نام ژنریک:

• بروموکریپتین

نام لاتین:

• Bromocriptine
• Bromocriptine Mesylate

نام تجاری:

• ®Parlodel

گروه دارویی- درمانی:

• مشتقات آلکالوئید ارگوت
• آگونیست رسپتور دوپامین
• ضد پارکینسون
• مهار کننده ترشح هورمون پرولاکتین
• مهار کننده ترشح هورمون رشد

طبقه بندی در بارداری:

• گروه B

اشکال دارویی:

• قرص: 2.5 میلی گرم

موارد مصرف، روش و دوزاژ:

هیپرپرولاکتینمی (بالا بودن میزان پرولاکتین) و مشکلات ناشی از آن مانند آمنوره (فقدان غیرطبیعی قاعدگی)، گالاکتوره (تولید بیش از حد یا نامناسب شیر)؛ نازایی و ناباروری در زنان

• بالغین: در ابتدای درمان با دوز 1.25 تا 2.5 میلی گرم (نصف قرص تا یک عدد قرص) شب ها به همراه غذا، آغاز می شود و سپس دوز نگهدارنده 2.5 میلی گرم (یک عدد قرص) 2 تا 3 بار در روز به همراه غذا مصرف می شود. دوره درمان 14 روز تا حداکثر 6 ماه است.

آکرومگالی (رشد بیش از حد بدن)

• بالغین: دوز اولیه 1.25 تا 2.5 میلی گرم (نصف قرص تا یک عدد قرص) در روز به همراه غذا و به مدت 3 روز است و سپس تا زمانی که پاسخ درمانی مناسب ایجاد شود می توان هر 3 تا 7 روز 1.25 تا 2.5 میلی گرم در صورت تحمل بیمار به رژیم درمانی اضافه نمود. حداکثر دوز دارو 100 میلی گرم در روز است.  

بیماری پارکینسون

• بالغین: در ابتدای درمان، 1.25 میلی گرم از دارو (نصف قرص) 2 بار در روز به همراه غذا تجویز می شود و سپس تا زمانی که پاسخ درمانی مناسب ایجاد شود می توان با فواصل 14 تا 28 روز دوز دارو را حداکثر تا 100 میلی گرم در روز افزایش داد.

جلوگیری از ترشح فیزیولوژیک شیر بعد از زایمان

• بالغین: 2.5 میلی گرم از دارو معادل یک عدد قرص، 2 تا 3 بار در روز همراه با غذا به مدت 14 روز مصرف می شود. دوره درمان نباید بیشتر از 21 روز باشد.

سندرم پیش قاعدگی یا PMS

• بالغین: 2.5 تا 7.5 میلی گرم 2 بار در روز، از روز دهم تا پایان دوره قاعدگی مصرف می شود.

سندرم کوشینگ

• بالغین: 1.25 تا 2.5 میلی گرم 2 تا 3 بار در روز تجویز می شود.

آنسفالوپاتی کبدی

• بالغین: 1.25 میلی گرم در روز، افزایش دوز هر 3 روز تا حداکثر 15 میلی گرم در روز است.

سندرم نورولپتیک بدخیم مرتبط با دارو درمانی تورولپتیک

• بالغین: 2.5 تا 5 میلی گرم 2 تا 6 بار در روز مصرف می شود.

مکانیسم اثر:

• بروموکریپتین با مهار مستقیم آزادسازی پرولاکتین از غده هیپوفیز قدامی، باعث کاهش میزان پرولاکتین سرمی می شود و بنابراین مانع ترشح شیر می گردد.
• بروموکریپتین یک آگونیست رسپتور دوپامین است که در دوزهای بالا با تحریک گیرنده های دوپامینی پس سیناپسی نوع 2 موجود در مغز بر سنتز دوپامین تاثیر گذاشته و باعث کاهش علائم بیماری پارکینسون می شود.
• بروموکریپتین باعث مهار ترشح غلظت های افزایش یافته سرمی هورمون رشد در بیماری آکرومگالی می شود.

فارماکوکینتیک:

• حدود 28 درصد دارو از راه دستگاه گوارش جذب می گردد.
• بروموکریپتین تحت تاثیر عبور اول کبدی قرار می گیرد و تنها 6 درصد دارو بدون تغییر به گردش خون می رسد.
• 90 تا 96 درصد بروموکریپتین به آلبومین سرمی متصل می شود.
• متابولیسم بروموکریپتین کبدی است.
• نیمه عمر دارو در مرحله ابتدایی 4 تا 4.5 ساعت و در مرحله نهایی 40 تا 50 ساعت است.
• متابولیت های دارو از راه صفرا دفع می شود.

نکات با اهمیت:

• تجویز بروموکریپتین در اطفال ثبت نشده است زیرا بی خطر بودن مصرف بروموکریپتین در کودکان زیر 15 سال محرز نشده است.
• شروع درمان با دوز پایین و افزایش تدریجی آن به دلیل جلوگیری از بروز عوارض جانبی دارو مانند تهوع، تحریک معده و افت وضعیتی فشار خون است.
• در درمان آکرومگالی بروموکریپتین به عنوان درمان کمکی به همراه رادیوتراپی یا جراحی هیپوفیز است و به ندرت به تنهایی استفاده می شود.
• بروموکریپتین در درمان بیماری پارکینسون معمولا به عنوان داروی کمکی به همراه داروی لوودوپا در بیمارانی که دچار عدم تحمل لوودوپا هستند، تجویز می گردد.
• بروموکریپتین برای سرکوب ترشح شیر جهت درمان درد و احتقان پستان پس از زایمان نباید تجویز گردد.
• بروموکریپتین ممکن است باعث افت فشار خون و به ندرت افزایش فشار خون شود بنابراین برای بیمارانی که وضعیت قلبی-عروقی پایدار ندارند و کمتر از 4 ساعت بعد از بارداری، تجویز نشود.

