دروانا:

علل و درمان کیست کلیه

کیست کلیه کیسه پر شده از مایع است که در داخل کلیه ها ایجاد می شود؛ کلیه ها اندام های لوبیا شکلی هستند که مواد زائد را از خون پاکسازی کرده و ادرار تولید می کنند. بیمار ممکن است یک کیست در یک کلیه یا چندین کیست در دو کلیه داشته باشد. دو نوع کیست کلیه وجود دارد: کیست های ساده و بیماری کلیه پلی کیستیک. کیست های ساده کیست های منفردی هستند که در کلیه ایجاد می شوند، دیواره نازکی داشته و از مایع آب مانند پر شده اند. این کیست ها به کلیه ها آسیب نمی رسانند و اثری بر روی عملکرد آن ها ندارند. بیماری کلیه پلی کیستیک یک بیماری وراثتی است که موجب تشکیل چندین کیست در کلیه ها می شود؛ این کیست ها با رشد بیشتر به کلیه ها آسیب می رسانند. به طور کلی کیست کلیه بدون خطر است؛ زیرا علائمی ندارد و فرد ممکن است تا زمانی که به دلیل دیگری اسکن انجام نداده متوجه وجود آن نشود.

علائم کیست کلیه

کیست کلیه ساده علائمی ندارد اما اگر کیست بزرگ یا عفونی شود موجب بروز علائمی چون تب، درد پشت یا پهلوها بین دنده ها و لگن (درد ممکن است مزمن بوده یا در صورت ترکیدن کیست شدید باشد)، درد بالای شکم، تورم شکم، تکرر ادرار، وجود خون در ادرار و تیرگی آن می گردد. بیماری کلیه پلی کیستیک علائمی چون درد پشت و پهلو، فشار خون بالا و خون در ادرار دارد.

علل و فاکتورهای خطر کیست کلیه. علت کیست کلیه به طور دقیق مشخص نیست. چندین فرضیه برای علل کیست کلیه وجود دارد. برای مثال، هر کلیه حدود یک میلیون توبول کوچک دارد که ادرار را جمع می کنند. رشد کیست ها ممکن است زمانی آغاز شود که یک لوله مسدود و متورم شده و با مایع پر می شود. فرضیه دیگر این است که هنگامی که کیسه هایی به نام دیورتیکولا در نواحی ضعیف شده توبول ها تشکیل شده و با مایع پر می شوند، کیست کلیه شکل می گیرد. با افزایش سن احتمال ابتلا به کیست کلیه بیشتر می شود؛ در سن 40 سالگی 25 درصد افراد به این بیماری دچار خواهند شد. در سن 50 سالگی این درصد به 50 افزایش می یابد. مردان بیشتر از زنان در معرض ابتلا به کیست کلیه قرار دارند. بیماری کلیه پلی کیستیک یک بیماری وراثتی است که به ارث رسیدن جهش های ژنتیکی عامل ابتلا به آن هستند.

درمان کیست کلیه.

قبل از درمان، پزشک از روش هایی برای تشخیص کیست کلیه استفاده می کند. او انجام آزمایش خون یا ادرار را برای بررسی عملکرد کلیه ها توصیه می کند. از دیگر تست های تشخیص کیست کلیه:

• سی تی اسکن برای ایجاد تصاویر سه بعدی از کلیه ها از پرتوهای ایکس استفاده می کند.
• ام آر آی که به کمک میدان مغناطیسی و امواج رادیویی تصاویری از کلیه های بیمار می گیرد.
• سونوگرافی که به کمک امواج صوتی تصاویری از کلیه ها میگیرد و بزرگ تر شدن کیست را نشان میدهد.

اگر کیست کلیه کوچک باشد و مشکلی در عملکرد کلیه ها ایجاد نکند، نیازی به درمان ندارد. بیمار باید هر شش تا دوازده ماه یک بار تست تصویربرداری انجام دهد تا از این که کیست رشد نمی کند اطمینان یابد. برای کیست های بزرگ تر یا آن هایی که موجب علائم شده اند، اسکلروتراپی و جراحی انجام می گیرد.

اسکلروتراپی

در این روش کیست کلیه تخلیه می شود. ابتدا بی حسی موضعی انجام می گیرد و فرد دردی احساس نمی کند. پزشک به کمک سونوگرافی یک سوزن نازک را از طریق پوست وارد کیست کرده و مایع داخل آن را تخلیه می کند. برخی مواقع، پزشک داخل کیست کلیه را با محلول الکل پر می کند تا از رشد مجدد آن پیشگیری نماید. بیمار همان روز بعد از اسکلروتراپی می تواند به منزل بازگردد.

جراحی

در مواردی که کیست بزرگ است و بر روی عملکرد کلیه اثر گذاشته است، به کمک جراحی برداشته می شود. برای جراحی بیمار به طور کامل بیهوش می شود. در بیشتر موارد جراحی کیست کلیه به کمک لاپاراسکوپی و از طریق چند برش کوچک انجام می گیرد؛ در این روش پزشک از دوربین و ابزار جراحی کوچک استفاده می کند. ابتدا، جراح کیست را تخلیه می کند و سپس دیواره های کیست را بریده یا می سوزاند. بیمار باید یک یا دو روز بعد از جراحی در بیمارستان بستری شود.

 کیست کلیه معمولا مشکلی ایجاد نمی کند اما برخی مواقع موجب بروز عواقبی چون عفونت کیست، ترکیدن آن، جلوگیری از خروج ادرار از کلیه و فشار خون بالا می گردد. بیماری کلیه پلی کیستیک در طول زمان می تواند به کلیه ها آسیب برساند. حدود نیمی از این بیماران در سن 60 سالگی دچار نارسایی کلیه می شوند.

دکتر علیرضا سیروس کبیری

جراح و متخصص کلیه و مجاری ادراری

دكتر عليرضا سيروس كبيري متخصص اورولوژی در کرج (جراح و متخصص کلیه و مجاری ادراری)، دکتر علیرضا سیروس کبیری عضو انجمن متخصصین ارولوژی ایران می باشند.

مشاهده پروفایل دکتر علیرضا سیروس کبیری