تغذیه در دوران بارداری

تغذیه در تمام مراحل زندگی به علت نقشی که در توانمندی های جسمی و ذهنی انسان دارد از اهمیت ویژه ای برخوردار است لذا تغذیه در دوران بارداری از اهمیت ویژه ای برخوردار است، زیرا علاوه بر مادر بر جنین نیز تاثیر گذار می باشد.

لازم است خانم های باردار روزانه از چهار گروه اصلی غذایی استفاده کنند تا از تغذیه دوران بارداری مناسبی بر خوردار باشند:  

گروه نان وغلات

گروه نان و غلات شامل موارد زیر می باشد:

• برنج
• ماکارونی
• رشته
• گندم
• جو و ذرت

مقدار توصیه شده برای داشتن تغذیه بارداری مناسب ۱۱-۷ سهم در روز است.

هر سهم شامل یک تکه نان سنگک، تافتون، بربری و یا چهار تکه نان لواش به اندازه کف دست، یک لیوان غلات خام و یا نصف لیوان غلات پخته میباشد.

گروه میوه و سبزی

دکتر مظفری کرمانی توصیه میکنند که خانم های باردار باید به این نکته توجه کنند که گروه میوه و سبزیجات از اهمیت ویژه ای در رژیم غذایی دوران بارداری آن ها برخوردار است.

مقدار توصیه شده میوه سه تا چهار سهم در روز است. هر سهم معادل است با:

• یک سیب
• پرتقال
• گلابی یا موز متوسط
• سه عدد زردآلو،
• نصف لیوان میوه پخته یا توت فرنگی یا گیلاس
• یک چهارم طالبی متوسط،
• نصف لیوان آبمیوه یا دو قاشق غذاخوری میوه خشک یا برگه است.

مقدار توصیه شده انواع سبزی چهار تا پنج سهم در روز است

هر سهم معادل یک لیوان سبزی خام یا نصف لیوان سبزی پخته میباشد.

گروه پروتئین ها و مغزها

گروه گوشت، تخم مرغ، حبوبات و ومغزها نقش مهمی در رژیم دوران بارداری دارد که شامل:

• انواع گوشتهای سفید و قرمز
• دل وجگر
• تخم مرغ
• انواع حبوبات و مغزها مثل پسته، گردو و بادام

مقدار توصیه شده برای استفاده از گروه پروتئین ها و مغزیجات سه سهم در روز می باشد.

هر سهم شامل ۶۰ گرم از گوشت، یک عدد تخم مرغ، نصف لیوان حبوبات خام یا یک لیوان حبوبات پخته و نصف لیوان از مغزهاست.

توصیه می شود در رژیم دوران باداری از مغزها بصورت خام (نمک کمتری دارد) و بصورت میان وعده جهت تغذیه دوران بارداری استفاده شود.

 خانم دکتر مظفری کرمانی نکات زیر را برای استفاده از پروتئین ها در رژیم دوران بارداری به خانم های باردار گوشزد می کنند:

•  خانم های باردار برای رژیم دوران بارداری بهتر است: تخم مرغ را آب پز و سفت کرده و از مصرف زرده آن بصورت خام یا نیم پز خودداری کنید. زرده خام ممکن است آلوده به باکتری سالمونلا باشد که میتواند بیماریهایی مانند حصبه ایجاد کند.
•  بیش از دو وعده ماهی در هفته به دلیل آلودگی آن با جیوه توصیه نمیشود ولی نباید ماهی را از برنامه غذایی خود حذف نمایید و آن را جزء گروه مهم تغذیه بارداری به حساب نیاورد.
•  در پخت انواع گوشت دقت کنید. گوشتی که مغز پخت نشده باشد ممکن است آلوده به انگل توکسو پلاسما باشد که ابتلا به آن در دوران بارداری صدمات جبران ناپذیری را به جنین خواهد زد و گوشت نیمه پخته و با خام باید از رژیم دوران بارداری حذف گردد.

گروه لبنیات

استفاده از گروه لبنیات در دوران بارداری نیز از اهمیت ویژه ای برخوردار است که این گروه شامل موارد زیر می باشد:

• شیر
• ماست
• دوغ
• پنیر
• بستنی
• کره
• خامه و کشک است.

 برای رژیم بارداری مناسب، مصرف حداقل ۳ تا ۴ سهم از گروه لبنیات در روز توصیه میشود.

هر سهم معادل یکی از مقادیر زیر است:

•  یک لیوان شیر
• یک لیوان ماست
• ۴۵ تا۶۰ گرم پنیر کم چرب (به اندازه دو قوطی کبریت)،
•  یک لیوان کشک و یا یک ونیم لیوان بستنی.

 خانم های باردار به این نکته توجه کتند که از لبنیات پاستوریزه استفاده کنند و قبل از مصرف کشک حداقل ۱۰ دقیقه آنرا بجوشانند.

سایر مواد غذایی

 گروه متفرقه  شامل موارد زیر می باشد:

• انواع شیرینی
• روغن، شکر
• نمک
• شکلات
• چاشنی ها و نوشیدنی ها

 برای رژیم مناسب در بارداری، مصرف این مواد در حداقل مقدار توصیه میشود زیرا بیش از حد آن برای جنین مضر است.

مکمل ها

در رژیم غذایی بارداری مصرف مکملهای غذایی که به زنان باردار توصیه میشود شامل موارد زیر است:

• آهن
• اسید فولیک
• کلسیم و مولتی ویتامین

علاوه بر رژیم غذایی مناسب دوران بارداری مصرف اسید فولیک از یک ماه قبل از بارداری تا حداقل پایان نیمه اول بارداری، و مصرف آهن از هفته شانزدهم تا سه ماه پس از زایمان توصیه میشود. میتوان در سه ماهه سوم حاملکی هفته ای دو عدد کپسول امگا ۳ استفاده نمود درواقع در کنار تغذیه دوران بارداری می توان از آهن و مکمل ها نیز اسفاده کرد. 

دکتر فریده مظفر کرمانی

جراح و متخصص زنان، زایمان و نازایی

سرکار خانم دکتر فریده مظفری کرمانی، دارای بورد تخصصی زنان، زایمان و نازایی و همچنین دارای مدرک تکمیلی لاپاراسکوپی و سونوگرافی از دانشگاه علوم پزشکی تهران می باشند.

مشاهده پروفایل دکتر فریده مظفر کرمانی