دروانا:

لیزر درمانی و نور درمانی با پالس بالا راه های موثری در درمان مشکلات پوستی ناشی از هیپرپیگمنتاسیون پوستی هستند. لیزر درمانی و نور درمانی با پالس بالا از طریق اثرات فتوترمال، فتومکانیکی و کاهنده به درمان هیپرپیگمنتاسیون کمک می کنند.

با این حال، آگاهی از اصولی که برهم کنش بین نور و پوست را سازماندهی می کنند برای موفقیت و ایمنی بیشتر در استفاده بالینی از لیزر و نور درمانی ضروری است. آگاهی از نوع ضایعه پوستی و مشخصات بافتی آن برای انتخاب یک نور درمانی مناسب برای درمان هیپرپیگمنتاسیون اهمیت دارد.

در اینجا به بررسی اصول لیزر درمانی و نور درمانی برای ضایعه های پوستی هیپرپیگمنته و گزینه های درمانی برای درمان اختلالات هیپرپیگمنتاسیون می پردازیم

اصول لیزر درمانی و نور درمانی با پالس بالا

استفاده از لیزر درمانی و نور درمانی با پالس بالا برای درمان هیپرپیگمنتاسیون پوست براساس تئوری فتوترمولیز انتخابی صورت می گیرد؛ تئوری که مکانیسمی را توصیف می کند تا از طریق آن بتوان نور را برای اعمال اثرات خاصی بر روی پوست به کار گرفت. اصول اساسی فتوترمولیز انتخابی شامل موارد زیر است:

• طول موج نور فرستاده شده باید ترجیحا توسط مولکول هدف جذب شود (کروموفور نیز نامیده می شود).
• نور مورد استفاده در نور درمانی هیپرپیگمنتاسیون پوست باید در طول یک بازه زمانی مشخصی فرستاده شود تا آسیب های وارد به ساختارهای پوستی اطراف را محدود سازد.
• انرژی نور فرستاده شده به کروموفور هدف باید به اندازه ای باشد که بتواند اثر درمانی مورد نظر را با کمترین آسیب وارده به بافت اطراف اعمال کند.

از آن جایی که وجود ملانین اضافی در پوست موجب تیره شدن ظاهر پوست در بیشتر اختلالات هیپرپیگمنتاسیون پوستی است، در بیشتر موارد ملانین کروموفور است و در لیزر درمانی و نور درمانی هیپرپیگمنتاسیون مورد هدف قرار می گیرد.

موارد استفاده لیزر و نور در درمان هیپرپیگمنتاسیون

چندین اختلال هیپرپیگمنتاسیون پوستی ممکن است با استفاده از لیزر درمانی و نور درمانی با پالس بالا بهبود یابند. در زیر به برخی از اختلالات هیپرپیگمنتاسیون اپی درمی و درمی اشاره می کنیم:

کک و مک:  کک و مک لکه های کوچک و قهوه ای هستند که در نواحی از پوست که در معرض نور خورشید قرار می گیرند ایجاد می شوند. از لحاظ بافت شناسی، این ضایعات پوستی در اثر افزایش میزان ملانین در اپی درم پوست به وجود می آیند. تعداد ملانوسیت ها در افرادی که به کک و مک دچار هستند طبیعی است.

در حالی که تجربه های ما نشان می دهند دستگاه های لیزر الکساندر، لیزر روبی و نور درمانی با پالس بالا برای درمان کک و مک ها به عنوان نمونه ای از هیپرپیگمنتاسیون پوستی موثر هستند، مطالعات انجام شده در مورد لیزر درمانی کک و مک ها بسیار محدود است. در مطالعه ای، 197 بیمار با دستگاه لیزر الکساندر درمان شدند؛ 64 درصد از بیماران بعد از یک بار درمان شاهد 75 درصد بهبودی و بعد از یک و نیم بار درمان شاهد 100 درصد بهبودی در هیپرپیگمنتاسیون بودند. در حدود 10 بیمار دچار التهاب بعد از لیزر درمانی و نور درمانی هیپرپیگمنتاسیون شدند که در طول چند ماه برطرف گردید.

ملاسما: ملاسما یک اختلال درمی شایع و اکتسابی است که اغلب به صورت پلاک های هیپرپیگمنته متقارن بر روی صورت ظاهر می شود. روش های لیزری بسیاری برای درمان ملاسما مورد استفاده قرار می گیرند اما نتایج درمان بسیار متفاوت هستند و امکان بازگشت ملاسما وجود دارد. بعد از نور درمانی و لیزر درمانی ملاسما امکان تشدید هیپرپیگمنتاسیون و یا هیپوپیگمنتاسیون لکه لکه نیز وجود دارد. لایه برداری لیزری نیز برای درمان ملاسما به کار می رودکه اغلب با هیپرپیگمنتاسیون پس از التهاب همراه است.

برای کاهش خطر بازگشت ملاسما بعد از لیزر درمانی، استفاده روزانه از ضد آفتاب های با طیف گسترده بعد از لیزر درمانی ملاسما توصیه می شود.

هیپرپیگمنتاسیون ناشی از دارو: چندین دارو ممکن است موجب هیپرپیگمنتاسیون پوست شوند. در حالی که در برخی موارد قطع داروی عامل موجب بهبود علائم هیپرپیگمنتاسیون پوستی می گردد، اختلال در تشکیل رنگدانه های پوستی ممکن است مشکلی پایدار باشد. تجمعات رنگدانه ای که در اثر مصرف دارویی خاص ایجاد شده اند شامل ملانین، آهن و یا سایر مواد هستند.

• مینوسایکلین: انواع مختلفی از پیگمنتاسیون ناشی از مینوسایکلین دیده می شود. پیگمنتاسیون نوع 1 در نواحی که در گذشته دچار التهاب، تروما یا اسکار بوده اند با رنگ آبی متمایل به سیاه دیده می شود و ارزیابی های بافتی وجود رنگدانه در ماکروفاژ های پوستی را نشان می دهند. پیگمنتاسیون نوع 2 معمولا به صورت تغییر رنگ های آبی- سیاه در سطوح منبسط مانند ساق پاها ظاهر می شود. پیگمنتاسیون نوع 3 اغلب بسیار مقاوم است و به صورت تغییر رنگ های خاکستری- قهوه ای در نواحی که در معرض نور خورشید قرار دارند ظاهر می گردد. استفاده از لیزر الکساندر و روبی در طول موج های مشخص و همچنین لیزر فرکشنال در درمان ملاسما موثر هستند.
• ایمی پرامین: هیپرپیگمنتاسیون ناشی از ایمی پرامین با استفاده از دستگاه لیزر الکساندر و روبی قابل درمان است. امکان تشدید هیپرپیگمنتاسیون دراین روش وجود دارد.
• هیدروکینون موضعی: برخی تیرگی ها (زر- قهوه ای) نیز در اثر مصرف هیدروکینون موضعی در بافت های پیوندی ظاهر می شوند. گزارشات نشان می دهند که امکان درمان موفقیت آمیز این نوع از هیپرپیگمنتاسیون به کمک دستگاه های لیزر روبی و الکساندر وجود دارد.
• آمیودارون: هیپرپیگمنتاسیون ناشی از آمیودارون به صورت تجمعات گرانولار زر- قهوه ای در سیتوپلاسم هیستیوسیت های پوستی ظاهر می شود. یک جلسه درمان به کمک لیزر روبی در رفع این نوع هیپرپیگمنتاسیون موثر است.

افراد باید توجه داشته باشند که لیزر درمان کک و مک به منزله درمان قطعی نیست و احتمال بازگشت ضایعات وجود دارد.