پریتونیت چیست؟ پریتونیت به التهاب در پریتونئوم یا پرده صفاقی اشاره دارد. پریتونئوم غشایی شبیه ابریشم می باشد که در دیواره داخلی شکم قرار گرفته و ارگان های داخل شکم را می پوشاند. التهاب پریتونئوم در اثر عفونت های قارچی یا باکتریایی روی می دهد. این بیماری می تواند ناشی از پارگی فشار در شکم و یا در نتیجه عوارض برخی شرایط پزشکی روی دهد.
درمان این بیماری مبتنی بر درمان فوری عفونت و در صورت لزوم برطرف کردن شرایط زمینه ای می باشد. درمان پریتونیت شامل استفاده از آنتی بیوتیک ها و در برخی موارد جراحی می باشد. عدم درمان پریتونیت می تواند عوارض مرگباری را به همراه داشته باشد. اگر شما دیالیز صفاقی دریافت می کنید با رعایت کردن موارد بهداشتی می توانید قبل، در طول و بعد از انجام دیالیز خود را نسبت به این بیماری در امان دارید.
تشخیص پریتونیت
به منظور تشخیص پریتونیت پزشک متخصص ابتدا سابقه پزشکی بیمار را بررسی کرده و سپس معاینه فیزیکی انجام خواهد داد. زمانی که پریتونیت در نتیجه دیالیز پریتونئال ایجاد شود در آن صورت علائمی مانند وجود مایع تیره دیالیز می تواند برای تشخیص پریتونیت کافی باشد.
در مواردی که بیماری در نتیجه عفونت ناشی از شرایط پزشکی و بیماری روی داده است (پریتونیت ثانویه) یا زمانی که عفونت در نتیجه تجمع مایعات در حفره شکمی روی داده است (پریتونیت خود به خودی) پزشک برای تشخیص پریتونیت انجام تست های تشخیصی زیر را در نظر خواهد داشت:
- آزمایش خون: نمونه خون می تواند به منظور شمارش تعداد سلول های سفید خون انجام شود. افزایش تعداد سلول های سفید خون نشان دهنده وجود عفونت می باشد. کشت خون همچنین نشان می دهد آیا باکتری در نمونه خون وجود دارد یا خیر.
- تست های تصویربرداری: پزشک با استفاده از اشعه ایکس احتمال وجود سوراخ ها را در مسیر گوارشی بررسی می کند. در برخی موارد ممکن است از سونوگرافی استفاده شود. همچنین احتمال استفاده از سی تی اسکن به جای اشعه ایکس نیز وجود دارد.
- آنالیز مایع پریتونئال: با استفاده از سوزنی بخشی از مایع پریتونئوم نمونه برداری می شود، مخصوصا اگر فرد تحت دیالیز پریتونئال قرار داشته و یا در نتیجه بیماری کبدی مایعاتی در بدن وجود داشته باشد. در صورت ابتلا به پریتونیت، با بررسی مایع افزایش تعداد سلول های سفید خون نشان داده می شود که معمولا حاکی از وجود التهاب و عفونت می باشد. کشت مایع نیز می تواند حضور باکتری را نشان دهد.
لازم به ذکر است تست های مذکور در صورت انجام دیالیز پریتونئال ضروری خواهد بود، همچنین در مواردی که پزشک بعد از معاینه فیزیکی و یا بررسی مایع دیالیز در تشخیص پریتونیت تردید داشته باشد در آن صورت نیز انجام این تست ها ضرورت می یابد.
موارد تشخیص افتراقی بیماری عبارت است از:
- گاستروانتریت
- بیماری التهابی روده
- کتواسیدوز دیابتی
- بیماری ایسکمی مزانتر
- پورفیری
- حمله کم خونی داسی شکل
- پانکراتیت
- مسمومیت با سرب
- آپاندیسیت
- پری هپاتیت (التهاب اطراف کبد)
درمان پریتونیت
درمان پریتونیت ناشی از عفونت حاصل از سایر شرایط پزشکی (پریتونیت ثانویه) به بستری شدن در بیمارستان نیاز خواهد داشت. گزینه های درمان بیماری در این شرایط عبارت است از:
- آنتی بیوتیک ها: برای مبارزه با باکتری ها همچنین پیشگیری از انتشار عفونت بیمار برای دوره ای آنتی بیوتیک هایی را دریافت خواهد کرد. مراحل درمان پریتونیت با آنتی بیوتیک به شدت شرایط و نوع پریتونیت بستگی خواهد داشت.
- عمل جراحی پریتونیت: عمل جراحی پریتونیت اغلب به منظور برداشت بافت عفونی، درمان علت زمینه ای عفونت و پیشگیری از انتشار عفونت انجام می شود، مخصوصا اگر پریتونیت در اثر پاره شدن زائده آپاندیس، معده و یا کولون روی دهد.
- سایر درمان ها: بسته به علائم پریتونیت درمان در بیمارستان مبتنی بر دریافت داروهای ضد درد، سرم، اکسیژن مکمل و در برخی موراد تزریق خون خواهد بود.
در صورتی که فرد در اثر دیالیز پریتونئال به پریتونیت مبتلا شده باشد در آن صورت پزشک توصیه خواهد کرد تا دیالیز به مدت چند روز به شیوه دیگری انجام شود تا بدن بتواند از عفونت رهایی یابد. اگر پریتونیت پایدار بوده و یا عود کند در این صورت باید دیالیز پریتونئال متوقف شده و فرم دیگری از دیالیز انتخاب شود.
