خونریزی قاعدگی که هر 21 تا 35 روز روی می دهد از جمله خونریزی های طبیعی زنان در نظر گرفته می شود. دوره نرمال خونریزی قاعدگی 2 تا 7 روز می باشد. همچنین بروز خونریزی یا لکه بینی در بازه ای بین پریودها نیز به عنوان خونریزی غیر طبیعی زنان در نظر گرفته می شود. در توضیح علل خونریزی غیر طبیعی زنان فاکتورهای مختلفی مطرح می گردد. خونریزی غیر طبیعی زنان عمدتا به دلیل اختلال در تخمک گذاری و یا سیستم باروری ایجاد می شود. خانم هایی که در دوران بعد از یائسگی قرار دارند در صورت تجربه هر گونه خونریزی باید فورا به متخصص زنان خود مراجعه کنند. علل خونریزی غیر طبیعی زنان در دوران بعد از یائسگی متفاوت از دوران پیش از یائسگی می باشد. خونریزی غیر طبیعی زنان باید توسط متخصص بیماری های زنان مورد ارزیابی قرار گیرد. طیفی از تکنیک ها متخصصین را در تشخیص خونریزی غیر طبیعی زنان یاری می دهد که در ادامه به آن می پردازیم.
بعد از انجام معاینه فیزیکی و انجام برخی آزمایشات خونی برای ارزیابی بهتر اندازه، شکل و وجود ناهنجاری های رحمی از سونوگرافی استفاده می شود. در سونوگرافی از امواج صوتی با فرکانس زیاد بهره می برند تا تصاویری از ارگان های داخلی لگن ایجاد شود. این روش در عکسبرداری از ارگان های لگنی بسیار متداول می باشد. در سونوگرافی هر دو سمت شکم و لگن همچنین بخش های واژن مورد معاینه قرار می گیرد. سونوهیستروگرافی نیز در برخی موارد برای بررسی علل خونریزی غیر طبیعی زنان انجام می شود. در این روش ابتدا کاتتر وارد سرویکس شده سپس مایع استریل حاوی آب یا سالین با هدایت سونوگرافی وارد رحم می گردد. این مایع امکان می دهد تا متخصص زنان داخل رحم را به لحاظ وجود پولیپ، فیبروم و اسکار به دقت مورد معاینه قرار دهد. هیستروسالپینگوگرافی نیز روش دیگری برای معاینه آندومتر می باشد که در این روش مایع رنگی حاجب حاوی ید به داخل حفره رحمی تزریق می شود و پس از آن با استفاده از اشعه ایکس لایه آندومتر و لوله های فالوپ معاینه می گردد. سی تی اسکن و ام آر آی از روش هایی می باشند که در بررسی خونریزی غیر طبیعی زنان کاربرد کمتری دارند. در هر دوی این تکنیک ها تصاویر سه بعدی از ارگان های داخلی مانند رحم ایجاد می شود. ام آر آی برای مشاهده ساختارهای لگنی مناسب تر از سی تی اسکن می باشد و مخصوصا در بیمارانی موثر است که احتمال وجود آدنومیوز در آن ها مطرح می باشد. برای کنار گذاشتن احتمال ناهنجاری های سرطانی و غیر سرطانی امکان لایه برداری از آندومتر نیز مطرح می شود. هیستروسکوپی روش مفید دیگری است که در آن از ابزار تلسکوپ مانندی که در دهانه رحم قرار داده می شود برای مشاهده ساختار حفره لگن بهره می بریم. هیستروسکوپی در بررسی خونریزی غیر طبیعی زنان امکان می دهد تا نواحی مشکوک در لایه آندومتر شناخته و برداشته شود. هیستروسکوپی می تواند در مطب پزشک و یا تحت بیهوشی جنرال انجام شود. در برخی موارد برای ارزیابی بیشتر لایه آندومتر انجام اتساع و کورتاژ نیز ضرورت می یابد. اتساع و کورتاژ همچنین در کنترل خونریزی غیر طبیعی زنان از نوع شدید یا مستمر نیز کاربرد دارد.
بررسی های لاپاراتومی نیز می تواند در تشخیص خونریزی غیر طبیعی زنان موثر واقع شود. در بررسی خونریزی غیر طبیعی زنان تست بارداری همیشه انجام می شود زیرا برخی ناهنجاری های مشاهده شده در اثر بارداری ایجاد می شود. برای بررسی احتمال کم خونی و یا اختلالات لخته خونی انجام آزمایش خون ضرورت دارد. اگر احتمال ناهنجاری های ساختاری دخیل در خونریزی غیر طبیعی زنان کنار گذاشته شود در آن صورت مقدار هورمون های محرک فولیکول، هورمون های تیروئیدی و پرولاکتین نیز اندازه گیری می شود. اگر شواهدی مبنی بر رشد موهای زائد در صورت و بدن مشخص گردد در آن صورت احتمال سندرم تخمدان پلی کیستیک نیز بررسی می گردد. سندرم تخمدان پلی کیستیک می تواند خونریزی های سنگین و بی نظم قاعدگی را به دنبال داشته باشد. در این شرایط مقدار هورمون مردانه، آندروژن ها و DHEAS اندازه گیری می شود. بسته به شرایط و سوابق بیمار، در ارزیابی خونریزی غیر طبیعی رحم ممکن است عملکرد ارگان هایی مانند کبد، کلیه ها و پانکراس نیز مورد توجه قرار گیرد.