موارد منع مصرف:

• حساسیت مفرط به دارو و یا مشتقات ارگوت
• بیماران مبتلا به ایسکمیک شدید قلبی
• بیماری های عروق محیطی
• دوران شیردهی (این دارو ترشح شیر را مهار می کند)
• دوران بارداری
• کودکان

موارد احتیاط:

• بیماری رینود
• بیماران مبتلا به اختلال عملکرد کبدی و کلیوی
• بیماران مبتلا به اختلالات سایکوتیک
• بیماران با سابقه سکته قلبی همراه با مشکلات ریتمیک باقیمانده

تداخلات دارویی:

• افت وضعیتی فشار خون ناشی از مصرف بروموکریپتین بدنبال مصرف داروهای ضدفشارخون تشدید می شود.
• دپرسیون سیستم اعصاب مرکزی ایجاد شده بدلیل مصرف داروهای تضعیف کننده سیستم اعصاب مرکزی مانند داروهای آنتی هیستامین، الکل، باربیتوراتها، آرام بخش ها و خواب آور ها همزمان با بروموکریپتین، تشدید می شود.
• اثرات نورولوژیک بروموکریپتین بعد از مصرف لوودوپا افزایش می یابد.
• اثرات بروموکریپتین بر میزان پرولاکتین بدنبال مصرف فنوتیازین ها، هالوپریدول، متیل دوپا، ضدافسردگی های سه حلقه ای و رزرپین تضعیف می شود.

عوارض جانبی:

هر دارو به موازات ایجاد اثرات درمانی مورد نظر، ممکن است سبب بروز عوارض ناخواسته نیز بشود. اگرچه کلیه این عوارض در یک فرد مشاهده نمی شود ولی در صورت بروز هر یک از عوارض زیر با پزشک معالج مشورت نمایید.

• CNS: سردرد، سرگیجه، خستگی، تشنج، خواب آلودگی، سایکوز
• CV: افت فشارخون، ایست قلبی-عروقی، سکته قلبی، آریتمی، سنکوپ
• EENT: احتقان بینی، احساس قلقلک در گوش، تاری دید
• GI: تهوع، استفراغ، یبوست، کرامپ شکمی، اسهال، بی اشتهایی، خشکی دهان، طعم فلزی در دهان
• Other: تنگی نفس، کاهش تحمل سرما، رنگ پریدگی صورت، ریزش مو، کندی حرکات، گرفتگی عضلات ساق پا، اسپاسم عروق انگشتان

مصرف در بارداری و شیردهی:

• مصرف بروموکریپتین در دوران بارداری توصیه نمی شود و طی دوره درمان در صورت بروز بارداری مصرف دارو باید قطع گردد.
• بروموکریپتین باعث مهار ترشح شیر می شود و نباید در مادرانی که به نوزادان خود شیر می دهند، مصرف گردد.

توجهات پزشکی - پرستاری:

• وضعیت عملکرد قلب، کبد، کلیه و سیستم خونی بیمار را مرتبا کنترل نمائید.
• به عوارض جانبی دارو توجه شود زیرا بروز عوارض بروموکریپتین به ویژه در روزهای آغاز درمان شایع است. بویژه هنگام استفاده برای درمان پارکینسون مشاهده می شوند. به این دلیل دوز دارو را به تدریج افزایش دهید.
• برای مبتلایان به نارسایی کلیوی لازم است دوز دارو تنظیم گردد.
• قبل از آغاز درمان با بروموکریپتین، بیمار را از نظر تومور هیپوفیز معاینه نمائید.
• احتمال عود آمنوره و گلاکتوره بدنبال قطع مصرف دارو زیاد است. آمنوره اغلب در طول 4 تا 24 هفته و گالاکتوره در طول 2 تا 12 هفته بعد از قطع دارو عود می کند.

توجهات بیمار - خانواده:

• بروموکریپتین را همراه با غذا مصرف نمائید تا عوارض گوارشی دارو کاهش یابد.
• گاهی اوقات در مبتلایان به آکرومگالی که از بروموکریپتین استفاده می کنند، اسپاسم عروق انگشتان در نتیجه سرما روی می دهد، این مشکل را با گرم نگهداشتن دست و کاهش دوز دارو توسط پزشک، بهبود دهید.
• طی درمان با بروموکریپتین به جای قرص های خوراکی ضد بارداری یا قرص های کاشتنی زیرپوستی از روش های دیگر برای پیشگیری از بارداری استفاده نمائید.
• از تغییر وضعیت ناگهانی بپرهیزید.
• برگشت دوره های قاعدگی و مهار تولید شیر ممکن است تا 6 هفته پس از آغاز درمان طول بکشد.
• مصرف بروموکریپتین باعث سرگیجه و خواب آلودگی می شود، تا مشخص شدن تاثیر دارو از انجام فعالیت هایی که نیاز به هوشیاری دارند، بپرهیزید.

شرایط نگهداری دارو:

• دارو را در دمای 15 تا 30 درجه سانتیگراد و دور از نور نگهداری نمائید.