اغلب این سوال مطرح است که آیا زایمان طبیعی بهتر است یا سزارین؟
فاکتورهای متعددی را در تعیین نحوه ی تولد نوزاد باید در نظر گرفت ولی به طور کلی چنانچه مشکلی قابل پیش بینی از قبل، حین و یا بعد از زایمان برای مادر و جنین پیش نیاید زایمان طبیعی امری بهتر است.
البته زمان قدیم به علت:
- کمبود امکانات از جمله عدم پيشرفت بیهوشی و تکنیک های مدرن جراحی و پرستاری
- زایمان های متعدد و عدم توجه به سلامت و بهداشت
- در نظر گرفتن پیش آگهی زایمان در مورد مسائل فیزیکی ایجاد پارگی پرینه ، پرولاپس رحم ، سیستوسل، رکتوسل یا افتادگی رحم و مثانه ...)
مسائل روانی ( درد جان فرسا و ترس از زایمان، گفته می شود که زائو نباید تا غروب دوم نزاییده باشد)
نوزاد (مشکلات تولد مثل فلج مغزی، شکستگی اندام ها و ...)
زایمان واژینال مرسوم بوده منتها در عصر جدید که با بالا رفتن سن ازدواج (۳۰ تا ۴۰ سال) و تمایل به تک فرزندی و عدم توانایی جسمی و روحی مادران در تحمل درد زایمان و نیز عدم توانایی تخمین دقیق روز زایمان که با توجه به وضعیت شغلی مادر و موقعیت خانوادگی که آیا افرادی برای کمک به زائو آمادگی داشته باشند، و نیز عدم علاقه ی پزشکان به زایمان به خاطر وقت نامشخص وقوع آن و انتظار طولانی در اتاق زایمان و مشکلات غیر قابل پیش بینی زایمان، درصد سزارین بالا رفته است.
به نظر اینجانب با ۳۰ سال سابقه ی کار طاقت فرسای شبانه روزی و مسئولیت زیاد در مناطق دورافتاده ی داخل کشور و نیز مادران خارج وطن پس از بررسی اندیکاسیونهای لازم که شامل مادری (تنگی لگن، مشکلات رحمی) و جنین (پرزانتاسیون، دوقلونی، هیپوکسی) چنانچه مادر مایل به زایمان طبیعی باشد تا موقع درد زایمان می توان صبر کرد و چنانچه پیشرفت زایمان به درستی انجام شود، زایمان بلامانع است ولی گاهی فوبیای زایمانی و نیز گاهی Common Sense پزشک با تجربیاتی که دارد صلاح می داند بیمار سزارین شود (مثلا سابقه ی زایمان بیمار یا خانواده ، سابقه ی آبریزش، خونروی و ...).
به هر حال جواب من به سوال فوق این است که هر دو روش فوق به جای خود ضروری است منتها یکی مسافتی است که از تهران به مشهد را با اتومبیل طی کرد (زایمان) که خطرات پیش بینی نشده و غیر منتظره ای دارد و دیگری (سزارین) طی مسافرت با هواپیما و ریسک های خود است.
ضمنا نباید از نظر دور داشت که در قرن حاضر تکنولوژی جای مانور Manual را می گیرد، مثلا سالهای قبل وسائلی مثل کامپیوتر و سونوگرافی ... وجود نداشت و لذا تجربیات شخصی رل عمده ای را در مداوا داشت، کما اینکه ابن سینا با نبض بیمار به تشخیص می رسید و اکنون تجهیزات مدرن روز به روز جای Practice را می گیرد.
تدریجأ Robot جای نیروی انسانی متعدد را گرفته و جراحی لاپاراسکوپی جای تیغ جراحی را گرفته تا جائی که جنین قبل از تولد و در رحم مورد جراحی قرار می گیرد و با تکنولوژی ART نوزاد با کلیه ی مشخصات مورد تقاضا متولد شود.
مثلا با استفاده از بانک اسپرم و اوول فریز شده و یا Cloning و استفاده از Stem Cell میتوان جنین یا اندام ها را مشابه سازی کرد.
گرچه همزمان با پیشرفت تکنولوژی و مشکلات زندگی صنعتی موضوع متافیزیک، هیپنوتیزم درمانی، گیاه درمانی، تغذیه ی طبیعی و برگشت به زندگی نرمال و دین و اخلاق جای خود را باز نموده و اینک زایمان در منزل، زایمان بی درد بایوگا و زایمان در استخر آب رونق پیدا کرده.
خوشبختانه با وجود پزشکان مجرب و مومن، اساتید فداکار و امکانات امروزه ی میهن مان بسیار از بیماری ها با نهایت سلیقه معالجه می شوند ولی با کمال تاسف گاهی درمانهای غیرضروری صورت می گیرد که به عقیده ی من دو عامل عمده دارد:
- تامین نبودن پزشکان از نظر تعرفه و مشکلات بیمه ای و در مقابل هزینه های سرسام آور زندگی، امور پزشکی و نیز هزینه ی طولانی مدت برای طبیب شدن و تشکیل زندگی که حدود ۱۰ سال پس از هم قطاران خود امکان پذیر می شود.
- مسائل قانونی که برای رهایی از آن ناچار باید از زیر بار رفتن بیماران مشکل ساز شانه خالی کرد و این واقعیت را پذیرفت که دیوار پزشکان (خصوصا جراحان و زنان) از همه کوتاه تر است تا جائی که شخصی که فرزندش در کنکور قبول نشده از پزشک زایمان شکایت می کند و اغلب نیز تقصیر به گردن آن بدبخت می افتد. مثلا در زایمان هرچقدر انرژی و وجدان مایه گذاشته شود و با رعایت کلیه ی اصول تخصصی گاهی نوزاد که چون گلبرگ حساس است پس از تولد دچار دیسترس تنفسی است و حتی اگر تمام اقدامات برای نجات نوزاد به خوبی انجام شود باز هم پای پزشکان به نحوی درگیر است و نهایتا به طور گذشته نگر سوال می شود که نمیشود سزارین کنی؟ که سوال مسخره ای بیش نیست چون هیچکس نمی تواند جلوی اتفاقات و یا اشتباهات را بگیرد و بدبختانه در مامائی در صورت انجام سزارین و احیانا ایجاد عوارض معمولا این پرسش بی مورد پیش می آید آیا نمیشود زایمان واژینال انجام شود؟ (حتی در سزارین تکراری، Postdate و تنگی نسبی لگن...) البته در ممالک غرب نیز گله ها وجود دارد ولی یک پزشک باسواد و باوجدان با رعایت قوانین پزشکی، به کار بردن امکانات قوی موجود، هزینه ی بالای طب، فرهنگ بالای سلامت، قانون اعاده ی حیثیت در برابر ادعای بیجا و احيانا توهین مخاطب و نیز کمک وکلای با تجربه امکان شکایت و ایجاد مزاحمت و اتلاف وقت برای پزشک، قاضی و خود بیمار کم است.
انشاالله مجددا تقدیس طبيب حفظ شود و خدمت به بیمار جهاد در راه خدا گردد.
