- زایمان سزارین چیست؟
- دلایل انجام سزارین چیست؟
- اگر خانمی سابقه انجام سزارین داشته باشد آیا در بارداری بعدی هم باید سزارین شود؟
- آیا می توانم درخواست سزارین داشته باشم؟
- قبل از سزارین چه کارهایی انجام می شود؟
- در طول سزارین چه نوع بیهوشی استفاده خواهد شد؟
- عمل سزارین چگونه انجام می شود؟
- عوارض سزارین چیست؟
- بعد از سزارین چه مراقبتهایی لازم است؟
- در طول دوره احیا بعد از سزارین چه انتظاری باید داشت؟
- واژه نامه
زایمان سزارین چیست؟
زایمان سزارین نوعی جراحی است که نوزاد از طریق شکافی که روی شکم مادر و رحم انجام می شود به دنیا می آید.
دلایل انجام سزارین چیست؟
شرایط زیر باعث می شود تا جراح و متخصص زنان و زایمان سزارین را برای خارج کردن نوزاد انجام دهد:
- زمانی که مادر دو قلو یا چندقلو حامله باشد و اگر نوزادان خیلی به هم نزدیک باشند یا نوزادان در موقعیت خوبی در رحم قرار نگرفته باشند یا مشکلات این چنینی وجود داشته باشد، متخصص زنان و زایمان عمل سزارین را انجام می دهد. احتمال انجام سزارین با افزایش تعداد نوزادانی که در رحم مادر وجود دارد افزایش می یابد.
- زمانی که هنگام زایمان و وضع حمل انقباضات به اندازه کافی نباشد که دهانه رحم را باز کند و نوزاد را به سمت واژن برساند، سزارین انجام می شود.
- زمانی که خطراتی جنین را تهدید کند برای مثال ممکن است بند ناف تنگ و فشرده شود یا بررسی ها نشان دهد که ضربان قلب جنین غیر نرمال است بنابراین سریعا سزارین انجام خواهد شد.
- زمانی که مشکلاتی در جفت وجود داشته باشد.
- زمانی که نوزاد بیش از حد بزرگ باشد.
- زمانی که موقعیت جنین به گونه ای باشد که نخست پاها و قسمت های تحتانی آن مشخص شود (breech presentation).
- زمانی که مادر مبتلا به عفونت هایی مانند ویروس نقص ایمنی انسانی (ایدز) یا هرپس تناسلی (زگیل تناسلی) باشد.
- زمانی که مادر مبتلا به برخی بیماری ها مانند دیابت و فشار خون باشد.
اگر خانمی سابقه انجام سزارین داشته باشد آیا در بارداری بعدی هم باید سزارین شود؟
خانم هایی که قبلا زایمان سزارین انجام داده اند ممکن است بتوانند در بارداری بعدی زایمان طبیعی داشته باشند. این تصمیم بستگی به نوع شکافی دارد که در سزارین قبلی ایجاد شده است، هم چنین تعداد سزارین های قبلی نیز مطرح است این که آیا انجام زایمان طبیعی برای شما خطری در پی دارد یا خیر و نوع بیمارستانی که شما در آن زایمان انجام می دهید همچنین سایر فاکتورهای این چنینی نیز دخیل اند. در این مورد با پزشک متخصص زنان و زایمان خود مشورت نمائید.
آیا می توانم درخواست سزارین داشته باشم؟
برخی از خانم ها با وجود آن که می توانند زایمان طبیعی داشته باشند خواهان انجام سزارین هستند. این تصمیم باید با مشورت پزشک متخصص زنان و زایمان باشد. سزارین مانند سایر جراحی ها خطرات و عوارض خاص خود را دارد که باید به آنها توجه شود. با انجام سزارین مدت بستری شدن در بیمارستان افزایش می یابد. انجام سزارین خانم را برای بارداری های بعدی در آینده دچار مشکل خواهد نمود. انجام سزارین برای خانم هایی که می خواهند فرزندان بیشتری داشته باشند، مناسب نیست.
قبل از سزارین چه کارهایی انجام می شود؟
قبل از انجام سزارین پرستار شما را برای جراحی آماده می کند. در ورید دست یا بازو آنژیوکت قرار می گیرد. آنژیوکت کمک می کند تا در طول جراحی سرم یا مایعات و دارو های لازم دریافت شود. روی شکم شسته می شود و موهای ناحیه تناسلی تراشیده می شود. برای پیشگیری از عفونت به شما دارو های آنتی بیوتیک تجویز خواهد شد. کاتتر (تیوب) در مجرای ادرار قرار می گیرد تا مسیر مثانه را تخلیه کند. خالی نگه داشتن مثانه سبب می شود احتمال آسیب به مثانه در طول جراحی سزارین کاهش یابد.
در طول سزارین چه نوع بیهوشی استفاده خواهد شد؟
سزارین می تواند با بیهوشی عمومی، سزارین با بی حسی اپیدورال و یا سزارین با بی حسی نخاعی انجام شود. اگر بیهوشی عمومی انجام شود مادر در طول زایمان هشیار نخواهد بود. در بی حسی اپیدورال نیمه پایینی بدن بی حس می شود. تزریق در بخشی از ستون فقرات در پایین کمر انجام می شود. تیوپ کوچکی وارد محل تزریق می شود تا داروی اضافی بعدا از طریق این تیوپ جمع شود. در بی حسی نخاعی نیمه پایین بدن بی حس می گردد. تزریق به همان شیوه بی حسی اپیدورال انجام می شود اما دارو مستقیما به مایع نخاعی تزریق می شود.
