نام ژنریک:

• توبرامایسین

نام لاتین:

• Tobramycin sulfate

نام تجاری:

• ®Nebcin

گروه دارویی- درمانی:

• آمینوگلیکوزید
• آنتی بیوتیک

طبقه بندی در بارداری:

• گروه D

اشکال دارویی:

• آمپول: 10، 40، 50 و 80 میلی گرم/میلی لیتر

موارد مصرف:

• توبرامایسین در عفونت های شدید ناشی از ارگانیسم های حساس استفاده می شود و بیشتر در عفونت های تنفسی که ناشی از باکتری پسودومونا می باشد و درمان فیبروز کیستیک، کاربرد دارد. آمپول توبرامایسین بیمارستانی است.

روش و مقدار مصرف:

• تزریق توبرامایسین در بالغین و کودکان با فعالیت طبیعی کلیه: روزانه 3 میلی گرم/کیلوگرم از راه عضلانی یا وریدی، منقسم هر 8 ساعت تجویز می شود. در مورد عفونت های مخاطره آمیز حداکثر تا 5 میلی گرم/کیلوگرم در روز از راه عضلانی یا وریدی، منقسم هر 6 تا 8 ساعت تزریق می شود.
• تزریق توبرامایسین در نوزادان با سن کمتر از یک هفته: حداکثر تا 4 میلی گرم/کیلوگرم در روز از راه عضلانی یا وریدی، منقسم هر 12 ساعت تجویز می شود.

مکانیسم اثر:

• اثر آنتی بیوتیکی: توبرامایسین یک باکتریوسید است. مانع سنتز پروتئین در باکتری می شود و از این طریق موجب مرگ باکتری های در حال رشد و تقسیم می گردد.

فارماکوکینتیک:

• نیمه عمر دارو 2 تا 3 ساعت است.
• توبرامایسین از راه ادرار دفع می شود.

نکات با اهمیت:

• طیف ضد باکتری توبرامایسین مشابه جنتامایسین است. با این تفاوت که توبرامایسین اثر بیشتری بر پسودومونا دارد.
• در مورد تزریق وریدی توبرامایسین، دارو باید در 50 تا 100 میلی لیتر از محلول نرمال سالین یا DW5% در مورد بالغین و مقدار کمتری در مورد کودکان، رقیق شود. انفوزیون باید در مدت 20 تا 60 دقیقه صورت گیرد.
• در افرادی که اختلال عملکرد کلیه دارند، دوز ابتدایی مانند دوزاژ در مورد فعالیت طبیعی کلیه است. دوز های بعدی باید بر اساس مطالعات کلیوی و سطح خونی دارو جداگانه محاسبه شود.
• در عفونت های دستگاه تنفس که ناشی از پسودومونا است توبرامایسین به صورت محلول استنشاقی نیز مصرف می شود که در این صورت عوارض سمیت کلیوی و گوشی کمتر می شود.

موارد منع مصرف:

• حساسیت شدید به توبرامایسین یا داروهای دیگر دسته آمینوگلیکوزید ها

موارد احتیاط:

• اختلال عملکرد کلیه
• وزوز گوش
• کاهش شنوایی در فرکانس های بالا
• بیماری میاستنی گراو
• بیماری پارکینسون
• افت قند خون
• نوزادان و شیرخواران
• بیماران مسن

تداخلات دارویی:

• توبرامایسین نباید همزمان با داروهای دیگری که عوارضی مانند سمیت کلیوی و گوشی دارند استفاده شود زیرا احتمال ایجاد سمیت بالا می رود برای مثال داروهای ونکومایسین، آمفوتریسین، سیکلوسپورین نباید با این دارو همزمان استفاده شوند زیرا عوارض جانبی این داروها نیز سمیت کلیوی می باشد.
• در صورتی که این دارو بعد از مصرف داروهای بیهوش کننده استنشاقی (مانند: اتر، هالوتان، سیکلوپروپان، اکسید نیتروس) یا داروهای مسدود کننده عصبی-عضلانی (مانند: آتروکوریوم، توبوکوراین، گلامین، سوکسینیل کولین و دکامتونیوم)، تزریق شود، احتمال دارد فلج تنفسی ایجاد کند.

عوارض جانبی:

هر دارو به موازات ایجاد اثرات درمانی مورد نظر ممکن است سبب بروز عوارض ناخواسته نیز بشود. اگرچه کلیه این عوارض در یک فرد مشاهده نمی شود ولی در صورت بروز هر یک از عوارض زیر با پزشک معالج مشورت نمایید.

از جمله عوارض جانبی توبرامایسین می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• CNS: سردرد
• EENT: اتوتوکسیسیتی یا سمیت گوشی (وزوز گوش، ورتیگو و کاهش شنوایی)
• GI: اسهال
• GU: نفروتوکسیسیتی یا سمیت کلیوی
• Other: حساسیت شدید (تب، راش، کهیر و خارش)، ایجاد عفونت های ثانویه باکتریایی یا قارچی

توجه: در صورت ایجاد سمیت گوشی یا کلیوی و ایجاد واکنش های حساسیتی مصرف دارو باید قطع شود.

مصرف در بارداری و شیردهی:

• توبرامایسین نباید در بارداری استفاده شود.
• ترشح این دارو در شیر مادر به اثبات نرسیده است ولی با این حال منافع مصرف توبرامایسین در شیردهی باید در برابر ضررهای احتمالی مصرف دارو سنجیده شود.

توجهات پزشکی- پرستاری:

• توبرامایسین به صورت محلول های آماده تزریق موجود است اما برای انفوزیون وریدی باید دارو را به مقدار بیشتری توسط نرمال سالین یا دکستروز 5 درصد رقیق کرد.
• برای محاسبه دوز دارو باید وزن خود را بدانید تا بر اساس وزن مقدار دارو معلوم گردد.
• بدلیل احتمال ایجاد مسمومیت دارویی، بیمار را در طول درمان بدقت کنترل نمائید.
• عملکرد کلیوی، شنوایی و تعادلی بیمار را در طول درمان کنترل نمائید.
• اختلالات شنوایی ناشی از دارو اغلب برگشت پذیر و دوطرفه هستند.
• در صورت بروز علائم اختلال کلیوی، شنوایی و تعادلی تجویز دارو را سریعا متوقف نمائید.
• درمان اغلب بمدت 7 تا 10 روز ادامه می یابد. عفونت های عارضه دار نیاز به درمان طولانی تر دارند.
• بیمار را از نظر بروز اختلالات عصبی-عضلانی (مانند میاستنی گراو) تحت نظر بگیرید.

توجهات بیمار- خانواده:

• در طی مصرف توبرامایسین باید به علائم حساسیت شدید، وزوز گوش، سرگیجه و کاهش شنوایی دقت کرد.
• در طی مصرف دارو، در صورت کاهش حجم ادرار باید بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهید.
• درمان خودسرانه و به مدت یا میزان بیشتر از آنچه پزشک تجویز نموده است، ممنوع بوده و ممکن است موجب بروز مسمومیت ناشی از مصرف دارو گردد.

شرایط نگهداری دارو:

• دارو را در دمای 15 تا 30 درجه سانتی گراد نگهداری نمائید.
• بعد از تهیه محلول تزریقی دارو، می توان آن را در یخچال تا 96 ساعت و در دمای اتاق تا 24 ساعت نگهداری نمود.