دروانا:

منتشر شده در مجله The Lancet Psychiatry- 18 جون 2018

یک مطالعه جدید نشان می دهد که استفاده از داروی اعصاب لیتیوم در اوایل بارداری ممکن است خطر بروز نقایص مادرزادی جنین را نه به اندازه تصوراتی که در گذشته وجود داشت، افزایش دهد.

محققین دریافته اند که خانم هایی که در سه ماهه اول بارداری از داروی لیتیوم استفاده می کنند، احتمال این که فزرندان مبتلا به نقایص مادرزادی داشته باشند در مقایسه با خانم های بارداری که یک اختلال روانی دارند اما دارو مصرف نمی کنند، بیشتر است.

دکتر ویل برگینک، استاد دانشکده پزشکی ایکان در شهر نیویورک بیان می کند که میزان این خطر پایین تر از مطالعاتی است که در گذشته انجام شده اند. نقایص مادرزادی در حدود 7 درصد از کودکان متولد شده از مادرانی که در سه ماهه اول بارداری خود لیتیوم مصرف می کردند، را درگیر می کند. این میزان در کودکانی که در معرض لیتیوم قرار نگرفته اند در حدود 4 درصد است.

لیتیوم عموما برای درمان اختلال دو قطبی –مشکل روانی که موجب تغییرات شدید در خلق و خو، انرژی و توانایی فکر کردن می شود- به کار می رود. افراد دوره هایی از افسردگی و حمله هایی از جنون را تجربه می کنند. برای این افراد، داروی لیتیوم موثرترین دارو برای پایدار کردن وضعیت است.

با این حال، استفاده از این دارو باید در خانم های باردار و خانم هایی که قصد بارداری دارند محدود گردد. این به این دلیل است که مطالعات نشان می دهند این دارو خطر بروز نقایص مادرزادی مانند نقایص مادرزادی قلب را خصوصا زمانی که در سه ماهه اول بارداری مصرف می شود، افزایش می دهد.

مطالعه جدید خانم هایی که در سه ماهه اول بارداری لیتیوم مصرف کرده اند را با خانم های مبتلا به اختلال دو قطبی یا افسردگی که دارویی مصرف نکرده اند مقایسه می کند. هدف بررسی تاثیرات لیتیوم به خودی خود است. این مطالعه بر روی بیش از 22000 خانم از شش کشور که بین سالهای 1997-2015 زایمان انجام داده اند، انجام گرفته است. همه این افراد به یک اختلال روانی –اختلال دو قطبی یا افسردگی- مبتلا بودند و 727 نفر از آن ها در سه ماهه اول بارداری داروی لیتیوم را مصرف کردند.

در مجموع مطالعه نشان داد که خانم ها دچار بارداری پرخطر و یا عواقبی در زایمان نمی شوند اما کودکان آن ها بیبشتر در معرض خطر یک ناهنجاری مانند نقایص مادرزادی قلب، نقایص لوله عصبی و ناهنجاری هایی در آلت تناسلی خود قرار می گیرند.

دکتر کاترین ویسنر، روانپزشک و متخصص روانپزشکی دانشگاه شمال غرب در شیکاگو معتقد است که خطرات ناشی از درمان با لیتیوم باید با خطرات قطع مصرف برای خانم هایی که برای درمان اختلال دوقطبی به این دارو نیاز دارند مقایسه گردد. در نظر داشتن برخی گزینه ها در دوران بارداری می تواند دوز لیتیوم را کاهش دهد و یا امکان قطع دارو در سه ماهه اول و شروع مجدد آن را فراهم کند. این تغییرات باید تحت نظر پزشک صورت گیرد.

داروهای مصرفی دیگر در درمان اختلال دو قطبی همچون والپروئات نیز موجب نقایص مادرزادی شدیدی می گردند. داروهای آنتی سایکوتیک انتخاب های دیگری در دوران بارداری هستند که خطری برای بروز نقایص مادرزادی به دنبال ندارند اما اثرگذاری آن ها از لیتیوم کمتر خواهد بود.

در نهایت دکتر برگینک معتقد است که خانم ها قبل از اقدام به بارداری باید با پزشک خود در مورد گزینه های درمانی شان مشورت کنند. بدین ترتیب شما یک برنامه مشخص خواهید داشت که در طول بارداری به پیش می رود. مشورت های شخصی با پزشک بسیار اهمیت دارد؛ زیرا هر فرد وضعیت بیماری منحصر به خود را دارد.