عامل هپاتیت ب نوعی ویروس است که منجر به بروز التهاب و آسیب کبدی می شود. علائم هپاتیت ب متغیر می باشد. بعد از آن که فرد برای اولین بار به هپاتیت ب آلوده شد علائمی شبیه به آنفلوآنزا ایجاد می شود (تب، شکم درد، خستگی، کاهش اشتها، تهوع و در برخی موارد زردی پوست و چشم ها).در موارد شدید نارسایی کبدی ممکن است ایجاد گردد که مشخصه آن زردی، تجمع مایعات (تورم در پاها یا شکم) و احساس گیجی می باشد. اما خیلی از بیماران چنین علائمی را نشان نمی دهند مخصوصا اگر عفونت در نوزادان و کودکان روی داده باشد. به خاطر داشته باشید عدم بروز علائم به این معنی نیست که عفونت تحت کنترل قرار دارد. اغلب بیماران مبتلا به هپاتیت ب مزمن تا زمانی که بیماری کبدی در مراحل آخر مشخص گردد علائمی نشان نمی دهند. افراد مبتلا به عفونت هپاتیت ب مزمن در خطر ابتلا به عوارضی مانند اسکار کبدی و سرطان کبد قرار دارند. تست های متعددی برای تشخیص هپاتیت ب و مانیتور آن در دسترس می باشد. اغلب تست هایی که در تشخیص هپاتیت ب و روند پیشرفت بیماری دخالت دارند مبتنی بر آزمایش خون می باشد.
- تشخیص هپاتیت ب : آنتی ژن سطحی هپاتیت ب که به اختصار با نام HBsAg خوانده می شود پروتئینی است که در سطح ویروس هپاتیت قرار دارد. این پروتئین 1 تا 10 هفته بعد از قرار گرفتن در معرض ویروس هپاتیت ب ایجاد می شود، قبل از آن که علائم عفونت آغاز گردد. در افرادی که بهبود می شوند این پروتئین بعد از 4 تا 6 ماه از بین می رود. حضور بیش از 6 ماه این پروتئین در تشخیص هپاتیت ب نشان می دهد که عفونت مزمن روی داده است.
- تشخیص هپاتیت ب : آنتی بادی سطح ویروس هپاتیت ب که به اختصار Anti-HBs نامیده می شود به سیستم ایمنی بدن کمک می کند تا به ویروس هپاتیت ب حمله کند. این پروتئین معمولا در بدن افرادی وجود دارد که ریکاوری شده اند یا علیه این ویروس واکسینه گردیده اند. افراد دارای این پروتئین معمولا نسبت به هپاتیت ب ایمن هستند.
- تشخیص هپاتیت ب : آنتی بادی هسته هپاتیت ب که به اختصار Anti-HBc نامیده می شود معمولا در دوره عفونت حاد بوجود می آید و بعد از دوره بهبودی نیز در خون باقی می ماند. این پروتئین در خون افرادی که علیه ویروس واکسینه شده اند وجود ندارد بنابراین می تواند ما را در تشخیص هپاتیت ب یاری سازد.
- تشخیص هپاتیت ب : آنتی ژن هپاتیت ب HBeAg پروتئینی است که نشان می دهد ویروس هپاتیت ب مرتب در حال تکثیر می باشد. حضور این پروتئین در تشخیص هپاتیت ب نشان می دهد مقدار ویروس موجود در حال گردش بالا می باشد و احتمال انتقال عفونت در این شرایط زیاد است.
- تشخیص هپاتیت ب : آنتی بادی هپاتیت ب یا Anti-HBe معمولا به این معنی است که روند و سرعت تکثیر ویروس هپاتیت ب رو به کاهش است اما برخی واریانت های ویروس همچنان با سرعت بالایی تکثیر می شوند و مقدار ویروسی که در حال گردش در خون می باشد بالا است.
- تشخیص هپاتیت ب : دی ان آ ویروس هپاتیت ب یا HBV DNA به مواد ژنتیکی ویروس هپاتیت ب اشاره دارد. این ماده ژنتیکی بعد از ریکاوری از خون خارج می شود. این شاخص بار ویروسی نیز نامیده می شود و نشان دهنده مقدار ویروس در حال گردش می باشد. در تشخیص هپاتیت ب از این تست استفاده می شود تا درمان مناسب با داروهای ضد ویروس انجام شود همچنین روند اثربخشی داروهای در حال استفاده نیز ارزیابی می گردد.
تست های دیگری نیز می تواند ما را در تشخیص هپاتیت ب یاری سازد. از جمله این تست ها آزمایشاتی را شامل می شود که به ارزیابی سلامت کبد می پردازد اما در تشخیص هپاتیت ب اختصاصی محسوب نمی شوند. بررسی آنزیم های کبدی (آلانین آمینوترانسفراز وآسپارتات آمنیوترانسفراز) بررسی مقدار بیلی روبین، آلکالین فسفاتاز، آلبومین، پروترومبین تایم و تعداد پلاکت ها از جمله تست های غیر اختصاصی در تشخیص هپاتیت ب محسوب می شود. نمونه برداری از کبد که با استفاده از سوزنی که در کبد وارد می شود انجام می گیرد به طور روتین در تشخیص هپاتیت ب استفاده نمی شود. بیوپسی کبد ما را در مانیتور میزان آسیب کبدی در افراد مبتلا به هپاتیت مزمن همچنین تشخیص علائم سیروز و یا سرطان کبد یاری می کند.
دکتر حمید رضوانی همدانی فوق تخصص گوارش و کبد بیان می دارند یک روش جدید بررسی بیماریهای مزمن کبدی فیبرو اسکن است که یک یکنوع استفاده از روش اولترا سوند برای برررسی میزان سفت شدن بافت کبد است و تا حدودی میزان نیاز به بیوپسی کبد را بخصوص در بیماریهای مزمن ویروسی کبد کم میکند.
