واژه هپاتیت به آسیب کبدی و التهاب این ارگان اشاره دارد. هپاتیت ب یکی از انواع هپاتیت می باشد که در اثر عامل ویروسی ایجاد می گردد. برآورد می شود بیش از 250 میلیون نفر در سر تا سر جهان به هپاتیت ب مبتلا هستند و بالغ بر 500000 نفر نیز جان خود را در اثر این بیماری از دست می دهند. این بیماری با دریافت واکسن هپاتیت ب قابل پیشگیری می باشد. امروزه دریافت واکسن هپاتیت ب در برنامه روتین واکسیناسیون بسیاری از کشورها قرار دارد. در توضیح راه انتقال هپاتیت ب گزینه های متعددی وجود دارد. استفاده از سوزن های آلوده همچنین تماس جنسی از راه های انتقال هپاتیت ب می باشد. احتمال انتقال هپاتیت ب از مادر به جنین در طول زایمان و مدت کوتاهی بعد از آن وجود دارد. ویروس هپاتیت ب می تواند تا مدت ها دور از بدن زنده باقی بماند بنابراین تماس با وسایل آلوده اعم از مسواک و یا تیغ ریش تراش نیز می تواند در انتقال هپاتیت ب نقش داشته باشد. و اما درمان هپاتیت ب چیست؟
در 95 درصد افراد بالغی که به هپاتیت ب حاد مبتلا هستند نیازی به درمان وجود ندارد. در این شرایط سیستم ایمنی می تواند عفونت راکنترل کرده و در بازه زمانی 6 ماهه از ویروس رهایی یابد. در افرادی که به نوع مزمن بیماری مبتلا هستند توجه به داروهای آنتی ویروس ضرورت دارد تا به این ترتیب مقدار آسیب به کبد کاهش یابد و از بروز عوارض بلند مدت اجتناب گردد. اما همه افراد بیمار نیازی به درمان فوری هپاتیت ب ندارند. اگر نیازی به شروع فوری درمان هپاتیت ب نباشد فرد در طول زمان مانیتور می گردد تا زمان فعال شدن ویروس مشخص شود. وقتی درمان هپاتیت ب آغاز شود باید به طور مرتب آزمایش خون انجام گیرد تا روند مناسب بودن درمان، بررسی عوارض داروها و یا احتمال ایجاد مقاومت دارویی در نظر گرفته شود. بعد از پایان درمان هپاتیت ب نیز مانیتور ادامه خواهد داشت تا از عدم عود عفونت اطمینان حاصل گردد. درمان هپاتیت ب نباید بدون مشورت با پزشک متوقف شود زیرا در برخی موارد ویروس سریع عود می کند و سبب ایجاد آسیب شدید کبدی می گردد. درمان هپاتیت ب با دو نوع داروی ضد ویروس آغاز می گردد: آنالوگ های نوکلئوزید یا نوکلئوتیدی و اینترفرون ها. در اغلب موارد درمان هپاتیت ب با داروهای خوراکی انجام می شود. آنالوگ های نوکلئوتیدی داروهای خوراکی هستند که در درمان هپاتیت ب نقش دارند. Entecavir و Tenofovir دو مورد از داروهای این دسته می باشد. درمان هپاتیت ب معمولا طولانی مدت می باشد. داروهای نامبرده نسبتا قوی بوده و احتمال ایجاد ویروس مقاوم را کاهش می دهد. Entecavir معمولا در درمان هپاتیت ب در بیمارانی توصیه می گردد که تا به حال درمانی دریافت نکرده اند. Tenofovir برای درمان هپاتیت ب هم در افرادی تجویز می شود که قبلا درمان هپاتیت ب را دریافت کرده اند و هم در افرادی که هرگز درمان هپاتیت ب را دریافت نکرده اند. این دارو در سرکوب سازی ویروسی موثر می باشد که نسبت به سایر داروهای آنتی ویروس مقاوم است. Lamivudine، Adefovir و Telbivudine سایر داروهای متعلق به دسته نوکلئوتید ها می باشد که در اغلب کشورها دیگر از آن ها برای درمان هپاتیت ب استفاده نمی شود.
اینترفرون آلفا متعلق به دسته دارویی دیگری است که در درمان هپاتیت ب موثر است. این دارو زمانی در درمان هپاتیت ب مورد توجه قرار دارد که فعالیت ویروس قابل تشخیص بوده، التهاب مستمر کبدی وجود دارد اما سیروز رخ نداده است. اینترفرون آلفا ممکن است در درمان هپاتیت ب در بیماران جوانی مورد توجه باشد که به بیماری پیشرفته کبدی دچار نبوده و تمایلی به دریافت درمان های طولانی مدت ندارند. اینترفرون آلفا در افراد مبتلا به سیروز که دچار نارسایی کبدی می باشند و یا افرادی که بعد از دریافت پیوند کبدی به هپاتیت عود شونده دچار می شوند مناسب نیست.
در مواردی که سیروز پیشرفته ایجاد شود تنها راه درمان هپاتیت ب انجام پیوند کبدی می باشد. انجام پیوند کبد فرایندی طولانی و مستلزم غربالگری های گسترده می باشد تا اطمینان حاصل گردد فرد کاندید مناسبی برای این عمل می باشد. بنابراین همه بیماران مبتلا به سیروز نمی توانند پیوند کبد را انجام دهند.
