علل اصلی ناباروری متعدد است. به منظور مرور علل اصلی ناباروری در زنان ابتدا بهتر است اختلالات تخمک گذاری را در نظر داشته باشید. تخمک گذاری فرایندی است که به طور ماهانه در چرخه قاعدگی روی می دهد. برخی مشکلات سبب می گردد تا تخمک گذاری اصلا روی ندهد در حالی که برخی دیگر از مشکلات سبب می شود تا در برخی ماه ها تخمک گذاری اتفاق نیفتد. علل اصلی ناباروری که به تخمک گذاری مربوط می باشد عبارت است از:
- علل اصلی ناباروری ناشی از اختلال در تخمک گذاری: سندرم تخمدان پلی کیستیک
- علل اصلی ناباروری ناشی از اختلال در تخمک گذاری: مشکلات تیروئیدی مانند بیش فعالی یا کاهش فعالیت غده تیروئید می تواند مانع از تخمک گذاری شود.
- علل اصلی ناباروری ناشی از اختلال در تخمک گذاری: نارسایی زودرس تخمدان که این شرایط قبل 40 سالگی روی می دهد و مانع از تخمک گذاری می شود.
در بررسی علل اصلی ناباروری باید اسکار ناشی از جراحی های لگنی را نیز در نظر داشت. جراحی لگن می تواند منجر به آسیب لوله های فالوپ شود. لوله های فالوپ بین تخمدان ها و رحم قرار دارد و تلقیح تخمک و اسپرم در این ارگان انجام می شود. اسکار ناشی از جراحی در لوله فالوپ منجر به انسداد این ارگان شده و در تلقیح اسپرم و تخمک اختلال ایجاد می کند. انجام جراحی در دهانه رحم نیز می تواند سبب ایجاد اسکار یا کوتاه شدن گردن دهانه رحم شود که می تواند از علل اصلی ناباروری در زنان محسوب شود.
وجود مشکلاتی در مخاط دهانه رحم نیز می تواند از علل اصلی ناباروری در زنان محسوب شود. وقتی تخمک گذاری به طور طبیعی روی می دهد مخاط دهانه رحم نازک تر شده بنابراین شرایط برای ورود اسپرم تسهیل می گردد. اگر مشکلی در مخاط دهانه رحم وجود داشته باشد بنابراین ورود اسپرم با مشکل رو به رو می شود.
فیبروم ها توده های غیر سرطانی هستند که در اطراف رحم ایجاد می شوند و می توانند از علل اصلی ناباروری در نظر گرفته شوند. در برخی موارد فیبروم مانع از اتصال نرمال تخمک لقاح یافته به دیواره رحم می شود. همچنین ممکن است فیبروم سبب انسداد لوله فالوپ گردد.
آندومتریوز فاکتور دیگری است که از علل اصلی ناباروری شناخته می شود. در بیماری آندومتریوز بخشی از دیواره داخلی رحم به نام آندومتریوم در فضایی خارج از رحم مانند تخمدان ها رشد می کند. این ضایعات می تواند به تخمدان ها یا لوله های فالوپ آسیب رسانده و در علل اصلی ناباروری سهیم باشد.
بیماری التهابی لگن از دیگر مواردی است که در علل اصلی ناباروری دخالت دارد. بیماری التهابی لگن نوعی عفونت است که در بخش بالایی مسیر تناسلی زنانه از جمله رحم، لوله های فالوپ و تخمدان ها روی می دهد. بیماری التهابی لگن عمدتا به دلیل عفونت های مقاربتی مانند کلامیدیا و سوزاک روی می دهد. بیماری التهابی لگن منجر به آسیب و اسکار در لوله های فالوپ می شود در نتیجه ممکن است در تلقیح اسپرم و تخمک اشکالاتی ایجاد گردد.
عوارض جانبی ناشی از مصرف برخی داروها نیز می تواند منجر به ناباروری شود اگرچه در دسته علل اصلی ناباروری ممکن است قرار نداشته باشد. برخی از این داروها عبارت است از:
- مصرف طولانی مدت داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن و آسپرین ممکن است آبستن شدن را دشوار سازد.
- داروهای به کار رفته در شیمی درمانی می تواند سبب نارسایی تخمدان ها شود و اختلال در عملکرد تخمدان ها از علل اصلی ناباروری می باشد.
- داروهای آنتی سایکوز که اغلب برای درمان سایکوز استفاده می شود ممکن است بی نظمی در پریود یا ناباروری را همراه داشته باشد.
- اسپیرونولاکتون دارویی است که برای درمان احتباس مایعات یا ادم استفاده می شود. دو ماه بعد از قطع مصرف این دارو احتمالا قدرت باروری بازخواهد گشت.
