نام ژنریک:

• ریزاتریپتان

نام لاتین:

• (Rizatriptan (Benzoate

نام تجاری:

• ®Maxalt

گروه دارویی- درمانی:

• آگونیست انتخابی گیرنده 2- هیدروکسی تریپتامین
• ضد میگرن

طبقه بندی در بارداری:

• گروه C

اشکال دارویی:

• قرص: 5 و 10 میلی گرم

موارد مصرف، روش و دوزاژ:

• حمله حاد میگرنی

بالغین:

5 تا 10 میلی گرم ریزاتریپتان به فرم خوراکی تجویز می گردد. در صورت عود سردرد می توان ریزاتریپتان را پس از گذشت دو ساعت از دوز اول 10 میلی گرم دیگر تجویز نمود. حداکثر دوز روزانه ریزاتریپتان 30 میلی گرم می باشد.

مکانیسم اثر:

• ریزاتریپتان با گیرنده های 5TH₁ واقع در شریان بازیلار و عروق سخت شامه باند شده و سبب انقباض عروق و تسکین سردرد میگرنی می شود.

فارماکوکینتیک:

• نیمه عمر ریزاتریپتان 2 تا 3 ساعت می باشد.
• مدت اثر ریزاتریپتان (اوج اثر آن) 1 تا 1.5 ساعت می باشد.
• ریزاتریپتان دفع ادراری دارد.

نکات با اهمیت:

• در صورتی که ریزاتریپتان همزمان با پروپرانولول تجویز شود، دوز ریزاتریپتان باید نصف گردد.
• در صورتی که در 24 ساعت گذشته از سایر داروهای ضد میگرن استفاده کرده اید نباید از داروی ریزاتریپتان استفاده کنید. برای مثال مصرف همزمان ریزاتریپتان و سوماتریپتان در کمتر از 24 ساعت ممنوع می باشد.
• فنیل آلانین ممکن است در ترکیبات ریزاتریپتان وجود داشته باشد. در صورت ابتلا به فنیل کتونوریا پزشک را در جریان قرار دهید.
• مصرف ریزاتریپتان در افراد زیر 6 سال تایید نشده است.
• طریقه مصرف ریزاتریپتان بسیار اهمیت دارد. ریزاتریپتان باید با لیوان پر از آب و بلافاصله بعد از شروع علائم میگرن استفاده شود.

موارد منع مصرف:

• حساسیت شدید به ریزاتریپتان
• هایپرتنشن کنترل نشده
• بیماری های اسکمیک قلبی
• آنژین صدری
• مصرف MAOI در دو دهفته اخیر
•  مصرف همزمان ارگوتامین
• انفارکتوس میوکاردیال

موارد احتیاط:

• وجود عوامل خطر بیماری های شرایین کرونری قلبی
• هایپرلیپیدمی
• هایپرتنشن (فشار خون بالا)
• دیابت
• بارداری
• مصرف دخانیات
• چاقی

تداخلات دارویی:

تداخل دارویی ریزاتریپتان عبارت است از:

• داروی پروپرانولول سطح پلاسمایی ریزاتریپتان را افزایش می دهد. تجویز ریزاتریپتان باید با در نظر داشتن بازه زمانی دو ساعته انجام شود.
• مشتقات ارگوت خواص انقباض عروقی ریزاتریپتان را تشدید می کند.
• غذا جذب ریزاتریپتان را به تعویق می اندازد.

عوارض جانبی:

هر دارو به موازات ایجاد اثرات درمانی مورد نظر، ممکن است سبب بروز عوارض ناخواسته نیز بشود. اگرچه کلیه این عوارض در یک فرد مشاهده نمی شود ولی در صورت بروز هر یک از عوارض زیر با پزشک معالج مشورت نمایید.

عوارض مصرف ریزاتریپتان عبارت است از:

• CNS: سردرد، ضعف، سرگیجه، خواب آلودگی، اضطراب، خستگی، تشنج، حوادث عروقی مغزی.
• CV: ایسکمی، انفارکتوس میوکاردیال، هایپرتنشن، هایپوتنشن، تاکیکاردی، برادیکاردی، دیس ریتمی های قلبی.
• Other: تغییراتی در بینایی، راش جلدی، برافروختگی پوست، تعریق، واکنش های پرحساسیتی، میالژی.

مصرف در بارداری و شیردهی:

• مصرف ریزاتریپتان در بارداری: در دوزهای فراتر از دوز روزانه و در مطالعات حیوانی شواهدی مبنی بر آسیب به جنین نشان داده شده است. اما داده های کنترل شده ای در مورد انسان در دست نیست.
• مصرف ریزاتریپتان در شیردهی: بهتر است در طول 24 ساعت بعد از مصرف ریزاتریپتان از شیردهی اجتناب شود. ترشح ریزاتریپتان در شیر موش ها مشاهده شده است.

توجهات پزشکی - پرستاری:

• پس از حمله میگرنی ریزاتریپتان هر چه سریع تر تجویز شود در آن صورت در کنترل درد موثر تر خواهد بود.
• دوز مصرفی ریزاتریپتان در هر نوبت نباید بیش از 10 میلی گرم باشد.
• بعد از تجویز اولین دوز ریزاتریپتان علائم حیاتی باید کنترل شود.
• میزان استرس و الگوی خواب و استراحت و فعالیت بیمار را مورد بررسی قرار دهید.
• شرایط نورولوژیکی بیمار را مورد توجه قرار داشته باشید.
• غذاهای حاوی تیرامین و عوامل تشدید کننده سردرد را به بیمار معرفی کنید: پنیر مانده، مواد نگهدارنده، رنگ های غذایی، ترشی، شکلات، کافئین، آبجو و الکل.
• با کنترل نور و سر و صدا تحریکات محیطی را به حداقل برسانید.
• ریزاتریپتان می تواند فشار خون را در حد خطرناکی افزایش دهد بنابراین  فشار خون در طول استفاده از ریزاتریپتان باید اندازه گیری شود. اگر ریزاتریپتان برای درمان طولانی مدت در نظر گرفته شده است باید الکتروکاردیوگرافی چند وقت یک بار انجام شود.

توجهات بیمار - خانواده:

• از روش های مطمئن ضد بارداری غیر هورمونی در طول درمان با ریزاتریپتان استفاده کنید.
• ریزاتریپتان از حملات بعدی میگرن پیشگیری نمی کند.

شرایط نگهداری دارو:

• ریزاتریپتان باید در دمای اتاق به دور از نور نگاهداری کنید.