترل علائم 2) برداشت کیسه صفرا و سنگ های کیسه صفرا با استفاده از جراحی 3)برداشت سنگ های کیسه صفرا و حفظ کیسه صفرا.
کلسیستکتومی روشی جراحی برای برداشت کیسه صفرا می باشد. این جراحی با دریافت بیهوشی انجام می شود. کیسه صفرا ارگان مهمی محسوب می شود اما امکان زندگی بدون آن نیز وجود دارد. برداشت کیسه صفرا لزوما به بروز عوارض جدی منجر نخواهد شد اما نیمی از افرادی که کیسه صفرا خود را خارج می سازند دچار علائمی مانند نرم شدن مدفوع، گاز و نفخ می گردند. در اغلب موارد این علائم خفیف است و نیازی به درمان ندارد. عمل جراحی به منظور درمان سنگ کیسه صفرا ممکن است با استفاده از برشی باز یا با انجام برشی کوچک همراه با دوربین انجام شود (کلسیستکتومی لاپاراسکوپیک).
درمان سنگ کیسه صفرا می تواند با استفاده از روش های غیر از جراحی نیز انجام شود. این گزینه ها عمدتا در افرادی مورد توجه قرار می گیرد که قادر به انجام کلسیستکتومی نمی باشند. در این روش ها بیمار سنگ صفرای خود را از دست می دهد اما کیسه صفرا همچنان باقی خواهد ماند. عمده ترین محدودیت این رویکردها در درمان سنگ کیسه صفرا احتمال عود سنگ ها در طول زمان می باشد. قرص اوروسودیول به تجزیه سنگ های کلسترولی کمک می کند. حدود دو سوم افرادی که برای درمان سنگ کیسه صفرا از این دارو استفاده می کنند دو تا سه ماه بعد از درمان سنگ های خود را از دست می دهند. اما برای درمان سنگ کیسه صفرا به طور کامل ممکن است به چند سال زمان نیاز باشد. این گزینه در درمان سنگ کیسه صفرا نسبتا بی خطر بوده و به خوبی تحمل می شود. این گزینه درمان سنگ کیسه صفرا در مواردی مفید است که اندازه سنگ کوچک بوده و فرد دچار عود بیماری نشده باشد.
روش ESWL یا سنگ شکن برون اندامی معمولا برای سنگ های کلیه استفاده می شود اما در برخی موارد ممکن است در درمان سنگ کیسه صفرا نیز از آن بهره برند. در این روش از امواج برای کوچک کردن سنگ استفاده می شود. تکه های باقی مانده توسط قرص اسید صفراوی به راحتی برطرف می گردد. این گزینه در افرادی با وزن نرمال، عملکرد مناسب کیسه صفرا و دارای کمتر از سه سنگ استفاده می شود. این روش درمان سنگ کیسه صفرا معمولا برای سنگ های کلسترولی استفاده می شود.
برداشت زیر پوستی روش دیگری است که در درمان سنگ کیسه صفرا استفاده می شود. این روش در مورد بیمارانی است که شرایط انجام جراحی را ندارند. در این روش تیوپ پلاستیکی کوچکی به اندازه یک رشته اسپاگتی وارد کیسه صفرا می شود تا سنگ ها را تخلیه کرده و انسداد ناشی از سنگ کیسه صفرا را از بین برد. در مراکز بسیار تخصصی سوراخی که لوله در آن قرار گرفته تدریجا و ظرف چند هفته بزرگ شده و سنگ ها از طریق آن استخراج می گردد. این روش معمولا در بیماران سالمی استفاده می شود که تنها به مشکل سنگ کیسه صفرا دچارند زیرا این روش درمان سنگ کیسه صفرا هفته ها به طول می انجامد و سنگ ها نیز تدریجا ظرف سال ها ممکن است دوباره عود کند.
