دروانا:

بیماری مننژیت به سرعت می تواند به بیماری مهلکی تبدیل شود، کودکان و نوجوانان بیشتر در معرض خطر ابتلا به این نوع از مننژیت قرار دارند. این بیماری موجب مننژیت باکتریایی در نوجوانان می گردد. بیماری مننژیت یک التهاب خطرناک در پوشش مغز و نخاع است. واکسن های مننژیت علیه انواع بیماری مننگوکوکی مصونیت ایجاد می کنند. یک نوع دیگر از واکسن مننژیت علیه سروتیپ بی که موجب مننژیت می شود نیز مصونیت ایجاد می کند.

زمانی که کودک شما وارد سن پیش نوجوانی می شود، شما باید منتظر طیف وسیعی از تغییرات باشید. علاوه بر تغییرات رشدی و روانی در کودک، این زمانی است که کودک به دریافت اولین واکسن مننژیت نیاز دارد. همان طور که گفته شد، نوجوانان و بزرگسالان جوان بیشتر در معرض ابتلا به بیماری مننژیت قرار دارند به همین دلیل برخی از مدارس انجام واکسیناسیون مننژیت را در محدوده سنی خاصی لازم می دانند. از زمانی که شما دوره ای را در خوابگاه ها و سربازخانه ها می گذرانید، احتمال بروز بیماری مننژیت در شما افزایش می یابد.

بسیاری از افراد مبتلا به مننژیت به طور کامل درمان می شوند، اما مننژیت می تواند یک بیماری کشنده باشد. این بیماری همچنین موجب اختلالاتی در تمام طول عمر مانند مشکلاتی در یادگیری و از دست دادن شنوایی می شود. انواع خطرناک بیماری مننژیت در اثر باکتری ها ایجاد می شود و مننژیت باکتریایی همان نوع از بیماری است که واکسن مننژیت در برابر ابتلا به آن مصونیت ایجاد می کند.

انواع واکسن مننژیت

واکسن های مننژیت کودک را در برابر پنچ نوع باکتری عامل بیماری ایمن می کنند که شامل واکسن نوع A و B، C، W، و Y می باشند.  

برای کودکان و بزرگسالان جوان عموما دو نوع واکسن مننژیت توصیه می شود:

• واکسن کونژوگه مننگوکوکی (MenACWY) برای محافظت در برابر انواع باکتری A,C,W,Y
• واکسن مننگوکوکی نوع بی (MenB) برای پیشگیری از ابتلا به باکتری نوع B عامل مننژیت

زمان تزریق واکسن مننژیت

پزشکان توصیه می کنند که تزریق واکسن مننژیت نوع MenACWY در اولین دوز در کودکان 11-12 ساله انجام شود؛ سپس دوز تقویت کننده این واکسن در سن 16 سالگی تزریق شود. برخی کودکان مانند آن هایی که به اچ آی وی مبتلا هستند، ممکن است به دوز های بیشتری از واکسن مننژیت نیاز داشته باشند. در این باره با متخصص اطفال مشورت کنید.

اگر نوجوان شما اولین دوز واکسن مننژیت را در سنین بین 13-15 سالگی دریافت کرد، می تواند دوز تقویت کننده واکسن را در سنین بین 16-18 سالگی تزریق کند. در صورتی که تزریق واکسن مننژیت در دوز اول در 16 سالگی انجام شود، نیازی به دریافت دوز تقویت کننده نیست.

پزشک تزریق واکسن MenB مننژیت را در نوجوانان و بزرگسالان جوان بین 16-23 سال توصیه می کند. بهترین زمان تزریق واکسن مننژیت نوع MenB سنین بین 16-18 سالگی است. بسته به برند واکسن تزریقی، به دو یا سه دوز تزریق واکسن مننژیت از نوع MenB نیاز است.

زمان تزریق واکسن مننژیت در کودکانی که در معرض خطر بالای ابتلا به مننژیت قرار دارند

برخی کودکان با سن کمتر باید واکسن مننژیت دریافت کنند زیرا ممکن است با داشتن شرایط زیر بیشتر در معرض خطر ابتلا به بیماری مننژیت قرار داشته باشند:

• به یک اختلال نادر سیستم ایمنی مبتلا باشند.
• دچار آسیب در طحال خود شده اند و یا طحال را برداشته اند.
• در منطقه ای زندگی می کنند که شیوع مننژیت در آن بالا است.
• داروهایی مصرف می کنند که سیستم ایمنی آن ها را تحت تاثیر قرار می دهند.
• به کشوری سفر کرده اند که شیوع مننژیت در آن بالا است.

در این موارد، متخصص اطفال تزریق واکسن مننژیت را برای کودکان 2 ماهه تا 10 ساله تجویز می نماید. تعداد دوز ها و تقویت کننده های واکسن مننژیت مورد نیاز برای کودک شما به وضعیت سلامتی، سن و این که چه مدت در معرض خطر بیماری قرار دارد، بستگی خواهد داشت. برای مثال، کودکی که طحالش آسیب دیده است در مقایسه با کودکی که برای یک هفته به کشوری که شیوع مننژیت در آن بالا است سفر می کند، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به بیماری مننژیت قرار دارد. در مورد میزان نیاز کودک خود به واکسن مننژیت با متخصص اطفال مشورت کنید.

عوارض واکسن مننژیت

با تزریق واکسن نوع MenACWY ممکن است در محل تزریق قرمزی یا درد ایجاد شود و این عارضه ناشی از تزریق واکسن مننژیت معمولا در طول یک یا دو روز از بین می رود. برخی از افراد ممکن است با تزریق واکسن مننژیت دچار تب خفیف گردند.

با تزریق واکسن نوع MenB ممکن است در طول 3-7 روز شاهد عوارض زیر ایجاد شود:

• اسهال
• تب یا لرز
• درد در ماهیچه ها
• درد، قرمزی یا تورم در محل تزریق
• ناراحتی معده
• خستگی

در موارد نادر کودک شما ممکن است واکنش آلژریک به واکسن مننژیت نشان دهد. این عارضه بسیار جدی است و ممکن است در چند ساعت بعد از دریافت واکسن مننژیت بروز کند. مراقب علائم زیر باشید:

• خواب آلودگی
• ضربان قلب تند
• مشکل در تنفس
• کهیر
• تورم صورت و گلو
• رفتار غیر طبیعی
• تب بسیار بالا
• ضعف

در صورت مشاهده هر یک از علائم بالا، فورا با اوژانس تماس بگیرید.

دکتر رضا قرائی

فوق تخصص نوزادان و متخصص کودکان

جناب آقای دکتر رضا قرائی فوق تخصص نوزادان و متخصص کودکان از دانشگاه علوم پزشکی مشهد، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی بیرجند و پزشک نمونه از طرف سازمان بیمه می باشند.

مشاهده پروفایل دکتر رضا قرائی