درمان یائسگی، گزینه های غیر هورمونی با هدف ارائه اطلاعاتی پیرامون روش های غیر هورمونی و کم خطر در درمان یائسگی (علائم یائسگی) تدوین شده است. 

دروانا: 

یائسگی بخشی از دوران زندگی زنان می باشد که در آن مقدار هورمون های استروژن و پروژسترون کاهش می یابد که نتیجه آن بروز علائمی مانند گرگرفتگی خواهد بود. اغلب گزینه هایی که در درمان یائسگی مطرح می شود بر پایه هورمون ها قرار دارد. در مورد خانم هایی که رحم خود را برداشته اند استفاده از استروژن در درمان یائسگی به تنهایی موثر می باشد. اما همه افراد قادر به مصرف استروژن نیستند که از آن جمله می توان به افراد مبتلا به سرطان سینه اشاره کرد. لازم به ذکر است گزینه های غیر هورمونی نیز در درمان یائسگی وجود دارند، اگر چه این داروها اثربخشی مانند استروژن ندارند اما می توانند تا حدی در کنترل علائم و درمان یائسگی موثر واقع شوند. به منظور کنترل گرگرفتگی می توان به مواردی مانند پاروکستین توجه داشت. پاروکستین تنها داروی غیر هورمونی می باشد که به منظور درمان گرگرفتگی مورد تایید قرار دارد (درمان یائسگی). این دارو به طور معمول برای درمان افسردگی استفاده می شود اما در دوز اندک برای کنترل گرگرفتگی نیز موثر خواهد بود (درمان یائسگی). در صورت ابتلا به سرطان سینه و مصرف تاموکسیفن نباید از پاروکستین استفاده کنید زیرا این دارو می تواند از تاثیرات تاموکسیفن بکاهد. سایر داروهای متعلق به دسته دارو های ضد افسردگی نیز وجود دارند که در درمان یائسگی (کنترل گرگرفتگی) نقش دارند. ونلافاکسین و سیتالوپرام بر اساس تحقیقات انجام شده در درمان گرگرفتگی موثر می باشند. گاباپنتین داروی دیگری است که عمدتا برای کنترل تشنج استفاده می شود اما برای تخفیف گرگرفتگی در برخی افراد نیز موثر می باشد.

استروژن های مشتق شده از گیاهان که با نام فیتواستروژن شناخته می شوند گزینه دیگری در درمان یائسگی محسوب می گردند. فیتواستروژن ها در غذاهایی مانند سویا یافت می شوند. مکمل ایزوفلاون نوعی فیتواستروژن می باشد که ممکن است در درمان یائسگی و کنترل علائم آن موثر باشد. لازم به ذکر است تحقیقات انجام شده تاثیرات مثبت فیتواستروژن ها را در درمان یائسگی و کاهش علائم آن گزارش نکرده است. همچنین ممکن است خیلی از ترکیبات فیتواستروژن در برخی بافت های بدن همانند استروژن عمل کنند. بسیاری از متخصصین توصیه می کنند خانم هایی با سابقه ابتلا به سرطان سینه نباید از فیتواستروژن ها استفاده کنند. برخی از مکمل های گیاهی مانند سیاه دانه نیز در بازار دارویی با نام های تجاری مختلف در دسترس می باشند که ممکن است در درمان یائسگی و علائمی مانند گرگرفتگی تجویز شوند. لازم به ذکر است تحقیقات اندکی در دست است که اثربخشی این ترکیبات را در درمان یائسگی در مقایسه با پلاسبو نشان دهد. همچنین نگرانی هایی وجود دارد که نشان می دهد سیاه دانه می تواند بافت سینه را همانند استروژن تحریک کند و به این ترتیب احتمال عود بیماری در افرادی با سابقه سرطان سینه مطرح می گردد. به هر حال توصیه می شود خانم های مبتلا به سرطان سینه برای درمان یائسگی و علائمی مانند گرگرفتگی از این مکمل گیاهی استفاده نکنند.

علاوه بر موارد مطرح شده در درمان یائسگی و علائمی مانند گرگرفتگی توجه به مواردی مانند کنترل استرس، ریلکسیشن، تنفس صحیح و عمیق همچنین یوگا ممکن است در برخی خانم ها موثر واقع شود اما شواهد تحقیقی قاطعی در این زمینه در دست نیست. تکنیک هایی مانند هیپنوتیزم و یا طب سوزنی نیز ممکن است در درمان یائسگی و علائم آن موثر باشد اما این احتمال مطرح است که اثربخشی آن ها به تاثیرات پلاسبو بودن آن ها باز می گردد.

در مورد درمان یائسگی و علائمی مانند خشکی واژن استفاده از دوز اندک استروژن واژینال اغلب موثرترین گزینه برای خانم هایی محسوب می شود که در دوران بعد از یائسگی قرار دارند و به مشکلاتی مانند درد در حین نزدیکی مبتلا هستند. این روش درمانی می تواند تا سال ها بعد از یائسگی ادامه یابد زیرا مقدار اندکی از استروژن به این فرم وارد جریان خون می گردد. همچنین به نظر می رسد دوز اندک استروژن احتمال ابتلا به سرطان سینه، حمله قلبی یا سکته مغزی را نیز افزایش نمی دهد.

دکتر اعظم فقیهی

دکتر اعظم فقیهی

جراح و متخصص زنان، زایمان و نازایی
دكتر اعظم فقیهی جراح و متخصص زنان، زایمان و نازایی از دانشگاه علوم پزشکی تهران، دکتر اعظم فقیهی دارای بیش از 24 سال سابقه تخصصی پزشکی و تجارب ارزشمند در تخصص زنان در تهران می باشند.
 
تایید شده: توسط دکتر اعظم فقیهی
برگرفته از: وبسایت https://www.uptodate.com

درباره دُروانا

دُروانا محلی برای تحقیق و پژوهش (فرهنگ دهخدا)
وبسایت دروانا در تلاش است با گردآوری ژورنال های تخصصی پزشکی، مجلات پزشکی، مقالات و مطالب علمی، از معتبرترین منابع جهانی، بستری را برای تحقیق و مطالعه فراهم نماید.
از تمامی پزشکانی که دُروانا را برای رسیدن به این هدف همراهی می نمایند، کمال تشکر را داریم.
با دروانا همراه شوید.

موضوعات ویژه