واژینوز باکتریال نوعی التهاب واژینال می باشد که در اثر رشد بیش از حد باکتری ها ایجاد می شود که به طور طبیعی در واژن زندگی می کند. زنان در سنین باروری بیشتر به عفونت واژینوز باکتریال دچار می شوند اما ابتلا به عفونت واژینوز باکتریال در هر سنی روی می دهد. علت ابتلا به عفونت واژینوز باکتریال چندان روشن نیست اما اقداماتی مانند داشتن نزدیکی جنسی محافظت نشده و استفاده مکرر از ترکیبات دوش واژینال احتمال ابتلا به عفونت واژینوز باکتریال را افزایش می دهد.
علائم واژینوز باکتریال چیست؟
علائم واژینوز باکتریال عبارت است از:
- ترشحات واژینال سبز، سفید یا خاکستری رنگ
- بوی بد واژن
- خارش واژن
- احساس سوزش حین ادرار کردن
برخی خانم های مبتلا به عفونت واژینوز باکتریال هرگز دچار علائم بالینی نمی شوند. توجه داشته باشید مراجعه به متخصص زنان در موارد زیر الزامی می باشد:
- وجود ترشحات واژینال که با بوی بد و یا تب همراه باشد. متخصص زنان می تواند علت علائم ظاهر شده را بیابد.
- سابقه ابتلا به عفونت های واژینال
- داشتن رفتارهای جنسی پر خطر زیرا عفونت های مقاربتی ممکن است علائمی مشابه با عفونت واژینوز باکتریال نشان دهد.
- اگر خود درمانی با استفاده از داروهای غیر نسخه ای موثر واقع نشود و یا در صورتی که علائم پایدار باقی بماند.
موارد زیر احتمال ابتلا به عفونت واژینوز باکتریال را افزایش می دهد:
- داشتن چندین شریک جنسی: ارتباط بین فعالیت جنسی و عفونت واژینوز باکتریال چندان روشن نیست اما داشتن رفتارهای جنسی پر خطر احتمال ابتلا به واژینوز باکتریال را افزایش می دهد.
- استفاده از دوش واژینال: شستن واژن با استفاده از دوش واژینال تعادل طبیعی باکتری های واژن را بر هم می زند و این امر منجر به رشد بیش از حد باکتری ها و ایجاد عفونت واژینوز باکتریال می شود. واژن ارگانی است که قادر به تمیز کردن خود می باشد بنابراین نیازی به استفاده از دوش واژینال وجود ندارد.
- عدم مناسب بودن محیط واژن: اگر محیط واژن به طور طبیعی نتواند باکتری مفیدی به نام لاکتوباسیل را تولید کند در آن صورت احتمال ابتلا به واژینوز باکتریال افزایش می یابد.
عوارض عفونت واژینوز باکتریال عبارت است از:
- زایمان زودرس (ابتلا به واژینوز باکتریال در بارداری احتمال زایمان زودرس را افزایش می دهد)
- افزایش احتمال ابتلا به بیماری های مقاربتی
- افزایش احتمال ابتلا به بیماری های التهابی لگن
- افزایش احتمال ابتلا به عفونت بعد از انجام جراحی هایی مانند کورتاژ و هیسترکتومی
پیشگیری از واژینوز باکتریال
نکات زیر در پیشگیری از واژینوز باکتریال موثر است:
- به حداقل رساندن تحریک واژن: از صابون های بدون اسانس، تامپون و پدهای فاقد اسانس استفاده کنید.
- عدم استفاده از دوش واژینال: واژن برای تمیز شدن نیازی به شستشویی مخصوص ندارد و تنها حمام رفتن کافی می باشد. استفاده از دوش واژینال به طور مکرر تعادل واژن را بر هم زده و احتمال ابتلا به عفونت های واژینال مانند واژینوز باکتریال را افزایش می دهد.
- عدم ابتلا به عفونت های مقاربتی: استفاده از کاندوم احتمال ابتلا به بیماری های مقاربتی را کاهش می دهد و به این ترتیب احتمال ابتلا به عفونت واژینوز باکتریال نیز کاهش می یابد.
تشخیص واژینوز باکتریال
در تشخیص واژینوز باکتریال متخصص زنان ابتدا به سابقه ابتلا به عفونت های واژینال و عفونت های مقاربتی توجه خواهد کرد. سپس معاینه لگن انجام خواهد شد. در طول معاینه لگن متخصص زنان یک دست خود را وارد واژن کرده و با دست دیگر بر شکم فشار وارد می آورد تا علائم عفونت بررسی گردد. به منظور بررسی رشد بیش از حد باکتری ها در واژن از ترشحات واژینال نمونه برداری خواهد کرد تا علائم واژینوز باکتریال در نمونه بررسی شود. با قرار دادن نواری مقدار pH واژن اندازه گیری می شود. اگر مقدار pH 4، 5 یا بیشتر باشد احتمال عفونت واژینوز باکتریال مطرح خواهد شد.
در درمان واژینوز باکتریال درمان شریک جنسی مرد الزامی ندارد، اما احتمال انتشار واژینوز باکتریال در شریک جنسی مرد وجود دارد. درمان واژینوز باکتریال در بارداری بسیار اهمیت دارد زیرا احتمال بروز زایمان زودرس را کاهش می دهد. در طول درمان واژینوز باکتریال دوره درمانی را به طور کامل طی کنید، حتی اگر علائم وازینوز باکتریال برطرف شده باشد. عدم طی کردن دوره درمانی سبب بروز واژینوز باکتریال مقاوم خواهد شد و درمان واژینوز باکتریال مقاوم نیز دشوار می باشد. با وجود درمان احتمال عود واژینوز باکتریال وجود دارد. اگر پس از درمان واژینوز باکتریال علائم دوباره عود کرد فورا متخصص زنان خود را در جریان قرار دهید.
