نام ژنریک:
- آلندرونیت سدیم
نام لاتین:
- Alendronate Sodium
نام تجاری:
- ®Fosamax
- ®Osteofos
گروه دارویی- درمانی:
- مهارکننده تخریب استخوان به وسیله استئوکلاست ها
- ضد استئوپورز (پوکی استخوان)
طبقه بندی در بارداری:
- گروه C
اشکال دارویی:
- قرص: 10، 35 و 70 میلی گرم
موارد مصرف، روش و دوزاژ:
- درمان پوکی استخوان در زنان یائسه و افزایش توده استخوانی در مردان
بالغین:
10 میلی گرم روزانه (صبح) همراه آب حداقل نیم ساعت قبل از صبحانه و یا آلندرونیت 70 میلی گرم هفته ای یک بار (صبح) یا نیم ساعت قبل از غذا.
- پیشگیری از پوکی استخوان
بالغین:
روزانه 5 میلی گرم به فرم خوراکی نیم ساعت قبل از غذا.
- درمان پاژه
بالغین:
روزانه 40 میلی گرم حداقل به مدت شش ماه (قبل از غذا مصرف شود).
- هایپرکلسمی بدخیم
بالغین:
روزانه 10 میلی گرم به صورت ناشتا مصرف شود.
مکانیسم اثر:
- آلندرونیت سدیم از جذب استخوانی کلسیم جلوگیری کرده و عملکرد استئوکلاست ها را مهار می کند و با این مکانیسم از پوکی استخوان جلوگیری می کند.
فارماکوکینتیک:
- همراه با غذا جذب آلندرونیت سدیم کاهش می یابد.
- آلندرونیت دفع ادراری دارد.
نکات با اهمیت:
- آلندرونیت سدیم ممکن است سطح کلسیم و فسفات سرم را کاهش دهد.
- واکنش درمانی مناسب نسبت به آلندرونیت سدیم به صورت افزایش توده استخوانی و نبود شکستگی های پاتولوژیک ظاهر می شود.
- مدت مصرف الندرونیت توسط پزشک متخصص تعیین می شود. مدت مصرف الندرونیت معمولا 3 تا 5 سال می باشد. برای تعیین جایگزین آلندرونیت باید با پزشک خود مشورت کنید.
- فوزامکس و استئوفوس نام تجاری خارجی این دارو می باشد (آلندرونیت خارجی).
- از شایع ترین عوارض قرص استئوفوس می توان به سوزش معده، درد معده، تهوع، اسهال، یبوست، درد استخوان، درد مفصل و ماهیچه اشاره کرد.
- در صورت تجربه مشکلاتی مانند درد قفسه سینه، درد حین بلعیدن و تشدید سوزش معده مصرف آلندرونیت سدیم را متوقف کرده و با متخصص خود تماس حاصل فرمایید.
- اگر به مشکلاتی مانند افت کلسیم در خون مبتلا هستید و یا ماهیچه های مری شما مشکلاتی دارد پیش از مصرف آلندرونیت سدیم پزشک را در جریان قرار دهید.
- در موارد نادر مصرف آلندرونیت سدیم سبب استئونکروز در فک می شود. علائم این عارضه عبارت است از درد، بی حسی، قرمزی یا تورم لثه ها، از دست دادن دندان ها و یا کندی بهبود پس از انجام اقدامات دندانپزشکی.
موارد منع مصرف:
- حساسیت شدید دارویی
- هایپوکلسمی
- نارسایی کلیوی (کلیرانس کراتینین کمتر از 35 میلی لیتر در دقیقه)
موارد احتیاط:
- زخم های گوارشی
- گاستریت
- دیسفاژی
- دئودنیت
- کلیرانس کراتینین 35 تا 60 میلی لیتر در دقیقه
تداخلات دارویی:
تداخلات دارویی آلندرونیت عبارت است از:
- آنتی اسیدها و مکمل های حاوی کلسیم جذب آلندرونیت سدیم را کاهش می دهند.
