خانم ها برای وقوع بارداری به عملکرد مناسب تخمدان ها، لوله های فالوپ و رحم نیاز دارند. به منظور وقوع بارداری ابتدا باید در بدن خانم تخمک گذاری توسط تخمدان ها انجام شود. سپس اسپرم باید در لوله های فالوپ با تخمک مواجه گردد. تخمک لقاح یافته باید از طریق لوله فالوپ به سمت رحم حرکت کند و در داخل رحم لانه گزینی انجام گیرد. ناباروری زمانی روی می دهد که زوجین حداقل بعد از یک سال داشتن نزدیکی جنسی محافظت نشده قادر به بارداری نباشند. شرایط و بیماری هایی که بر عملکرد هر یک از ارگان های تناسلی تاثیر بگذارد می تواند در علت ناباروری زنان نقش داشته باشد. برخی از شرایطی که در علت ناباروری زنان دخالت دارد عبارت است از:
- علت ناباروری زنان ( اختلال در عملکرد تخمدان ها): بیماری های مختلف می تواند سبب اختلال در عملکرد تخمدان شود. سندرم تخمدان پلی کیستیک یکی از شرایطی است که سبب اختلال در تخمک گذاری می گردد. خانم های مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک مقدار زیادی تستوسترون در بدن خود دارند که عوارضی مانند آکنه و رویش موهای زائد را به دنبال دارد. تخمدان پلی کیستیک از متداول ترین عواملی است که در علت ناباروری زنان نقش دارد. نکته دیگر این که تعداد ذخیره تخمدان با افزایش سن خانم ها کاهش می یابد. این امر نیز می تواند در علت ناباروری زنان دخالت داشته باشد. آمنوره هیپوتالامیک فانکشنال که به اختصار FHA نامیده می شود نیز در شرایطی مانند استرس، ورزش شدید یا وزن اندک ایجاد می شود. این امر نیز در علت ناباروری زنان دخیل می باشد. اختلال در عملکرد هیپوتالاموس و هیپوفیز نیز می تواند مشکلاتی را در عملکرد تخمدان به همراه داشته باشد زیرا این بخش مغز هورمون هایی را تولید می کند که در حفظ عملکرد مناسب تخمدان ها نقش دارد. تولید بیش از حد هورمون پرولاکتین توسط هیپوفیز یا عملکرد نامناسب هیپوتالاموس و هیپوفیز منجر به عدم تخمک گذاری می شود و از این طریق در علت ناباروری زنان سهیم می باشد. نارسایی زودرس تخمدان که علائمی شبیه به یائسگی را به دنبال دارد قبل از 40 سالگی روی می دهد که در نهایت ناباروری را به همراه خواهد داشت.
- علت ناباروری زنان (انسداد در لوله های فالوپ): سابقه ابتلا به عفونت های لگنی، گنوره، کلامیدیا، آندومتریوز یا انجام برخی جراحی ها می تواند در علت ناباروری زنان نقش داشته باشد. در این شرایط لوله های فالوپ با استفاده از روشی مبتنی بر اشعه ایکس به نام هیستروسالپینگوگرام بررسی می شود. در این روش ابتدا رنگی از طریق دهانه رحم تزریق می گردد و سپس با استفاده از اشعه ایکس عکسبرداری انجام می گیرد.
درک علت ناباروری زنان در تعیین انتخاب روش درمان بسیار موثر است. گزینه هایی که برای درمان ناباروری وجود دارد عبارت است از دارو درمانی، تلقیح درون رحمی یا استفاده از تکنولوژی های کمک باروری. در برخی موارد بسته به علت ناباروری زنان ترکیبی از درمان ها مورد استفاده قرار می گیرد.
انتخاب نوع درمان ناباروری به فاکتورهای زیر وابسته است:
- فاکتورهای دخیل در علت ناباروری
- طول مدت ناباروری
- سن خانم
