دروانا: 

هیسترکتومی ابدومینال نوعی عمل جراحی و یکی از انواع هیسترکتومی می باشد که طی آن رحم از طریق ایجاد برشی بر ناحیه پایینی شکم یا بخش ابدومینال خارج می گردد. رحم ارگانی است که هنگام بارداری، جنین در آن رشد می کند. در هیسترکتومی پارشیال تنها ساختار رحم خارج می گردد اما در هیسترکتومی توتال دهانه رحم نیز علاوه بر رحم خارج می گردد. برخی اوقات در حین انجام هیسترکتومی ابدومینال، یک یا هر دو تخمدان ها و یا لوله های فالوپ نیز خارج می شود. انجام عمل هیسترکتومی ابدومینال در موارد زیر توصیه می گردد:

• ساختار رحم بزرگ باشد
• متخصص زنان بخواهد سایر ارگان های لگن را به لحاظ علائم بیماری بررسی کند

عمل جراحی هیسترکتومی ابدومینال چرا انجام می شود؟

در موارد زیر انجام عمل جراحی هیسترکتومی ابدومینال به افراد توصیه می گردد:

• سرطان های ژنیکولوژیک: اگر در رحم، دهانه رحم، اندومتریوم و یا تخمدان ها سرطان روی دهد در آن صورت پزشک انجام هیسترکتومی ابدومینال را پیشنهاد خواهد کرد. بسته به نوع سرطان و میزان پیشرفت آن گزینه های دیگری غیر از هیسترکتومی ابدومینال نیز وجود دارد (گزینه هایی مانند تابش درمانی یا شیمی درمانی).
• فیبروم رحم یا فیبروئیدها: همه انواع هیسترکتومی می تواند با هدف از بین بردن دائمی فیبروئیدها یا فیبروم های رحمی انجام شود. فیبروم ها توده های غیر سرطانی هستند که عوارضی مانند درد لگن، خونریزی و آنمی را به همراه دارند. عمل هیسترکتومی ابدومینال برای رفع فیبروم های بزرگ کاربرد دارد.
• اندومتریوز: اندومتریوز به گسترش بافت دیواره داخلی رحم به نام اندومتر در فضایی بیرون از رحم مانند تخمدان ها، لوله های فالوپ یا سایر ارگان ها اشاره دارد. اغلب خانم های مبتلا به اندومتریوز برای درمان به انجام هیسترکتومی ابدومینال نیاز دارند. زمانی که استفاده از داروها در رفع اندومتریوز موثر نباشد انجام عمل هیسترکتومی ابدومینال همراه با برداشتن لوله های فالوپ به عنوان یک گزینه مطرح می گردد.
• پرولپس رحم: وقتی بافت و رباط های پشتیبان ناحیه لگن کشیده شود ممکن است رحم از محور خود خارج گردد. پرولپس رحم می تواند مشکلاتی مانند بی اختیاری ادراری، فشار در لگن و دشواری در حرکات روده را به همراه داشته باشد. هیسترکتومی ابدومینال می تواند به رفع پرولپس رحم بیانجامد.
• خونریزی غیر عادی واژن: وقتی استفاده از دارو نتواند در درمان خونریزی های سنگین واژن موثر باشد در آن صورت هیسترکتومی ابدومینال می تواند به برطرف شدن مشکلات کمک کند.
• درد مزمن لگن: در برخی موارد درد مزمن لگن می تواند ناشی از مشکلات موجود در رحم باشد در این شرایط انجام عمل جراحی هیسترکتومی ابدومینال می تواند به رفع درد مزمن لگن کمک کند. برای انجام هیسترکتومی ابدومینال به منظور بهبود درد مزمن لگن ارزیابی های دقیقی نیاز است زیر انجام هیسترکتومی ابدومینال غیر ضروری خود می تواند مشکلات جدیدی را به دنبال داشته باشد.

انجام هیسترکتومی ابدومینال بدین معنا خواهد بود که دیگر قادر به باردار شدن نیستید. در مورد سرطان، انجام هیسترکتومی ابدومینال به عنوان تنها راه درمان محسوب می شود اما در شرایطی مانند فیبروم رحمی، اندومتریوز و یا پرولپس رحم می توانید ابتدا بر درمان های کم تهاجمی تر تمرکز کنید.

اگر در طول انجام عمل جراحی هیسترکتومی ابدومینال اندام هایی مانند لوله های فالوپ و تخمدان ها خارج شود، یائسگی در فرد آغاز خواهد شد. بنابراین بعد از انجام جراحی هیسرکتومی ابدومینال علائم یائسگی ممکن است آزار دهنده باشد. بسته به شدت علائم و تاثیر آن بر کیفیت زندگی می توانید به درمان های کوتاه مدت هورمونی روی آورید.

عوارض هیسترکتومی ابدومینال

عوارض بعد از عمل برداشتن رحم چندان پیچیده نیست اما مانند هر جراحی که انجام می شود عوارضی را به دنبال دارد.

عوارض هیسترکتومی ابدومینال عبارت است از:

• احتمال بروز لخته های خونی
• عفونت بعد از هیسترکتومی ابدومینال
• خونریزی بیش از حد
• عوارض جانبی نسبت به داروهای بیهوشی
• احتمال آسیب به مسیر ادراری، مثانه، رکتوم یا سایر ساختارهای لگن که نیاز به جراحی های ترمیمی را در آینده به دنبال خواهد داشت
• شروع علائم یائسگی در صورت برداشتن تخمدان ها

انجام عمل هیسترکتومی ابدومینال ممکن است احتمال بروز مشکلات و بیماری های قلبی عروقی را در طولانی مدت به دنبال داشته باشد، مخصوصا اگر عمل هیسترکتومی ابدومینال قبل از 35 سالگی انجام شده باشد.