- مصرف همزمان آلندرونیت با ضد التهاب های غیر استروئیدی و آسپرین عوارض گوارشی را تشدید می کند.
- هورمون درمانی همراه با آلندرونیت مجاز نیست.
عوارض جانبی:
هر دارو به موازات ایجاد اثرات درمانی مورد نظر، ممکن است سبب بروز عوارض ناخواسته نیز بشود. اگرچه کلیه این عوارض در یک فرد مشاهده نمی شود ولی در صورت بروز هر یک از عوارض زیر با پزشک معالج مشورت نمایید.
عوارض قرص استئوفوس عبارت است از:
- GI: تهوع، استفراغ، نفخ، اتساع شکم، یبوست یا اسهال، اختلال چشایی، بازگشت اسید به مری
- CNS: سردرد
- Metabolic: هایپوکلسمی و هایپوفسفاتمی
مصرف در بارداری و شیردهی:
- مصرف آلندرونیت در بارداری: مشخص نیست آیا مصرف آلندرونیت به جنین در حال رشد آسیب می رساند یا خیر، بنابراین اگر باردارید و یا قصد باردار شدن دارید پزشک معالج را در جریان قرار دهید.
- مصرف آلندرونیت در شیردهی: مشخص نیست آیا آلندرونیت در شیر مادر ترشح می شود و چه تاثیراتی بر نوزاد شیرخوار به همراه دارد. مصرف آلندرونیت در شیردهی باید با احتیاط باشد.
توجهات پزشکی - پرستاری:
- قبل از شروع درمان با آلندرونیت آزمایشات مربوط به تراکم استخوان را انجام دهید. سطح کلسیم و فسفر را اندازه گیری کنید.
- علائم هایپوکلسمی را مورد توجه قرار دهید: اسپاسم عضلانی،احساس گزگز و مورمور ، گرفتگی حنجره.
- علائم بیماری پاژه را بررسی کنید: بزرگی جمجمه، دردهای استخوانی، سردرد، افزایش آلکالین فسفاتاز.
- برای درمان پاژه مدت مصرف الندرونیت حداقل شش ماه می باشد. آلندرونیت باید نیم ساعت قبل از غذا با یک لیوان آب مصرف شود.
توجهات بیمار - خانواده:
- به بیمار توصیه کنید آلندرونیت را قبل از غذا و فقط با آب مصرف کند و برای جلوگیری از رفلاکس و تحریک مری تا نیم ساعت بعد از مصرف آلندرونیت به صورت عمودی بنشینید.
- در طول مدت مصرف الندرونیت بهداشت دهان و دندان خود را رعایت کنید و مرتبا مسواک بزنید.
- در طول مدت مصرف الندرونیت از سیگار کشیدن و مصرف الکل اجتناب کنید. زیرا این عوامل به استخوان ها آسیب رسانده و احتمال شکستگی را افزایش می دهد.
- پیش از انجام اقدامات دندانپزشکی پزشک خود را در جریان مدت مصرف الندرونیت قرار دهید.
- در صورت فراموش کردن یک دوز آلندرونیت دوز بعدی را دو برابر نکنید.
- در مصرف مکمل های کلسیمی با پزشک مصرف کنید.
- به ورزش و رژیم غذایی توجه داشته باشید.
شرایط نگهداری دارو:
- آلندرونیت سدیم را در دمای 15 تا 30 درجه نگاهداری کنید.
درسنامه جامع داروهای رسمی ایران- ایران فارما تالیف دکتر سعید شهراز- دکتر طاهره غازیانی
مرجع جامع داروهای ژنریک ایران با اقدامات پرستاری و مراقبت تالیف و ترجمه پوران سامی
داروهای ژنریک ایران تالیف دکتر رامین خدام
فارماکولوژی پایه و بالینی کاتزونگ
وبسایت http://www.rxlist.com
- وبسایت http://www.Drugs.com