عمل سزارین چگونه انجام می شود؟
نحوه انجام سزارین به این ترتیب است که در پوست دیواره شکم مادر شکافی ایجاد می شود. این شکاف بر روی پوست به صورت افقی یا به موازات خط رویش مو به صورت عمودی می باشد. به این ترتیب ماهیچه های شکم از هم جدا می شود. سپس شکاف دیگری بر دیواره رحم وارد می شود. شکاف بر دیواره رحم نیز می تواند افقی یا عمودی باشد.
نوزاد از طریق این شکاف ها بیرون می آید، بند ناف نیز بریده خواهد شد و سپس جفت نیز از بین می رود. رحم با استفاده از بخیه بسته می شود و این بخیه ها مدتی بعد جذب می شود. هم چنین برای شکاف شکم نیز از بخیه استفاده می گردد. نوع شکافی که بر روی پوست شکم انجام می شود (به لحاظ افقی یا عمودی بودن) با شکافی که در رحم ایجاد می شود ممکن است متفاوت باشد.
عوارض سزارین چیست؟
برخی از عوارض سزارین که در تعداد کمی از خانم ها اتفاق می افتد و به راحتی درمان می شود، عبارت است از:
- عفونت
- از دست دادن خون
- لخته های خونی در پاها، لگن یا ریه ها
- آسیب به روده یا مثانه
- واکنش نسبت به داروها و یا بیهوشی مورد استفاده
بعد از سزارین چه مراقبتهایی لازم است؟
بعد از سزارین مراقبت های ویژه ای نیاز است. شما یا در اتاق احیا نگهداری می شوید و یا این که در بخش مراقبتهای عمومی بستری خواهید شد. فشار خون، ضربان قلب، میزان تنفس، مقدار خونریزی و بخیه های شکم مرتبا چک می شود. اگر شما بخواهید به نوزادتان شیر دهید، پرستار به شما کمک می کند. انجام سزارین به این معنی نیست که شما نمی توانید به نوزاد شیر دهید. شما باید بتوانید به نحو صحیحی شیردهی را آغاز نمائید.
لازم است که مدتی در تخت برای استراحت بمانید، اولین بار که بخواهید از تخت بلند شوید، پرستار به شما کمک خواهد کرد. به زودی بعد از سزارین سوندی که در مثانه قرار گرفته خارج می شود. چند روز نخست، شکاف روی شکم، زخم است. بعد از خارج شدن شما از بیهوشی، پزشک داروهای ضد درد نسخه میکند. پد گرم کننده می تواند مفید باشد. برای کنترل درد راه های متفاوتی وجود دارد، در این مورد با پزشک متخصص زنان و زایمان خود صحبت نمائید.
مدت بستری شدن در بیمارستان بعد از سزارین بین 2 تا 4 روز است. طول این مدت بستگی به دلایل انجام سزارین دارد و اینکه بدن شما ظرف چه مدتی احیا می شود. وقتی به خانه باز می گردید نیاز به مراقبت های ویژه خواهید داشت و باید فعالیت های خود را تا مدتی محدود نمائید.
در طول دوره احیا بعد از سزارین چه انتظاری باید داشت؟
در دوره ریکاوری یا احیا بعد از سزارین ممکن است برخی از موارد زیر اتفاق بیفتد:
- کرامپ و گرفتگی های خفیف، مخصوصا در حین شیردهی
- خونریزی یا ترشحات خونی به مدت 4 تا 6 هفته
- خونریزی همراه با لخته
- درد در ناحیه بخیه ها
برای پیشگیری از عفونت، چند هفته بعد از سزارین نباید نزدیکی جنسی داشت. از انجام فعالیت های شدید خودداری شود. اگر تب داشتید و یا دچار خونریزی سنگین شدید و یا درد تشدید شد حتما با پزشک متخصص زنان و زایمان خود تماس بگیرید.
عکس زایمان سزارین
در ادامه عکس زایمان سزارین توسط دکتر سکینه قربانی متخصص زنان و زایمان را مشاهده نمایید.
فیلم زایمان سزارین
در ادامه فیلم زایمان سزارین توسط دکتر سکینه قربانی را مشاهده نمایید.
واژه نامه
- Breech presentation: موقعیتی که طی آن اندام های تحتانی نوزاد ابتدا متولد می شود.
- سرویکس یا دهانه رحم: قسمت باز کننده رحم که در بالای واژن قرار دارد
- بی حسی اپیدورال: نوعی از بی حسی که طی آن تیوپی را در فضای ستون مهره قرار می دهند.
- مانیتور جنین: روشی که طی آن از ابزارهایی استفاده می شود تا ضربان قلب جنین و میزان انقباض رحم مادر در طول زایمان ثبت شود.
- بیهوشی عمومی: استفاده از داروهایی که حالتی مانند خواب را القا می کند تا فرد در طول زایمان دردی احساس نکند.
- جفت: بافتی که از طریق آن جنین مواد مغذی را دریافت می کند و ضایعات را دفع می کند.
- بند ناف: ساختاری به شکل طناب که حاوی عروق خونی است و جنین را به جفت پیوند می دهد.
- مجرای ادرار: ساختاری شبیه به تیوپ، که جریان ادرار را از مثانه به سمت خارج بدن هدایت می کند.
- رحم: ارگانی ماهیچه ای که در لگن خانم ها قرار دارد و در طول بارداری جنین در آن رشد می کند و تغذیه می شود.
