تکرر ادرار یکی از اولین نشانه های بارداری است. نشت ادرار و بی اختیاری نیز علامتی شایع در طول و بعد از بارداری محسوب می شود. در حدود 54.3 درصد از خانم های باردار از اثرات منفی بی اختیاری بر کیفیت زندگی خود سخن می گویند. همچنان که جنین در حال رشد است، علائم بی اختیاری ادرار بارداری تشدید شده و تا چند هفته بعد از زایمان ادامه می یابند. انواع بی اختیاری ادرار شامل: بی اختیاری استرسی که نشت ادرار در اثر فشار فیزیکی بر مثانه رخ می دهد، بی اختیاری اورژانسی که نشت ادرار در اثر نیاز فوری به دفع آن ایجاد می شود، بی اختیاری ترکیبی که در واقع شامل بی اختیاری استرسی و اورژانسی می گردد و بی اختیاری موقت که در اثر مصرف دارو یا یک وضعیت موقت همانند عفونت مجاری ادراری یا یبوست رخ می دهد.
علل بی اختیاری ادرار بارداری
مثانه درست در بالای استخوان های لگن قرار گرفته است و به کمک کف لگن پشتیبانی می شود. مثانه در طول روز ریلکس بوده و از ادرار پر می شود در حالی که اسفنکتر تا زمانی که فرد به توالت برود، آن را بسته نگه می دارد. در طول بارداری و زایمان، ماهیچه های کف لگن مورد آزمایش قرار می گیرند. علل شایع بی اختیاری ادرار بارداری شامل موارد زیر هستند:
- فشار. خانم باردار ممکن است در اثر سرفه، عطسه، ورزش یا خندیدن دچار نشت ادرار گردد. این حرکات فیزیکی فشار بیشتری بر مثانه وارد می کنند که موجب بی اختیاری ادرار استرسی می شود. جنین نیز با رشد بیشتر فشار بیشتری بر مثانه مادر وارد می کند.
- هورمون ها. تغییرات هورمونی می توانند پوشش مثانه و مجرای ادرار را تحت تاثیر قرار دهند.
- شرایط پزشکی. برخی علل پزشکی بی اختیاری ادرار بارداری شامل دیابت، ام اس، داروهای ضد اضطراب یا سکته مغزی در گذشته هستند.
- عفونت های مجاری ادراری. در حدود 30 تا 40 درصد از خانم هایی که تحت درمان کامل برای عفونتهای مجاری ادراری قرار نمی گیرند در دوران بارداری دچار علائم می شوند. بی اختیاری ادرار بارداری از جمله این علائم است.
تشخیص بی اختیاری ادرار بارداری
اگر فرد در دوران بارداری دچار بی اختیاری می گردد باید پزشک را مطلع سازد. در برخی موارد، این ممکن است نشانه ای از عفونت مجاری ادراری بوده و فرد نیاز به دریافت آنتی بیوتیک داشته باشد. اگر فرد در اواخر دوران بارداری قرار داشته باشد، ممکن است نشت ادرار را با نشت مایع آمنیوتیک اشتباه بگیرد. اگر نشانه های عفونت و زایمان وجود نداشته باشند، پزشک تست های دیگر را انجام می دهد. اسکن مثانه با استفاده از سونوگرافی حین تخلیه مثانه انجام می گیرد. اگر فرد حین سرفه کردن یا خم شدن دچار بی اختیاری ادرار می شود، تست استرس مثانه کمک کننده خواهد بود. اگر پزشک به وجود عفونت مشکوک باشد، انجام آزمایش ادرار را توصیه می کند. پزشک همچنین این که مایع خارج شده از پارگی کیسه آب است یا خیر را بررسی می کند.
فاکتورهای خطر بی اختیاری ادرار بارداری
خانم هایی که مثانه بیش فعال داشته یا به بی اختیاری اورژانسی دچار هستند، علائم آن ها در طول بارداری ادامه یافته یا تشدید می شوند. سایر فاکتورهای خطر شامل سن بالا، اضافه وزن، زایمان طبیعی در گذشته، جراحی لگن در گذشته و سیگار کشیدن (موجب سرفه مزمن می گردد) هستند. زایمان می تواند در بی اختیاری ادرار بعد از بارداری نقش داشته باشد. در زایمان طبیعی، ماهیچه ها و اعصاب آسیب می بینند. زایمان طولانی یا فشار طولانی مدت احتمال آسیب به اعصاب را بیشتر می کند. کنگره زنان و زایمان در آمریکا اظهار می دارد که زایمان سزارین احتمال بی اختیاری درسال اول بعد از زایمان را کاهش می دهد.
علائم بی اختیاری ادرار بارداری در برخی خانم ها ظرف چند روز یا هفته بعد از تولد نوزاد برطرف می گردند. اما در برخی دیگر این علائم ادامه یافته یا تشدید می شوند. با این حال، بی اختیاری به کمک خط اول درمان شامل ورزش کگل، آموزش مثانه، کاهش وزن و ورزش کردن قابل کنترل است. اگر تغییرات سبک زندگی موثر نباشند یا فرد بعد از شش هفته یا بیشتر همچنان علائم را تجربه می کند، باید به پزشک مراجعه نماید.
