ناباروری به عدم وقوع بارداری بعد از یک سال تلاش برای باردار شدن و داشتن نزدیکی محافظت نشده اطلاق می گردد. در افراد بالای 35 سال اگر بعد از 6 ماه نزدیکی محافظت نشده بارداری رخ ندهد انجام تست ها و برخی معاینات به منظور ارزیابی سلامت ارگان های دخیل در باروری توصیه می گردد. شایع ترین علت در بروز ناباروری زنان عدم تخمک گذاری منظم می باشد. مهم ترین علت ناباروری در مردان نیز وجود برخی اختلالات در بیضه است که بر کیفیت و عملکرد اسپرم تاثیر می گذارد. سن عامل مهم دیگری است که در بررسی علت ناباروری باید آن را در نظر داشت. در مورد زوج های سالم که در دهه بیستم یا اوایل دهه سی ام زندگی قرار دارند احتمال بارداری در زنان در هر چرخه قاعدگی بین 25 تا 30 درصد می باشد. تا چهل سالگی احتمال باردار شدن در هر چرخه قاعدگی تا حدود ده درصد کاهش می یابد. قدرت باروری مردان نیز متناسب با سن کاهش می یابد اما الگوی قابل پیش بینی برای آن وجود ندارد. فاکتورهای مربوط به شیوه رندگی نیز در ایجاد ناباروری نقش دارد. در خانم هایی که وزن اندک یا بیش از حد نرمال دارند و یا خانم هایی که ورزش های شدیدی انجام می دهند احتمال وقوع ناباروری وجود دارد. نوشیدن الکل فاکتور خطر ابتلا به ناباروری در مردان و زنان محسوب می شود.
درمان ناباروری زنان به علت ناباروری بستگی دارد. تغییراتی در شیوه زندگی، مصرف برخی داروها، انجام جراحی یا سایر رویکردها در گزینه های درمان ناباروری زنان تعریف می شود. درمان ناباروری زنان می تواند با موفقیت انجام گیرد حتی اگر علت زمینه ای برای آن تعریف نشود. ایجاد تغییراتی در شیوه زندگی اعم از حفظ وزن در محدوده نرمال و داشتن رژیم غذایی سالم، توقف مصرف داروهای مخدر، الکل یا سیگار می تواند در درمان ناباروری زنان و مردان موثر واقع شود. انجام جراحی در درمان ناباروری زنان ممکن است به رفع انسداد لوله های فالوپ کمک کند. انجام جراحی به منظور درمان آندومتریوز نیز در درمان ناباروری زنان نقش دارد. برداشتن پولیپ یا فیبروم موجود در رحم نیز می تواند در درمان ناباروری زنان نقش مهمی داشته باشد. مقدار غیر نرمال برخی هورمون ها در زنان سبب بروز اختلال در تخمک گذاری می گردد. بنابراین پیش از شروع درمان ناباروری زنان ممکن است مقدار برخی هورمون ها اندازه گیری شود. اگر مشکلات هورمونی در ایجاد ناباروری نقش داشته باشد در آن صورت درمان اختلال هورمونی می تواند به درمان ناباروری زنان کمک کند.
القای تخمک گذاری روش دیگری است که در درمان ناباروری زنان مورد توجه قرار دارد. در این روش به تخمدان ها در تخمک گذاری کمک می شود. اگر تخمک گذاری به طور نامنظم روی دهد و یا اصلا ایجاد نشود و در صورتی که سایر علل احتمالی در اختلال تخمک گذاری کنار گذاشته شود از القای تخمک گذاری برای درمان ناباروری زنان استفاده می شود. القای تخمک گذاری می تواند همراه با سایر گزینه های درمان ناباروری زنان مورد استفاده قرار گیرد. در القای تخمک گذاری به عنوان روشی برای درمان ناباروری زنان می توان به مصرف داروهایی مانند کلومیفن سیترات، مهار کننده های آروماتاز و داروهای کاهنده انسولین توجه داشت. در طول مصرف این داروها بیمار به لحاظ وقوع تخمک گذاری مانیتور می گردد. به این منظور چرخه های قاعدگی با استفاده از کیت پیش بینی کننده تخمک گذاری دنبال می شود. اگر کلومیفن سیترات یا سایر داروها به طور موفقیت آمیزی عمل نکنند از دسته دارویی به نام گنادوتروپین ها برای القای تخمک گذاری استفاده می شود. گنادوتروپین ها زمانی مورد استفاده قرار می گیرند که برای درمان ناباروری زنان به تخمک های زیادی نیاز داشته باشیم. این دسته داروها در درمان ناباروری زنان به صورت تزریقی در هر چرخه استفاده می شود. برای بررسی روند رشد فولیکول ها نیاز به استفاده از آزمایش خون و سونوگرافی خواهیم داشت. استفاده از داروها برای القای تخمک گذاری به عنوان بخشی از روند درمان ناباروری زنان احتمال چند قلو شدن را به دنبال دارد. داروهایی مانند کلومیفن سیترات و مهارکننده های آروماتاز کمتر چنین عارضه ای را به دنبال دارند اما 30 درصد بارداری هایی که با استفاده از گنادوتروپین ها روی می دهد منجر به چند قلویی می گردد. اگر در روند درمان ناباروری زنان تخمک های زیادی ایجاد شود در آن صورت ممکن است چرخه به تاخیر انداخته شود تا احتمال بارداری چند قلو کاهش یابد. بارداری خارج از رحم نیز یکی دیگر از عوارض درمان ناباروری زنان با استفاده از گنادوتروپین ها می باشد. در این شرایط لانه گزینی به جای دیواره رحم داخل لوله های فالوپ انجام می شود. احتمال بروز سندرم هیپراستیمولاسیون تخمدان از دیگر عوارض درمان ناباروری زنان با استفاده از گنادوتروپین ها می باشد که این شرایط نیز با علائمی خاص همراه می باشد. تلقیح درون رحمی و انجام آی وی اف از دیگر گزینه های درمان ناباروری زنان می باشد که بسته به شرایط و اولویت های درمانی به طور گسترده ای مورد کاربرد قرار دارند.
