نام ژنریک:

• رانیتیدین

نام لاتین:

• Ranitidine HCl

نام تجاری:

• ®Zantac

گروه دارویی- درمانی:

• آنتاگونیست گیرنده H2
• ضد زخم پپتیک

طبقه بندی در بارداری:

• گروه B

اشکال دارویی:

• قرص: 150 میلی گرم
• کپسول: 150 و 300 میلی گرم
• تزریقی: 25 میلی گرم بر میلی لیتر و 50 میلی گرم در 2 میلی لیتر
• شربت: 75 میلی گرم بر میلی لیتر

موارد مصرف، روش و دوزاژ:

• درمان کوتاه مدت زخم معده و دوازدهه، سندرم زولینگر الیسون

          بالغین:

          150 میلی گرم رانیتیدن خوراکی روزانه دو بار یا 300 میلی گرم رانیتیدین قبل از خواب

• درمان نگهدارنده در زخم دئودنوم

          بالغین:

         150 میلی گرم رانیتیدین خوراکی قبل از خواب تجویز می شود.

• ریفلاکس معده-مری

       بالغین:

       150 میلی گرم رانیتیدین خوراکی دو بار در روز تجویز می شود.

• پروفیلاکسی استرس اولسر (پیشگیری از زخم استرسی)

      بالغین:

     150 میلی گرم آمپول رانیتیدین به فرم وریدی مداوم در محلول 250 میلی لیتر سازگار با سرعت 6.25 میلی گرم در ساعت با پمپ انفوزیون تجویز می شود (نحوه تزریق آمپول رانیتیدین).

مکانیسم اثر:

مکانیسم اثر رانیتیدین عبارت است از:

• رانیتیدین برای اشغال گیرنده های H2 سلول های پاریتال معده با هیستامین رقابت می کند و ترشح اسید معده را مهار می نماید.

فارماکوکینتیک:

• رانیتیدین جذب گوارشی خوبی دارد.
• رانیتیدین از طریق ادرار و مدفوع دفع می گردد.

نکات با اهمیت:

• در تزریق عضلانی رانیتیدین احتمال بروز نکروز در موضع تزریق وجود دارد.
• نحوه مصرف رانیتیدین و مقدار مصرف آن باید توسط پزشک تعیین شود.
• شایع ترین عوارض رانیتیدین عبارت است از سردرد، گیجی، مشکلاتی در خواب و یبوست یا اسهال.
• مصرف رانیتیدین ممکن است احتمال ایجاد ذات الریه را به دنبال داشته باشد.
• علائم مسمومیت با رانیتیدین عبارت است از احساس سبکی در سر، عدم هماهنگی و غش.
• رانیتیدین باید در درمان کوتاه مدت زخم معده یا دئودنوم مورد توجه باشد.
• دوز بالای رانیتیدین سبب آسیب عملکرد کبدی می شود.
• درمان طولانی مدت با رانیتیدین ممکن است فقر ب 12 را همراه داشته باشد.
• مصرف رانیتیدین قبل یا بعد از غذا چندان اهمیتی ندارد، یعنی رانیتیدین می تواند با یا بدون غذا استفاده شود.
• افرادی با سابقه خانوادگی در ابتلا به سرطان معده همچنین افراد بالای 40 سال نباید به طور خودسرانه از رانیتیدین استفاده کنند.

موارد منع مصرف:

• حساسیت شدید به رانیتیدین
• سابقه پورفیری

موارد احتیاط:

• اختلال شدید در عملکرد کبدی
• اختلال شدید در عملکرد کلیوی

تداخلات دارویی:

تداخلات دارویی رانیتیدین عبارت است از:

• مصرف همزمان آنتی اسیدها با رانیتیدین سبب کاهش میزان جذب رانیتیدین می شود.
• مصرف سیگار در طی درمان سبب کاهش اثرات رانیتیدین می شود.
• مصرف رانیتیدین سبب کاهش جذب کتوکونازول می گردد.

عوارض جانبی:

هر دارو به موازات ایجاد اثرات درمانی مورد نظر، ممکن است سبب بروز عوارض ناخواسته نیز بشود. اگرچه کلیه این عوارض در یک فرد مشاهده نمی شود ولی در صورت بروز هر یک از عوارض زیر با پزشک معالج مشورت نمایید.

