دکولمان جفت به معنی جدا شدن جفت به طور زودهنگام از دیواره رحم قبل از زایمان می باشد و ممکن است به صورت نسبی یا کامل باشد. اگر جدا شدن جفت روی دهد جنین اکسیژن و مواد مغذی را دریافت نخواهد کرد همچنین احتمال بروز خونریزی نیز وجود خواهد داشت. به طور معمول جفت در بخش بالایی رحم رشد می کند و تا زمان زایمان در همان محل باقی می ماند. در طول فاز آخر وضع حمل جفت از رحم جدا می شود و انقباضات به دفع جفت از طریق واژن کمک می کند. نرخ شیوع جدا شدن جفت از رحم زودتر از زمان زایمان در حدود 1% می باشد. جدا شدن جفت از رحم ممکن است در 3 ماهه سوم بارداری روی دهد اما احتمال بروز آن بعد هفته 20 ام بارداری نیز وجود دارد. در موارد خفیف، جدا شدن جفت از رحم مشکلات اندکی را به دنبال دارد. اگر تنها بخش کوچکی از جفت از دیواره رحم جدا شود در آن صورت شرایط چندان خطرناک نخواهد بود. اگر جدا شدن جفت از رحم بسیار شدید باشد به نحوی که جدایی عمیقی بین رحم و جفت ایجاد شود در آن صورت احتمال بروز عوارضی مانند اختلال در رشد جنین، زایمان زودرس و مرده زایی وجود خواهد داشت.
جدا شدن جفت: علائم و تشخیص
عمده ترین علامت جدا شدن جفت خونریزی واژینال می باشد. خونریزی واژینال ممکن است به صورت ناگهانی یا همراه با درد مستمر شکم یا کمر درد ایجاد شود. در برخی موارد ممکن است این علائم بدون وجود خونریزی روی دهد و در اصل خون در داخل جفت به دام بیفتد. اگر چنین علائمی را احساس کردید فورا با متخصص زنان خود تماس حاصل فرمایید. جدا شدن جفت از رحم معمولا با استفاده از سونوگرافی ارزیابی می شود. نکته مهم این است که ندیدن علایم دکولمان در سونوگرافی به معنی رد کردن کامل دکولمان نمی باشد.
جدا شدن جفت: درمان
درمان جدا شدن جفت از رحم بستگی به مدت زمان بارداری (سن بارداری) دارد. در برخی موارد تنها لازم است مادر و جنین تحت مانیتور قرار داشته باشند. اگر نیاز به انجام زایمان زودرس (قبل از 37 هفته) باشد در آن صورت از داروهایی به نام کورتیکواستروئید استفاده می شود. این داروها بلوغ ریه جنین را تسریع می سازد. اگر جدا شدن جفت از دیواره رحم خفیف باشد و این عارضه درهفته 24 تا 34 ام بارداری روی داده باشد تنها مانیتور در بیمارستان کفایت خواهد کرد. اگر مادر و جنین در سلامت به سر برند در آن صورت تا جایی که ممکن است بارداری ادامه خواهد یافت. اگر جدا شدن خفیف جفت از رحم در نزدیکی زایمان روی دهد در آن صورت ممکن است وضع حمل القا شده و یا زایمان سزارین انجام شود. اگر شرایط رو به تشدید باشد، اگر خونریزی سنگین تر از حد معمول باشد و اگر جنین در خطر باشد انجام فوری زایمان ضرورت می یابد. در مواردی که جدا شدن جفت از رحم بسیار شدید باشد باید فورا زایمان انجام شود. در این شرایط احتمال انجام سزارین افزایش می یابد. اگر مقدار خون از دست رفته بسیار شدید باشد در آن صورت ممکن است به تزریق خون نیاز داشته باشیم. البته احتمال بروز چنین شرایطی بسیار نادر می باشد اما اگر مقدار خونریزی قابل کنترل نباشد در آن صورت باید اقدام به انجام هیسترکتومی یا برداشت رحم نمود. هیسترکتومی مانع از خونریزی مرگ بار رحم می شود اما انجام هیسترکتومی امکان بارداری در آینده را غیر ممکن می سازد.
جدا شدن جفت: فاکتورهای خطر
علت جدا شدن جفت از رحم چندان مشخص نیست اما به نظر می رسد فاکتورهای خطر زیر احتمال بروز جدا شدن جفت از رحم را افزایش می دهد:
- ارتباط خانوادگی: اگر زنی به دکولمان جفت شدید دچار شده باشد، خطر ابتلای خواهر او دو برابر می شود.
- مصرف سیگار
- استفاده از کوکائین
- سن بالای 35 سال
- افزایش فشار خون مادر
- ابتلا به عفونت در رحم
- پاره شدن کیسه آب قبل از هفته 37 ام بارداری
- سابقه سقط عمدی در بارداری قبلی
- وجود مشکلاتی در رحم یا بند ناف (مثل بند ناف تک شریانی)
- افزایش مایع پیرامون جنین (پلی هیدرآمنیوس)
- بارداری چند قلو
- آسیب به ناحیه شکم در اثر ضربه یا تصادف
دکتر مریم غلام پور قوام آبادی جراح و متخصص زنان، زایمان و نازایی عنوان می دارند خطر عود دکولمان جفت در بارداری بعدی وجود دارد و تقریبا نیمی از موارد عود، 1 تا 3 هفته زودتر از دکولمان قبلی اتفاق می افتد.
