بالا بودن آنزیم های کبد
با معمول شدن چکاپ های پزشکی قبل از استخدام و همین طور چکاپ های دوره ای در پرسنل به مواردی برخورد می کنیم که فرد با غیر طبیعی بودن آزمایشات کبدی مراجعه می کند و همیشه این ترس ایجاد می شود که آیا کبد من دارد از کار می افتد یا نه، زیاد مشکل مهمی نیست و باید نسبت به آن بی اهمیت شد؟
قبل از پاسخ به این سوال، یک سوال دیگر را مطرح می کنیم؛ آیا انجام چکاپ های دوره ای لازم است؟ باید گفت که بله. هر چند فاصله بین چکاپ ها مشخص نیست ولی بهتر است حداقل سالی یکبار با یک معاینه کلی و آزمایشات از سلامت اعضای اصلی بدن مطمئن شویم. خداوند مهربان اعضای بدن را طوری آفریده که تا وقتی بیش از 90 درصد عضو از کار نیفتاده باز هم بتواند مسئولیت خود را انجام دهد. بنابراین اگر قرار باشد وقتی انسان علامت دار شد به پیش متخصص برود ،عضو تقریبا کارائی خود را از دست داده و تنها درمان موثر پیوند خواهد بود.
آیا غیر طبیعی بودن آزمایشات کبد نشان دهنده این است که کبد دارد از کار می افتد؟
لزوما خیر. میزان آسیب کبدی با توجه به یافته های موجود در معاینه و بررسی ایندکس های مختلف آزمایش و سونوگرافی مشخص می شود. گاه انجام تست های بیشتر مثل اندوسکوپی و فیبرواسکن هم لازم می شود. یک آزمایش کبدی غیر طبیعی ممکن است نشان دهنده یک کبد با کارکرد کاملا طبیعی تا کبد از کار افتاده باشد. ولی از نظر آماری با روتین شدن چکاپ های دوره ای خوشبختانه در اکثر موارد، بیماری فرد هنوز پیشرفت زیادی نکرده و قابل درمان است.
اگر غیر طبیعی بودن آزمایش ها را جدی بگیریم؛ هر سطحی از غیر طبیعی بودن باید بررسی شود. هر چه آسیب کبدی بیشتر باشد، غیر طبیعی بودن آزمایش ها بیشتر است. ولی هر مورد اشکال جزیی در آزمایش، ما را مجبور به بررسی بیمار کرده و مثلا وجود هپاتیت B احتمال داده شده است.
راه درمان چیست؟
بستگی به علت دارد. قطع دارو های مسئول و درمان اختصاصی مواردی که در آزمایشات مشخص شده اند و در مورد کبد چرب، کاهش وزن و دارو های آنتی اکسیدان.
پیگیری دوره ای لازم است؟
بله پیگیری دوره ای حتما باید تا زمان نرمال شدن کامل آزمایش ها صورت گیرد. چون بعضی از بیماری ها ممکن است مجدد عود کنند و در پیگیری مشخص می شود.
در اکثر موارد از زمان شروع آسیب کبدی تا از کار افتادن کامل آن چندین سال طول می کشد و اگر ما در این فاصله مشکل را حل کنیم از آسیب کبدی جلوگیری خواهیم کرد.
چه مواردی باعث آسیب کبدی می شوند؟
- دارو های شیمیایی - گیاهی
- الکل
- چربی کبد
- بیماری های ویروسی که بافت کبد را درگیر می کنند مثل هپاتیت B و C
- بیماری های مادرزادی مثل بیماری هایی که باعث تجمع آهن و مس در کبد می شوند و ...
آیا بالا بودن آنزیم کبد همان چربی کبد است؟
خیر، بالا بودن آنزیم کبد معادل چربی نیست بلکه یکی از علت های بالا بودن آنزیم کبد است. بنابراین به صرف وجود چربی در سونوگرافی، نمی توان از عدم وجود بیماری های کبدی دیگر مطمئن شد و حتما باید مراجعه به پزشک و بررسی کامل صورت گیرد.
