دستگاه درون رحمی یا آی یو دی در درون رحم قرار می گیرد و هدف آن پیشگیری از بارداری می باشد. امروزه انواع آی یو دی در اندازه های کوچک به شکل T و از جنس پلاستیکی نرم تولید می شود که توسط متخصص زنان در درون رحم قرار داده می شود. انواع آی یو دی عبارت است از:
- انواع آی یو دی (آی یو دی مسی): این مورد از انواع آی یو دی حاوی پوششی مسی می باشد که به مدت 10 سال قابل استفاده است.
- انواع آی یو دی (آی یو دی هورمونی): این مورد از انواع آی یو دی حاوی هورمونی به نام لوونورژسترول می باشد که به مدت 5 سال قابل استفاده می باشد.
نحوه عملکرد انواع آی یو دی بعلت وجود جسم خارجی که خود IUD است و تغییراتی که بوسیله IUD ایجاد می شود؛ این تغییرات برای تخمک و اسپرم مناسب نیست و از لانه گزینی جلوگیری می کند. آی یو دی هورمونی با ایجاد مخاطی غلیظ در دهانه سرویکس مانع از رسیدن اسپرم به تخمک می شود. آی یو دی مسی به گونه ای طراحی شده است که سبب از بین رفتن اسپرم در بدو ورود به رحم می شود. هر دو مورد انواع آی یو دی سبب ایجاد تغییراتی در دیواره رحم می شوند. هیچ اثبات علمی در دست نیست که نشان دهد آیا این تغییرات می تواند مانع از اتصال تخمک لقاح یافته به دیواره رحم شود یا خیر. استفاده از انواع آی یو دی برای پیشگیری از بارداری روشی مطمئن می باشد. از هر 100 خانم مصرف کننده که انواع آی یو دی را به مدت 5 سال استفاده می کنند نرخ وقوع بارداری در بازه 5 سال 1 مورد می باشد. استفاده از آی یو دی روشی دائمی برای پیشگیری از بارداری محسوب نمی شود. به عبارتی که هر زمان اقدام به برداشتن آن کنید امکان بارداری وجود خواهد داشت. روش استفاده از آی یو دی ساده است و تنها کافی است برای اطمینان از عدم تکان خوردن آی یو دی به متخصص زنان خود گاه به گاه مراجعه کنید.
و اما عوارض قرار دادن انواع آی یو دی چیست؟ برخی خانم ها ممکن است با قرار دادن انواع آی یو دی دچار عوارضی مانند کرامپ، خونریزی و لکه بینی شوند. این عوارض مدتی بعد از قرار دادن دستگاه آی یو دی از بین می رود. قرار دادن دستگاه آی یو دی ریسک اندک عفونت رحم را در پی دارد. در برخی مواقع ممکن است رحم دستگاه آی یو دی را به بیرون هل دهد که این مورد با بررسی ماهانه دستگاه آی یو دی مانیتور می شود. اگر در صورت وجود آی یو دی بارداری رخ دهد حتما باید با متخصص زنان مشورت شود. در شرایط خاص باید IUD خارج شود و در بعضی شرایط هم خروج IUD به صلاح مادر و جنین نیست.
استفاده از انواع آی یو دی در افراد زیر گزینه ای مناسب خواهد بود:
- خانم هایی که به دنبال روشی طولانی اثر برای پیشگیری از بارداری می باشند
- خانم هایی که به عفونت های مقاربتی دچار می باشند
استفاده از انواع آی یو دی در افراد زیر توصیه نمی شود:
- خانم هایی که به خونریزی غیر نرمال واژن دچار هستند و یا آن هایی که ساختار رحمی غیر نرمال دارند
- ابتلا به عفونت رحم، دهانه رحم و واژن
در مورد استفاده از انواع آی یو دی باید توجه داشت آی یو دی مسی در افراد زیر توصیه می شود:
- افرادی که به دنبال روش طولانی اثر (حدود 10 سال) برای پیشگیری از بارداری می باشند
- افرادی که پریودهای سنگین و دردناکی را تجربه نکرده اند، زیرا قرار دادن آی یو دی مسی سبب افزایش کرامپ می شود
- عدم آلرژی به مس
- افرادی که در استفاده از آی یو دی هورمونی منع مصرف دارند
استفاده از آی یو دی هورمونی در افراد زیر توصیه می شود:
- افرادی که به دنبال روشی برای پیشگیری از بارداری در بازه ای به مدت 5 سال می باشند
- افرادی که به پریودهای سنگین و دردناک مبتلا هستند با استفاده از آی یو دی هورمونی ممکن است خونریزی سبک تری را تجربه کنند
