کاپتوپریل چیست؟ کاپتوپریل مهار کننده نوعی آنزیم در بدن می باشد. اشکال دارویی کاپتوپریل تنها شامل قرص می باشد: کاپتوپریل 50 و کاپتوپریل 25 میلی گرم. اثرات کاپتوپریل شامل کنترل فشار خون بالا و تقویت عملکرد قلب است. کاپتوپریل عوارض متعددی دارد اما سرفه یکی از شایع ترین عوارض کاپتوپریل می باشد.

نام ژنریک:

  • کاپتوپریل

نام لاتین:

  • Captopril

نام تجاری:

  • ®Capoten

گروه دارویی- درمانی:

  • مهار کننده آنزیم آنژیوتانسین
  • ضد فشار خون بالا، داروی کمکی در درمان نارسایی احتقانی قلب

طبقه بندی در بارداری:

  • گروه D

اشکال دارویی:

  • قرص روکش دار: 25 و 50 میلی گرم

موارد مصرف، روش و دوزاژ:

  • هایپرتانسیون خفیف تا شدید، ادم ایدیوپاتیک، پدیده رینود (کاپتوپریل و فشار خون)

          بالغین:

         ابتدا 25 میلی گرم کاپتوپریل خوراکی سه بار در روز تجویز می گردد. در صورت نیاز بعد از 2 تا 3 هفته می توان دوز کاپتوپریل را به 50 میلی گرم سه بار در روز افزایش داد. ممکن است مصرف همزمان یک دیورتیک با کاپتوپریل ضروری باشد. حداکثر دوز کاپتوپریل در روز 150 میلی گرم سه بار در روز است.

  • نارسایی احتقانی قلب

         بالغین:

        ابتدا 25 میلی گرم کاپتوپریل خوراکی سه بار در روز تجویز می شود. دوز کاپتوپریل را می توان به 50 میلی گرم سه بار در روز افزایش داد. حداکثر دوز کاپتوپریل در روز 450 میلی گرم می باشد. اگر بیمار از دیورتیک استفاده کند در آن صورت دوز اولیه کاپتوپریل 6.25 تا 12.5 میلی گرم سه بار در روز می باشد.

  • پیشگیری از نفروپاتی دیابتی

       بالغین:

      25 میلی گرم کاپتوپریل خوراکی سه بار در روز تجویز می شود.

  • اختلال در عملکرد بطن چپ بعد از انفارکتوس میوکارد

       بالغین:

     6.25 میلی گرم کاپتوپریل خوراکی تجویز می شود، سپس 12.5 میلی گرم کاپتوپریل سه بار در روز تجویز می شود. در صورت نیاز می توان دوز کاپتوپریل را تا 25 میلی گرم سه بار در روز افزایش داد (حداکثر دوز کاپتوپریل 50 میلی گرم سه بار در روز است).

مکانیسم اثر:

  • اثرات ضد فشار خون کاپتوپریل سبب مهار آنزیم تبدیل کننده آنژیوتانسین و جلوگیری از تبدیل آنژیوتانسین یک به آنژیوتانسین دو می شود.

فارماکوکینتیک:

  • نیمه عمر کاپتوپریل کمتر از سه ساعت می باشد.
  • دفع متابولیت های کاپتوپریل از طریق ادرار صورت می پذیرد.
  • اوج اثر کاپتوپریل 60 تا 90 دقیقه است.

نکات با اهمیت:

  • دوز کاپتوپریل در بیماران مبتلا به اختلال شدید در عملکرد کلیه باید تعدیل شود.
  • به دنبال مصرف غذاهای غنی از پتاسیم همزمان با کاپتوپریل احتمال بروز هایپرکالمی تشدید می شود.
  • در صورت ایجاد نوتروپنی یا نارسایی کلیه مصرف کاپتوپریل باید قطع گردد.
  • کاپتوپریل اکسیر نام تجاری کاپتوپریل در ایران می باشد البته نامهای تجاری دیگری نیز برای آن وجود دارد.
  • از عوارض پوستی کاپتوپریل می توان به کهیر و خارش اشاره کرد. همچنین سرفه خشک به عنوان عارضه کاپتوپریل شناخته می شود (کاپتوپریل و سرفه).

موارد منع مصرف:

  • حساسیت به کاپتوپریل و سایر داروهایی که در این دسته قرار دارند

موارد احتیاط:

  • اختلال در عملکرد کلیه
  • بیماری های مربوط به سیستم ایمنی
  • بیماری های کلاژن واسکولار

تداخلات دارویی:

تداخلات دارویی کاپتوپریل عبارت است از (کاپتوپریل و تداخل دارویی):

  • مصرف همزمان داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی با کاپتوپریل سبب تاخیر در بروز تاثیرات کاپتوپریل بر کاهش فشار خون می گردد.
  • مصرف همزمان کاپتوپریل با سایر داروهای کاهنده فشار خون و داروهای گشادکننده عروق خونی سبب تشدید افت فشار خون می گردد.
  • عوارض جانبی کلیوی ناشی از کاپتوپریل به دنبال مصرف همزمان پنی سیلامین تشدید می گردد.
  • به دنبال مصرف همزمان ترکیبات پتاسیم و دیورتیک های نگهدارنده پتاسیم با کاپتوپریل احتمال هایپرکالمی وجود دارد.

عوارض جانبی:

هر دارو به موازات ایجاد اثرات درمانی مورد نظر، ممکن است سبب بروز عوارض ناخواسته نیز بشود. اگرچه کلیه این عوارض در یک فرد مشاهده نمی شود ولی در صورت بروز هر یک از عوارض زیر با پزشک معالج مشورت نمایید.

