دروانا:

آلودگی به معنی آلوده شدن محیط زمین با موادی که با سلامت انسان، کیفیت زندگی یا عملکرد طبیعی اکوسیستم ها در تقابل هستند. انواع آلودگی ها شامل آلودگی آب، آلودگی هوا، آلودگی صوتی و آلودگی خاک هستند. سازمان بهداشت جهانی آلودگی هوا را به عنوان آلودگی محیط داخلی یا خارجی توسط هر ماده شیمیایی، فیزیکی یا عامل زیستی معرفی می کند که ماهیت طبیعی اتمسفر را تغییر می دهند. منابع آلودگی هوا می تواند منابع طبیعی مانند فوران آتشفشانی، آتش سوزی جنگل، فساد زیستی، دانه های گرده، مواد باتلاقی و رادیواکتیو یا منابع انسان مانند نیروگاه های حرارتی، صنایع، خروجی های خودروها، دستگاه های احتراق خانگی، سوزاندن سوخت های فسیلی و فعالیت های کشاورزی هستند. مهم ترین آلاینده هایی که سلامتی انسان را تهدید می کنند کربن مونواکسید، اوزون، نیتروژن دی اکسید و سولفور دی اکسید هستند.

افزایش تاثیر آلودگی هوا بر پوست انسان را نمی توان نادیده گرفت. تاثیر آلودگی هوا بر پوست از طریق تحریک استرس اکسیداتیو در پوست اعمال می شود. در حالی که پوست انسان سدی در برابر مواد شیمیایی پرو اکسیداتیو و آلاینده های هوا فیزیکی است، قرارگیری طولانی مدت در برابر سطح بالای این آلاینده ها اثرات منفی بر پوست دارد. در ادامه به تاثیر آلودگی هوا بر پوست (توسط برخی از آلاینده ها) اشاره می کنیم.

تاثیر آلودگی هوا بر پوست: پرتو فرابنفش

پرتو فرابنفش یک آلاینده فیزیکی است که در تاثیر آلودگی هوا بر پوست نقش دارد. اثرات پرتو فرابنفش بر پوست انسان بسته به طول موج آن متفاوت است. قرار گیری در معرض فرابنفش نوع آ موجب پیری پوست داخلی (پیری پوست ناشی از نور) می شود که با چروک ها، الاستوز نوری و ناهنجاری های رنگدانه ای همراه است. طبق مطالعات انجام شده، پرتو فرابنفش نوع ب نیز می تواند در بروز پیری پوست ناشی از نور خورشید نقش داشته باشد.

آفتاب سوختگی ناشی از فرابنفش نوع ب دیگر تاثیر آلودگی هوا بر پوست است. پرتو فرابنفش نوع آ و ب هر دو موجب مهار ایمنی پوستی و بروز انواع سرطان های پوست (ملانوما، کارسینوم سلول بازال و کارسینوم سلول سنگفرشی) می شوند. با نازک تر شدن لایه اوزون، این پرتوهای خورشیدی بیشتر به سطح زمین می رسند و احتمال بروز این اثرات ناشی از آلودگی هوا بر پوست را بالا می برند.

فرابنفش نوع آ در کنار سایر آلاینده های محیطی مانند هیدروکربن های آروماتیک چند حلقه ای به طور خاص آسیب نوری در پوست را افزایش می دهد. فرابنفش نوع آ به همراه اوزون و بروز استرس اکسیداتیو مضاعف دیگر تاثیر آلودگی هوا بر پوست است.

تاثیر آلودگی هوا بر پوست: دود سیگار

دود سیگار یک دود پیچیده تشکیل شده از چندین ماده شیمیایی شامل گونه های فعال اکسیژن، گونه های فعال نیتروژن و آلدهیدهای الکتروفیلی است. تاثیر آلودگی هوا بر پوست همچون تاثیر دود سیگار موجب پیری زودرس می گردد که به صورت تغییر رنگ پوست، چروک های گوشه چشم، خطوط و چروک های اطراف و گوشه دهان، خطوط عمیق در گونه ها بروز می کند. از دیگر اثراتی که دود سیگار به عنوان آلودگی هوا بر پوست می گذارد شامل زرد شدن رنگ ناخن ها، موها و ریش ها، لوکوپنی زبان، سفید شدن زود رس موها، لوکوپنی دهان و سفید- طوسی شدن رنگ کام می باشند.

مطالعات گسترده بسیاری ارتباط بین سیگار کشیدن و بیماری پسوریازیس را گزارش می دهند. یک مطالعه دوگانه در سطح جمعیت نشان می دهند که قرارگیری در معرض دود سیگار در کودکی تا حد زیادی می تواند احتمال ابتلا به پسوریازیس را افزایش دهد.

مطالعات دیگری نشان دهنده شیوع بالای آکنه در افراد سیگاری است که ارتباطی را بین میزان شدت آکنه و تعداد سیگار های کشیده شده در افراد توصیف می کند.

تاثیر آلودگی هوا بر پوست: هیدروکربن های چند حلقه ای آروماتیک

پیرامون تاثیر آلودگی هوا بر پوست، باید از هیدروکربن های آروماتیک چند حلقه ای نیز سخن گفت. این مواد شیمیایی در سطح ذرات معلق در هوا در مناطق شهری جذب می شوند و به طرق مختلف به بدن انسان راه یافته و در بیشتر اندام ها خصوصا ریه ها و مجاری گوارشی وجود دارند. منبع اصلی این ترکیبات دود حاصل از سوزاندن چوب است. هیدروکربن های آروماتیک چند حلقه ای موجب پیری و پیگمنتاسیون پوست، بروز سرطان ها و ضایعات آکنه می شوند. کلرانس یک بیماری سمی سیستمیک است که با قرارگیری در معرض هیدروکربن های آروماتیک هالوژنه ایجاد می شود و به صورت کیست هایی در صورت و گردن ظاهر می گردد.

تاثیر آلودگی هوا بر پوست: سطح پایه اوزون

اوزون یک آلاینده منحصر به فرد در مناطق شهری است. غلظت این آلاینده در مناطق شهری بین 0.2-1.2 پی پی ام است. اوزون موجب تولید مواد شیمیایی می شود که عملکرد دفاعی پوست را تخریب کرده و موجب بروز التهاب می گردد. کاهش میزان ویتامین آ در لایه شاخی پوست و کاهش باکتری های طبیعی از دیگر تاثیر آلودگی هوا بر پوست است که توسط اوزون ایجاد می شود.

اوزون به همراه پرتوهای فرابنفش آ و دود سیگار یک عامل اکسیده کننده قوی برای اسکوالن است. ماده حاصل موجب تشدید آکنه التهابی می گردد. قرارگیری در معرض اوزون تروسپوفریک موجب بروز کهیر، اگزما، درماتیت تماسی، راش پوستی و بیماری عفونی پوستی می شود.