سرویسیت چیست؟
سرویسیت التهاب سرویکس یا دهانه رحم می باشد. دهانه رحم در قسمت پایینی رحم قرار دارد، بخشی از رحم که به سمت واژن باز می گردد. علایم سرویسیت عبارت است از خونریزی بین پریودهای قاعدگی، درد حین نزدیکی جنسی و ترشحات غیر نرمال واژن. در برخی موارد ممکن است سرویسیت علائمی نداشته باشد. در بیشتر موارد سرویسیت ناشی از عفونت های مقاربتی مانند کلامیدیا و یا سوزاک می باشد (سرویسیت کلامیدیایی). این بیماری ممکن است به دلایل غیر عفونی ایجاد شود. در بحث سرویسیت و درمان توجه به رفع علت زمینه ای سرویسیت اهمیت دارد.
علایم سرویسیت
در بیشتر موارد سرویسیت علائم بالینی به دنبال ندارد و تنها بعد از معاینه لگن این بیماری تشخیص داده می شود. علایم سرویسیت عبارت است از:
- ترشحات زیاد و غیر معمول واژن
- تکرر ادرار و درد حین ادرار کردن (البته این علامت در صورتی است که همراه سرویسیت عفونت ادراری نیز وجود داشته باشد)
- خونریزی بین پریودهای قاعدگی (بیشتر به صورت لکه بینی)
- خونریزی واژینال بعد از نزدیکی جنسی، خونریزی که ارتباطی با پریودهای قاعدگی ندارد.
توجه داشته باشید در موارد زیر باید به متخصص زنان مراجعه کنید:
- ترشحات واژینال غیر معمول و مستمر
- خونریزی واژینال
- درد در حین نزدیکی جنسی
عوامل زیر احتمال ابتلا به سرویسیت را افزایش می دهد:
- داشتن رفتارهای جنسی پر خطر مانند نزدیکی محافظت نشده
- آغاز نزدیکی در سنین پایین
- سابقه ابتلا به عفونت های مقاربتی
در حالت نرمال، دهانه رحم یا سرویکس مانع ورود باکتری ها و ویروس ها به رحم می گردد. زمانی که در اثر ابتلا به سرویسیت، دهانه رحم عفونی شود، احتمال انتقال عفونت به رحم وجود دارد. سرویسیت ناشی از سوزاک و کلامیدیا (سرویسیت کلامیدیایی) به دیواره رحم و لوله های فالوپ منتشر می گردد و احتمال ابتلا به بیماری التهابی لگن را افزایش می دهد. ابتلا به بیماری التهابی لگن، در صورت عدم درمان، ممکن است باعث چسبندگی های لگنی شده و ناباروری را به دنبال داشته باشد. لازم به ذکر است ابتلا به سرویسیت احتمال ابتلا به ویروس اچ آی وی را نیز افزایش می دهد.
علت سرویسیت
در توضیح علل ایجاد سرویسیت می توان موارد زیر را در نظر داشت:
- عفونت های مقاربتی: در اغلب موارد عفونت های باکتریایی و ویروسی ناشی از تماس جنسی سبب بروز سرویسیت می شود. سرویسیت معمولا در اثر ابتلا به کلامیدیا و سوزاک ایجاد می گردد (سرویسیت کلامیدیایی).
- واکنش های آلرژیک: آلرژی به ترکیبات اسپرم کش یا کاندوم لاتکس احتمال ابتلا به سرویسیت را به دنبال دارد. واکنش نسبت به ترکیباتی مانند دوش واژینال نیز ممکن است منجر به بروز سرویسیت شود. به این حالت سرویسیت غیر عفونی گفته می شود.
- رشد بیش از حد باکتری: رشد بیش از حد برخی باکتری هایی که به طور نرمال در واژن زندگی می کنند ممکن است منجر به بروز سرویسیت گردد.
پیشگیری از ابتلا به سرویسیت
برای کاهش ابتلا به سرویسیت از داشتن رفتارهای جنسی پر خطر اجتناب کنید. استفاده از کاندوم مناسب ترین راه برای پیشگیری از ابتلا به بیماری های مقاربتی مانند کلامیدیا و سوزاک همچنین سرویسیت کلامیدیایی می باشد.
تشخیص سرویسیت
برای تشخیص سرویسیت باید به متخصص زنان مراجعه کنید. به منظور تشخیص سرویسیت متخصص زنان ابتدا معاینه لگن را انجام خواهد داد. در طول معاینه لگن متخصص زنان یک دست خود را وارد واژن کرده و با دست دیگر بر شکم فشار وارد می آورد تا ناحیه تورم و حساسیت به لمس مشخص گردد. همچنین با استفاده از اسپکولوم دیواره اطراف واژن و دهانه رحم بررسی می گردد. علاوه بر معاینه لگن پزشک، ممکن است با استفاده از ابزاری برس مانند بخشی از ترشحات واژن و دهانه رحم را نمونه برداری می کند. این روند مشابه همان چیزی است که در طول پاپ اسمیر انجام می گیرد. سپس نمونه ها به آزمایشگاه انتقال داده می شود. همچنین ممکن است انجام آزمایش ادرار ضرورت داشته باشد.
