بعد از زایمان فرد بیشتر بر روی مراقبت از نوزاد متمرکز است. اما برخی از مشکلات جدی می توانند در هفته ها و ماه های بعد از زایمان بروز کنند و بسیاری از نشانه های آن ها آگاهی نداشته باشند. بعد از زایمان، فرد ممکن است خستگی و ناراحتی برای مثال درد ناحیه پرینال و انقباضات رحمی را تجربه کند. او باید تفاوت میان ریکاوری طبیعی و علائم یک عارضه را بداند و در صورت لزوم به پزشک مراجعه نماید. مادران همچنین تا هفته چهارم تا ششم بعد از زایمان به پزشک مراجعه نمی کنند. در نتیجه، بیشتر آن ها راهنمایی های کافی را پیرامون ریکاوری بعد از زایمان دریافت نمی نمایند.
عوارض بعد از زایمان
طبق گزارش مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری، از سال 2011 تا 2014 شایع ترین عللی که موجب مرگ های ناشی از بارداری شده اند شامل موارد زیر هستند:
- بیماری های قلبی عروقی
- سایر شرایط پزشکی که اغلب از قبل وجود داشته اند
- عفونت یا سپسیس
- خونریزی بیش از حد بعد از زایمان
- بیماری ماهیچه قلب که پمپ خون به بدن را برای قلب دشوار می سازد (کاردیومیوپاتی)
- انسداد در یکی از سرخرگ های ریوی در ریه ها که اغلب در اثر لخته خونی که از پاها به ریه ها می رسد ایجاد می شود (آمبولی ترومبوتیک ریوی)
- سکته مغزی
- اختلالات فشار خون بالا در بارداری
- یک وضعیت نادر اما خطرناک که زمانی است که مایع آمنیوتیک یا ماده جنینی همانند سلول های جنینی وارد جریان خون مادر می شوند (آمبولی مایع آمنیوتیک)
- عواقب بیهوشی
به طور کلی خطر مرگ در اثر عوارض بعد از زایمان پایین است. اما خانم های مبتلا به شرایط مزمن همانند بیماری قلبی، چاقی یا فشار خون بالا در معرض خطر بالای مرگ یا سایر عوارض بعد از زایمان قرار دارند. اگر فرد این فاکتورهای خطر را داشته باشد، مراقبت ها و نظارت های بعد از زایمان برای او بسیار اهمیت دارد.
نشانه ها و علائم هشدار دهنده
بسیاری از عواقب بعد از زایمان اگر سریعا تشخیص داده شوند به طور موفقیت آمیزی قابل درمان هستند. در صورت تجربه درد قفسه سینه، انسداد تنفسی یا تنگی نفس، تشنج و افکار آسیب وارد کردن به خود یا نوزاد فرد باید سریعا به مراقبت های اورژانس مراجعه نماید. خونریزی بیش از حد بعد از زایمان یا مشاهده لخته های خونی بزرگ، عدم بهبودی برش زایمان، تورم یا قرمزی ساق پا که دردناک بوده و گرم است، دمای بدن 38 درجه سانتی گراد یا بالاتر، سردردی که حتی با مصرف دارو بهبود نمی یابد یا سردردی که با تغییرات بینایی همراه است علائمی هستند که فرد با مشاهده آن ها باید به پزشک مراجعه کند.
راه های پیشگیری از عوارض بعد از زایمان
فرد باید قبل از زایمان برنامه ای برای مراقبت های بعد از زایمان و کاهش خطرات ناشی از آن داشته باشد. او می تواند پیرامون خطر عوارض بعد از زایمان با پزشک مشورت کند و علائم و نشانه های هشدار دهنده را شناسایی نماید. انجمن زنان و زایمان آمریکا نیز توصیه می کند که مراقبت بعد از زایمان یک فرآیند پیشرونده است تا این که یک بار مراجعه به پزشک بعد از زایمان باشد. فرد باید در طول سه هفته بعد از زایمان با پزشک خود در ارتباط باشد و ظرف 12 هفته بعد برای ارزیابی کامل بعد از زایمان به پزشک مراجعه نماید. در این ملاقات، پزشک وضعیت روحی و عاطفی فرد را بررسی می کند، پیرامون روش های ضد بارداری با او صحبت می کند، اطلاعاتی را پیرامون مراقبت از نوزاد و تغذیه او ارائه می دهد، نکاتی را در مورد عادات خواب و مسائل مربوط به خستگی مطرح می نماید و معاینه فیزیکی انجام می دهد. این معاینه شامل بررسی شکم، واژن، دهانه رحم و رحم بیمار برای اطمینان از بهبودی آن ها است. فرد میتواند نگرانی های خود پیرامون فعالیت جنسی را با پزشک مطرح کند.
دکتر زویا صادقی پور جراح و متخصص زنان، زایمان و نازایی عنوان می دارند که عوارض شایع تورم پاها، خارش، تنگی نفس و افسردگی بعد از زایمان می باشد. معمولاً کم کاری تیروئید، دیابت بارداری و فشارخون بارداری که در طی بارداری به وجود آمده اند بهبود می یابند.