نحوه انجام عمل جراحی هیسترکتومی ابدومینال

قبل از انجام عمل هیسترکتومی ابدومینال تست هایی به منظور ارزیابی احتمال سرطان انجام خواهد شد، زیرا نتیجه حاصل از این تست ها می تواند رویکرد جراح زنان را نسبت به جراحی تغییر دهد. تست های احتمالی عبارت است از:

• سیتولوژی دهانه رحم یا سرویکس (تست پاپ اسمیر) وجود سلول های غیر نرمال در دهانه رحم و یا احتمال وجود سرطان دهانه رحم را نشان می دهد.
• بیوپسی اندومتر وجود سلول های غیر نرمال در بافت اندومتر را نشان می دهد.
• سونوگرافی لگن اندازه فیبروم رحمی، پولیپ های اندومتر یا کیست های تخمدان را نشان می دهد.

روز قبل از انجام هیسترکتومی ابدومینال متخصص زنان به شما توصیه خواهد کرد تا با استفاده از صابون مخصوص شستشو انجام دهید تا ریسک ایجاد عفونت در شما کاهش یابد. قبل از جراحی به منظور کاهش احتمال عفونت، شستن واژن و یا رکتوم نیز ضروری می باشد. بعد از عمل جراحی هیسترکتومی ابدومنیال از آنتی بیوتیک های تزریقی استفاده می شود تا احتمال ایجاد عفونت بعد از هیسترکتومی ابدومینال کاهش یابد.

هیسترکتومی ابدومینال معمولا با استفاده از بیهوشی انجام می شود، بنابراین در طول انجام عمل جراحی هیسترکتومی ابدومینال شما بیدار نخواهید بود. مدت زمان عمل برداشتن رحم یک تا دو ساعت می باشد. در آغاز انجام هیسترکتومی ابدومینال یکی از اعضای تیم جراحی به منظور تخلیه مثانه از کاتتر ادراری استفاده می کند. کاتتر تا مدت کوتاهی بعد از عمل هیسترکتومی ابدومینال در محل باقی می ماند. قبل از آغاز عمل جراحی هیسترکتومی ابدومینال رحم و ناحیه زیر شکم با استفاده از محلول استریل تمیز می شود.

به منظور انجام عمل هیسترکتومی ابدومینال جراح می تواند بخش پایینی شکم را به دو صورت برش دهد:

• برش عمودی که از میانه زیر شکم آغاز شده از زیر ناف رد شده و تا بالای استخوان شرمگاهی می آید.
• برش افقی که حدود یک اینچ بالای استخوان شرمگاهی قرار دارد.

نوع برش انجام شده به فاکتورهای متعددی از جمله اندازه رحم و وجود اسکار ناشی از جراحی های قبلی بستگی دارد.

بعد از عمل جراحی هیسترکتومی ابدومینال شما به مدت چند ساعت در اتاق ریکاوری نگاهداری می شوید. تیم مراقبت پزشکی موارد زیر را در نظر خواهند داشت:

• مانیتور علائم درد
• تجویز داروهای ضد درد و پیشگیری از بروز عفونت
• تشویق بیمار به راه رفتن بعد از جراحی

برای انجام هیسترکتومی ابدومینال باید یک تا دو روز در بیمارستان بستری بمانید که در برخی موارد زمان بستری بودن در بیمارستان بیشتر می شود. به دلیل خونریزی و ترشحات واژینال به پدهای بهداشتی نیاز خواهید داشت. وجود ترشحات خونی واژن به مدت چند روز بعد از هیسترکتومی ابدومینال طبیعی می باشد. اما در صورتی که خونریزی سنگینی مانند خونریزی قاعدگی را تجربه کردید، متخصص جراح زنان را فورا در جریان قرار دهید.

مراقبت های بعد از عمل هیسترکتومی ابدومینال

بعد از انجام عمل هیسترکتومی ابدومینال بازگشت به فعالیت های روزانه حدود شش هفته زمان خواهد برد. در طول این زمان باید به نکات زیر توجه داشته باشید:

• استراحت کافی
• پرهیز از برداشتن اجسام سنگین تا شش هفته بعد از عمل جراحی هیسترکتومی ابدومینال
• انجام فعالیت بعد از جراحی اما اجتناب از فعالیت های فیزیکی شدید در طول شش هفته بعد از انجام عمل جراحی هیسترکتومی ابدومینال

تغییرات زندگی بعد از انجام عمل هیسترکتومی ابدومینال

انجام عمل هیسترکتومی ابدومینال می تواند تغییرات دائمی را در جنبه های مختلف زندگی شما فراهم آورد. برای مثال:

• دیگر دچار پریودهای قاعدگی نخواهید شد.
• از علائمی که پیش از انجام جراحی هیسترکتومی ابدومینال رنج می کشیدید رها خواهید شد.
• قادر به باردار شدن نخواهید بود.
• اگر علاوه بر هیسترکتومی ابدومینال تخمدان ها را نیز خارج کرده باشید یائسگی در شما آغاز خواهد شد.
• اگر قبل از بروز یائسگی هیسترکتومی ابدومینال را انجام داده و تخمدان های خود را حفظ کرده باشید در این شرایط یائسگی در سنین زودتری برای شما اتفاق خواهد افتاد.
• اگر هیسترکتومی پارشیال انجام داده باشید همچنان در خطر ابتلا به سرطان دهانه رحم قرار دارید و باید به طور منظم پاپ اسمیر را انجام دهید.