سرویسیت و درمان
در بحث سرویسیت و درمان باید توجه داشت اگر سرویسیت ناشی از واکنش آلرژیک باشد، نیازی به درمان وجود ندارد. اگر سرویسیت در اثر ابتلا به بیماری های مقاربتی ایجاد شده باشد مانند سرویسیت کلامیدیایی در آن صورت درمان بیماری مقاربتی در هر دو شریک جنسی الزامی می باشد و عمدتا درمان با استفاده از آنتی بیوتیک صورت می گیرد. آنتی بیوتیک ها برای درمان بیماری های مقاربتی مانند کلامیدیا، سوزاک و واژینوز باکتریال نسخه می شوند. در صورت ابتلا به هرپس تناسلی نیاز به مصرف داروهای آنتی ویروس وجود دارد. درمانی برای هرپس در دسترس نیست اما استفاده از داروهای آنتی ویروس به بهبود علایم سرویسیت کمک می کند. برای پیشگیری از انتقال عفونت باکتریایی به شریک جنسی توصیه می شود تا درمان کامل از داشتن نزدیکی اجتناب کنید.
دکتر غزال همتی عنوان می دارند که یکی از مهمترین علل سرویسیت و عفونت های واژن و دستگاه تناسلی خانم ها در ایران عدم بهداشت کامل است:
- لباس های زیر باید حتما نخی باشند ( پارچه های غیر نخی معمولا مصنوعی باعث عدم تهویه مناسب و تعریق زیاد و آلودگی می گردند).
- لباس های زیر هر روز با دست و ترجیحا با صابون (شوینده غیر حساسیت زا) شسته شود و در ماشین لباسشویی گذاشته نشود.
- لباسهای زیر نباید تنگ و چسبان شدید باشند چون باعث عدم تهویه مناسب و تعریق زیاد و آلودگی می گردند.
- لباس های زیر باید حتما در هوای آزاد ترجیحا زیر آفتاب خشک شوند (اشعه ماوراء بنفش آفتاب میکروب کش بسیار قوی است).
- دیده شده متاسفانه خانمها لباس های زیر خود را از مواد نایلونی و مصنوعی تهیه می کنند که آن هم به علت ارزان بودن و یا زیبا بودن می باشد.
- لباس های زیر را نباید در داخل منزل و ترجیحا توی حمام و گاهی روی رادیاتور و بخاری خشک کنند که کار بسیار خطرناکی است. لباس های زیر در منزل خشک می شوند ولی به علت رطوبت و سایه بودن محیط خانه اکثرا قارچ ها و آلودگی ها و باکتری روی لباس های زیر ایجاد می شود و باعث آلودگی خانم ها می شود.
- ترجیحا لباس های زیر که خریداری می شود ابتدا شسته و زیر آفتاب خشک شوند و بعد استفاده گردند. در موارد زیادی دیده شده که خانم ها لباس های زیر را بلافاصله پس از خرید، پوشیده اند و دچار آلودگی شده اند.
- لباس های زیر از جنس حوله ای یا گیاهی ترجیحا استفاده نگردد چون خیلی سریع آلوده می شوند و فرد را بیمار می کنند.
- در صورت ی که فردی به آفتاب دسترسی نداشته باشد، لباس زیر باید در هوای آزاد خشک شود ولی به هیچ وجه در داخل خانه خشک نشود.
بارها بیمارانی به مطب اینجانب مراجعه نموده اند که کل پوست بدنشان دچار خارش و قارچ شده که این افراد همگی لباس های خود را توی خانه خشک می کرده اند! - به هیچ وجه از وایتکس و مواد ضد عفونی کننده برای ضدعفونی کردن لباس های زیر استفاده نگردد چون وارد بافت پارچه شده و حساسیت شدید ایجاد می نمایند.
- جوشاندن لباس های زیر ارزش خاصی ندارد و فقط اشعه ماوراء بنفش آفتاب از نظر علمی جهت استریل کردن لباس ها ثابت شده است.
- نکته مهم دیگر اینکه لباس باید کاملا زیر آفتاب خشک شود و انداختن پارچه روی آن یا از پشت شیشه اثر ماوراء بنفش آفتاب را از بین برده و فایده ندارد.
دکتر غزال همتی
تایید شده: توسط دکتر غزال همتی
برگرفته از: وبسایت https://www.mayoclinic.org
