گرگرفتگی چیست؟
گرگرفتگی، شایع‌ترین و آزار دهنده ترین مشکل زنان یائسه است. 80 درصد زنان در سنین یائسگی گرگرفتگی و تعریق شبانه را تجربه می‌کنند که از این تعداد 9 درصد علائم شدیدی دارند که بر کیفیت زندگی آنان تأثیر می گذارد. گرگرفتگی می تواند در خانم هایی که بعد از شیمی درمانی یا برداشتن تخمدان ها دچار یائسگی شده اند را تحت تاثیر قرار دهند.
گرگرفتگی یک احساس ناگهانی از گرمای شدید در اندام فوقانی یا تمام بدن است که معمولاً با قرمزی صورت، گردن، سینه، پشت و بازوها تظاهر می‌یابد. این حالت زمانی اتفاق می افتد که عروق خونی نزدیک به سطح پوست برای خنک کردن بدن گشاد شده و موجب تعریق در شما می شوند. برخی خانم ها در حین گرگرفتگی دچار تپش قلب و لزر نیز می شوند.
زمانی که گرگرفتگی در خواب اتفاق بیافتد، تعریق شبانه نام می گیرد. تعریق شبانه ناشی از یائسگی ممکن است شما را از خواب بیدار کند.
علت گرگرفتگی
علت اصلی گرگرفتگی کاهش هورمون استروژن در بدن است. در حالت عادی و در یک خانم در سنین باروری هورمون استروژن از تخمدان ها ترشح می شود. در خانم های یائسه که تخمدان ها از کار می افتند سطح این هورمون در بدن کاهش می یابد و علایم یائسگی آغاز می شود.
درمان گرگرفتگی
درمان قطعی گرگرفتگی و تعریق در دوران یائسگی مصرف هورمون استروژن است. مصرف این دارو حتما باید با نظر پزشک متخصص زنان بوده و قبل از آن آزمایشات و بررسی های لازم جهت اطمینان از سلامت عمومی بدن و نداشتن بیماری های خاص (مثل سرطان سینه و رحم) انجام شده باشد.
درمان گیاهی گرگرفتگی
اما در بعضی از زنان به دلایلی نمی توان از هورمون درمانی برای درمان گرگرفتگی استفاده کرد. بعنوان درمان جایگزین یا حتی درمان کمکی راهکارهایی پیشنهاد شده که می تواند به کاهش علایم یائسگی کمک کند. یکی از این راهکارها استفاده از درمان های گیاهی و سنتی برای گرگرفتگی است. کارایی این درمان ها به طور قطع و در همه مطالعات ثابت نشده ولی غالبا در کاهش علائم یائسگی موثر هستند.
یکی از درمان‌های گیاهی مطرح جهت کاهش علائم یائسگی، فیتواستروژن‌ها هستند. یعنی ترکیبات گیاهی که فعالیت استروژنی دارند.
گیاهانی مانند سویا، پنج انگشت، دانه کتان و شیرین بیان از فیتواستروژن هایی هستند که در ایران موجودند. محصولات مشتق شده سویا (شیر سویا و...) نیز بسیار توصیه می‌شوند.
نکاتی در مورد کاهش علائم یائسگی
- از روش های کمکی دیگر در درمان علائم یائسگی می توان به کاهش وزن و کاهش بافت چربی اضافه اشاره کرد که خود می تواند باعث کاهش گرگرفتگی و تعریق شود.
- بسیاری از مطالعات به نقش ورزش در کاهش علائم یائسگی اشاره می کنند. ممکن است به نظر برسد ورزش خود باعث گرگرفتگی و احساس گرما می شود اما ثابت شده که ورزش منظم هوازی بخصوص پیاده روی و شنا و نیز یوگا می توانند به کاهش این علائم یائسگی کمک کنند.
- کاهش مصرف موادی مثل ادویه جات تند یا قهوه می تواند در رفع علائم یائسگی کمک کننده باشد.
- بهتر است این خانم هایی که دچار گرگرفتگی می شوند از لباس های کتان استفاده کنند و حتی ملحفه و روتختی آنها نیز از جنس کتان باشد.
- دوش آب ولرم (بجای دوش آب گرم) بگیرند، استرس خود را کاهش دهند، از مصرف داروهای لاغری بپرهیزند، غذاهای غنی از کلسیم و ویتامین د (یا مکمل های حاوی آن) مصرف کنید و از مصرف سیگار پرهیز کنند.
علائم یائسگی معمولا با گذشت زمان و حتی بدون درمان نیز کاهش می یابند و معمولا از بین میروند.