عوارض رانیتیدین عبارت است از:

• CNS: ضعف، سرگیجه، بی خوابی، ورتیکو، گیجی برگشت پذیر، آژیتاسیون، توهم
• Derm: راش
• GI: اسهال، یبوست، تهوع، درد شکم، تهوع، استفراغ
• HEMA: لکوپنی، گرانولوسیتوپنی، آگرانولوسیتوز، ترمبوسیتوپنی
• Local: سوزش و خارش در محل تزریق

مصرف در بارداری و شیردهی:

• مصرف رانیتیدین در بارداری: مدل های حیوانی در مورد مصرف رانیتیدین در بارداری شواهدی مبنی بر آسیب به جنین یا اختلال در باروری را نشان نداده است. داده های کنترل شده ای در مورد مصرف رانیتیدین در بارداری انسان در دست نیست. عوارض رانیتیدین در بارداری انسان چندان شناخته شده نیست. انتظار نمی رود مصرف رانیتیدین در بارداری برای جنین مضر باشد.
• مصرف رانیتیدین در شیردهی: رانیتیدین در شیر انسان ترشح می شود. استفاده از رانیتیدین در شیردهی به اهمیت دارو برای مادر بستگی دارد.

توجهات پزشکی - پرستاری:

• تجویز رانیتیدن همراه با غذا تاثیری روی جذب و غلظت سرمی رانیتیدین ندارد بنابراین مصرف رانیتیدین قبل یا بعد از غذا چندان مهم نیست.
• مقدار مصرف آمپول رانیتیدین بر اساس اندیکاسیون تعیین خواهد شد. در تزریق عضلانی رانیتیدین احتمال بروز نکروز در موضع تزریق وجود دارد.
• در صورت نیاز به تجویز همزمان سایر آنتی اسیدها با رانیتیدین باید آنتی اسید دو ساعت قبل یا بعد از مصرف رانیتیدین مصرف شود.
• در توضیح نحوه تزریق آمپول رانیتیدین باید توجه داشت آمپول رانیتیدین را قبل از تزریق باید با 20 میلی لیتر محلول نرمال سالین رقیق کرده و با سرعت 4 میلی لیتر در دقیقه تزریق نمایید.
• در صورتی که بیمار همودیالیز می شود باید بعد از اتمام دیالیز دوز اضافی رانیتیدین دریافت شود.

توجهات بیمار - خانواده:

• نحوه مصرف رانیتیدین و مقدار مصرف رانیتیدین توسط پزشک تعیین خواهد شد.
• آمپول رانیتیدین عضلانی یا وریدی مورد استفاده قرار دارد.
• به هنگام مصرف شربت رانیتیدین با استفاده از قاشق یا فنجان های مدرج مقدار شربت رانیتیدین را اندازه گیری کنید.
• از مصرف سیگار، الکل، غذاها، مواد محرک (مانند ادویه ها) و کافئین در طول درمان با رانیتیدین اجتناب شود.
• رژیم غذایی توصیه شده توسط پزشک را رعایت کنید.
• در صورت مصرف رانیتیدین نشانه هایی مانند وجود مدفوع قیری رنگ، گیجی و خواب آلودگی را به پزشک اطلاع دهید.
• رانیتیدین می تواند بر نتایج برخی تست ها تاثیر بگذارد. بنابراین پیش از انجام آزمایشات خود پزشک را در جریان مصرف رانیتیدین قرار دهید.
• علیرغم احساس بهبودی مصرف رانیتیدین باید ادامه یابد.
• استفاده از سیگار تاثیرات رانیتیدین را مختل می کند.
• مصرف رانیتیدین سبب بروز گیجی و خواب آلودگی می شود بنابراین تا مشخص شدن اثرات رانیتیدین بهتر است از انجام فعالیت هایی که به هوشیاری کامل نیاز دارند اجتناب کنید.

شرایط نگهداری دارو:

• رانیتیدین باید در ظرف در بسته و در درجه حرارت 15 تا 30 درجه نگاهداری شود.