  • CNS: سرگیجه، غش
  • CV: تاکیکاردی، افت فشار خون، آنژین صدری، پریکاردیت
  • Derm: کهیر، راش، ماکولوپاپولار، خارش
  • EENT: کاهش حس چشایی
  • GI: بی اشتهایی
  • GU: دفع پروتئین در ادرار، سندرم نفورتیک، گلومروپاتی مامبرانو، نارسایی کلیه، تکرر ادرار
  • HEMA: لکوپنی، نوتروپنی، آگرانولوسیتوپنی، پان سیتوپنی
  • Metabolic: هایپرکالمی
  • Other: سرفه، تب، آنژیوادم صورت و اندام ها

مصرف در بارداری و شیردهی:

  • مصرف کاپتوپریل در بارداری: مطالعات حیوانی در مورد تاثیر کاپتوپریل در بارداری شواهدی را مبنی بر ناهنجاری های craniofacial  نشان داده است. عوارض کاپتوپریل در بارداری شامل تاثیر بر سیستم RAS در سه ماهه دوم و سوم بارداری می باشد که احتمال مرگ نوزاد را در پی خواهد داشت.
  • مصرف کاپتوپریل در شیردهی: در مورد مصرف کاپتوپریل در شیردهی تصمیم گیری به اهمیت کاپتوپریل برای مادر برمی گردد. در برخی منابع هنگامی که نوزاد نارس است تا چند هفته بعد از زایمان مصرف کاپتوپریل در شیردهی توصیه نمی شود. کاپتوپریل در شیر مادر ترشح می شود اما تاثیرات آن بر نوزادان شیر خوار مشخص نیست.

توجهات پزشکی - پرستاری:

  • کاپتوپریل بهتر است یک ساعت قبل از غذا تجویز شود. غذا سبب کاهش جذب کاپتوپریل و در نتیجه اثر کاپتوپریل می شود.
  • در برخی موارد با تجویز اولین دوز کاپتوپریل احتمال افت شار خون شدید و ناگهانی وجود خواهد داشت.
  • ایجاد اثرات کاپتوپریل حداقل دو هفته زمان خواهد برد.
  • پروتئین موجود در ادرار باید در طول درمان با کاپتوپریل اندازه گیری شود.
  • شمارش گلبول های سفید در طول درمان با کاپتوپریل باید به دفعات منظمی صورت گیرد.

توجهات بیمار - خانواده:

  • در صورت بهبودی درمان با کاپتوپریل را باید مطابق با دستور پزشک ادامه دهید. مراقب نحوه مصرف کاپتوپریل باشید.
  • دوز کاپتوپریل و مقدار مصرف کاپتوپریل توسط پزشک تعیین می شود. از تغییر دوز کاپتوپریل بدون مشورت با پزشک بپرهیزید.
  • در طول درمان با کاپتوپریل از مصرف غذاهای حاوی سدیم یا پتاسیم اجتناب کنید.
  • درمان با کاپتوپریل ممکن است تاثیرات غشایی را در پی داشته باشد. این عارضه در طول 8 تا 12 هفته برطرف می گردد.
  • در طول درمان با کاپتوپریل از تغییر وضعیت ناگهانی اجتناب کنید.
  • مصرف کاپتوپریل سبب سرگیجه می شود. بنابراین در آغاز درمان با کاپتوپریل از انجام فعالیت هایی که به هشیاری کامل نیاز دارند مانند رانندگی اجتناب کنید.
  • در طول درمان با کاپتوپریل در صورت بروز سرفه های خشک، تورم صورت، اشکال در تنفس، درد قفسه سینه و بی نظمی در ضربان قلب پزشک را در جریان قرار دهید.
  • اگر بروزعوارضی مانند سرفه خشک سبب آزار بیمار شود می توان جایگزین کاپتوپریل را در این شرایط در نظر گرفت.
  • در طول درمان با کاپتوپریل اگر دچار استفراغ، اسهال و یا تعریق مستمر و شدید بودید پزشک را در جریان قرار دهید. استفاده از کاپتوپریل خوراکی به راحتی می تواند سبب دهیدراته شدن بدن گردد.
  • در طول درمان با کاپتوپریل به مقدار کافی مایعات و مخصوصا آب مصرف کنید.
  • درمان با کاپتوپریل می تواند بر نتایج برخی از تست های آزمایشگاهی تاثیر بگذارد. بنابراین قبل آزمایش دادن پزشک را در جریان مصرف کاپتوپریل قرار دهید.
  • در طول درمان با کاپتوپریل از باردار شدن بپرهیزید.

شرایط نگهداری دارو:

  • کاپتوپریل باید دور از نور و در دمای زیر 30 درجه سانتی گراد نگاهداری شود.
برگرفته از:
  • درسنامه جامع داروهای رسمی ایران- ایران فارما تالیف دکتر سعید شهراز- دکتر طاهره غازیانی

  • مرجع جامع داروهای ژنریک ایران با اقدامات پرستاری و مراقبت تالیف و ترجمه پوران سامی

  • داروهای ژنریک ایران تالیف دکتر رامین خدام

  • فارماکولوژی پایه و بالینی کاتزونگ

  • وبسایت http://www.rxlist.com

  • وبسایت http://www.Drugs.com

درباره دُروانا

دُروانا محلی برای تحقیق و پژوهش (فرهنگ دهخدا)
وبسایت دروانا در تلاش است با گردآوری ژورنال های تخصصی پزشکی، مجلات پزشکی، مقالات و مطالب علمی، از معتبرترین منابع جهانی، بستری را برای تحقیق و مطالعه فراهم نماید.
از تمامی پزشکانی که دُروانا را برای رسیدن به این هدف همراهی می نمایند، کمال تشکر را داریم.
با دروانا همراه شوید.

موضوعات ویژه