تعریف:
نوعی اختلال عاطفه که به صورت پایین آمدن خلق در اوایل دوران پس از زایمان خود را نشان می دهد.
اتیولوژی:
بیشترین علل آن فاکتورهای اجتماعی هستند.
ریسک فاکتورها:
- سابقه خانوادگی و یا فردی مثبت افسردگی (به ویژه پس از زایمان)
- مشکلات و درگیری های زناشویی
- عدم وجود روابط خوب و مناسب
- نوعی مشکل قبلی، پیش از و یا در طی بارداری که با وقوع بارداری تشدید می یابد
- سن پایین در زمان بارداری
- مجرد بودن مادر
- مشکلات زندگی
- فقدان خواب کافی
- خستگی مزمن
اپیدمیولوژی:
10 تا 15 درصد از مادران را درگیر می سازد.
شرح حال:
شروع آن 6 هفته پس از زایمان است. سطح خلق به ویژه صبح ها بسیار پایین است، بیدار شدن زودهنگام از خواب صبح، کاهش اشتها، احساس گناه و ناکفایتی در برابر نوزاد، قدرت تمرکز ضعیف، احساس عدم لذت و خستگی پذیری، اضطراب (استرس و اضطراب و نگرانی بیش از اندازه نسبت به سلامتی و امنیت نوزاد)، تحریک پذیری، تفکرات خودکشی (به ندرت).
معاینه بالینی:
هیچ یافته خاصی وجود ندارد.
پاتولوژی:
هیچ پاتولوژی قابل شناسایی وجود ندارد.
ارزیابی ها:
هیچ ارزیابی و آزمایش خاصی مورد نیاز نیست.
درمان:
ارزیابی: هر مادری را تا مدت 6 هفته پس از زایمان از نظر وقوع افسردگی ارزیابی کنید.
درمان بر اساس شدت و شرایط بیماری و تمایل بیمار متفاوت است.
روش های درمانی: سایکوتراپی (حمایتی، شناختی، درمان هر دو زوج، مشاوره)، داروهای ضد افسردگی خوراکی (در موارد شیردهی درمان باید به صورت خفیف صورت گیرد)، شواهدی از موثر بودن مصرف روزانه استروژن دیده شده است، گروه های حمایتی.
عوارض:
- ناتوانی فیزیکی و جسمی
- خودکشی
- کشتن نوزاد
- افسردگی مزمن و طول کشیده
- سایکوز پس از زایمان
- اختلال طولانی مدت و پایدار در روابط مادر و فرزند
- ناتوانی روحی-روانی نوزاد
- مشکلات در ازدواج و روابط زناشویی
پیش آگهی:
50 درصد از افراد پس از 1 سال همواره افسرده باقی خواهند ماند. با درمان مناسب، نتیجه اغلب خوب است. 50 درصد عود در بارداری های بعدی دیده می شود.
جهت کسب اطلاعات بیشتر در رابطه با افسردگی پس از زایمان به مطلب زیر مراجعه نمایید:
- کتاب: مروری سریع بر بیماری های زنان و مامایی
- نوشته: میشا داتا، لوئیس رندال، نانومی هولمز
- ترجمه: دکتر سارا آرین مهر
- زیر نظر: دکتر فاطمه قائم مقامی ( استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران)