ناباروری در زنان و ناباروری در مردان
نشانه های ناباروری در زنان:
نشانه اصلی ناباروری در زنان، باردار نشدن است و هیچ نشانه آشکار دیگری وجود ندارد. برخی اوقات خانمی که به ناباروری مبتلاست دچار قاعدگی های نامنظم می شود که قاعدگی های نامنظم یکی از نشانه های ناباروری در زنان است. به ندرت مرد نابارور نیز ممکن است علائم و مشکلات هورمونی مانند تغییراتی در رشد مو یا ناتوانی جنسی داشته باشد.
علائم ناباروری در زنان
برای درمان ناباروری زمانی نیاز است به پزشک متخصص زنان، زایمان و نازایی مراجعه کرد که در تلاش منظم به مدت حداقل یک سال برای باردار شدن، موفق به بارداری نشوید. اگر شما خانم بوده و شرایط یا علائم زیر را دارا هستید هر چه زودتر با پزشک متخصص زنان، زایمان و نازایی مشورت کنید:
- بین 35 تا 40 سالگی قرار دارید و به مدت شش ماه یا بیشتر در حال تلاش برای باردار شدن هستید اما تاکنون باردار نشدید.
- اگر بالای 40 سال دارید زیرا یکی از علائم ناباروری یا نازایی سن بالا است.
- یکی دیگر از علائم ناباروری در زنان قاعدگی یا پریود های نامنطم است و خانم هایی که اصلا پریود نمی شوند در خطر ناباروری و نازایی قرار دارند.
- پریودهای دردناکی دارید.
- علائم مشخص ناباروری را دارید.
- چندین بار سقط داشته اید.
- به دلیل سرطان تحت درمان قرار دارید.
علائم ناباروری در مردان
اگر آقا هستید و شرایط و علائم زیر را دارید با پزشک متخصص اورولوژی مشورت کنید:
- تعداد کم اسپرم و یا سایر مشکلات مربوط به اسپرم از جمله علائم ناباروری در مردان است.
- داشتن سابقه مشکلات جنسی، پروستات و یا بیضه یکی از عوامل موثر بر ناباروری در مردان است.
- به دلیل ابتلا به سرطان تحت درمان قرار دارید.
- بیضه هایی با سایز کوچک دارید و یا در کیسه بیضه دچار تورم هستید مشکلی که به آن واریکوسل می گویند.
- در خانواده شما کسانی حضور دارند که به مشکل ناباروری دچارند.
علل ناباروری در زنان و مردان:
برای بارداری در زنان لازم است تا همه مراحل مربوط به تخمک گذاری و باروری به درستی اتفاق بیفتد تا بارداری حاصل شود.
گاهی اوقات مشکلاتی که سبب ناباروری و نازایی در زوجین می شود در زمان تولد اتفاق می افتد و برخی اوقات در آینده زندگی فرد روی می دهد.
علل ناباروری می تواند یکی از طرفین یا هر دو را درگیر کند.
به طور کلی علل ناباروری و نازایی در بین زنان و مردان یکسان است:
- در حدود یک سوم موارد ناباروری در زوجین، مشکل از طرف مرد است.
- در یک سوم موارد مشکل ناباروری و نازایی از طرف خانم وجود دارد.
- در باقی موارد مشکلاتی در هر دو جنس وجود دارد و یا حتی در مواردی مشکل شناخته شده ای به دست نمی آید.
علل ناباروری در مردان:
علل ناباروری در مردان عبارت است از:
- از جمله علل ناباروری در مردان تولید غیر نرمال اسپرم و یا عملکرد غیر نرمال بیضه ها به دلیل ناهنجاری در بیضه ها، نقص ژنتیکی، مشکلاتی در سلامت فرد مانند دیابت یا عفونت هایی مانند کلامیدیا، سوزاک، mumps یا اچ آی وی. تورم وریدی در بیضه (واریکوسل) می تواند بر کیفیت اسپرم تاثیر بگذارد.
- مشکلاتی در تحویل اسپرم به دلیل مشکلات جنسی مانند انزال زودرس، بیماری های ژنتیکی خاص مانند سیستیک فیبروزیس یا فیبروز سیستیک، مشکلات ساختاری مانند انسداد در بیضه ها یا آسیب به ارگان های تولید مثل.
جهت کسب اطلاعات بیشتر در رابطه با فیبروز سیستیک به مطلب زیر مراجعه نمایید:
فیبروز سیستیک چیست؟ | علائم فیبروز سیستیک | فیبروز سیستیک در کودکان
- قرار گرفتن بیش از حد در معرض برخی فاکتورهای محیطی مانند حشره کش ها و یا سایر ترکبیات شیمیایی و تابش. مصرف سیگار، الکل، ماری جوآنا و یا مصرف برخی داروها مانند آنتی بیوتیک ها، داروهای ضدفشار خون بالا، استروئیدهای آنابولیک و یا سایر داروها می تواند از جمله عوامل موثر بر ناباروری مردان باشد.
- قرار گرفتن مکرر در معرض گرما مانند سونا و یا حمام آب گرم می تواند دمای هسته بدن را افزایش داده و بر تولید اسپرم تاثیر بگذارد و باعث ناباروری مردان شود.
- از جمله علل شایع ناباروری در مردان آسیب های مربوط به سرطان و درمان آن از جمله تابش و یا شیمی درمانی است که می تواند بر قابلیت باروری تاثیر بگذارد. درمان سرطان می تواند بر تولید اسپرم به شدت تاثیر بگذارد.
علل ناباروری در زنان:
علل ناباروری در زنان عبارت است از:
- اختلالاتی در تخمک گذاری که می تواند بر آزاد شدن تخم از تخمدان ها تاثیر بگذارد. این اختلالات عبارت است از اختلالات هورمونی مانند سندرم تخمدان پلی کیستیک. ترشح بیش از حد پرولاکتین که به آن هایپرپرولاکتینمیا گفته می شود نیز می تواند بر تخمک گذاری تاثیر بگذارد. پرولاکتین هورمونی است که منجر به ترشح شیر از پستان می شود. هایپروتیروئیدیسم و یا هایپوتیروئیدیسم (پرکاری تیروئید و کم کاری تیروئید) نیز می تواند بر چرخه های قاعدگی تاثیر گذاشته و سبب ناباروری در زنان شود. سایر علل ناباروری در زنان عبارتند از ورزش بیش از حد، اختلال خوردن و آسیب یا تومور.
جهت کسب اطلاعات بیشتر در رابطه با تیروئید در بارداری به مطلب زیر مراجعه نمایید:
اختلالات تیروئید در بارداری، عوارض تیروئید در بارداری | دکتر غزال همتی
- ناهنجاری های رحمی و سرویکال از جمله ناهنجاری هایی در بازشدن سرویکس، وجود پلیپ در رحم و یا شکل رحم. وجود توده های غیر سرطانی (خوش خیم) در دیواره رحم (مانند فیبروئید یا فیبروم رحم) نیز می تواند با انسداد لوله های فالوپ به ندرت سبب ناباروری در زنان شود. در اغلب موارد فیبروئید در لانه گزینی تخم بارور شده اخلال ایجاد می کند که از جمله علل ناباروری در زنان می باشد.
- آسیب به لوله های فالوپ و یا انسداد آن ها که اغلب در اثر التهاب لوله های فالوپ ایجاد می شود (سالپنژیت) نیز می تواند سبب ناباروری در زنان شود. این اتفاق معمولا در اثر بیماری التهابی لگن ایجاد می شود و بیماری التهابی لگن نیز در اثر عفونت های مقاربتی، آندومتریوز و یا وجود چسبندگی ایجاد می شود.
- آندومتریوز یا چسبندگی رحم یکی دیگر از علل ناباروری در زنان است زیرا می تواند بر عملکرد تخمدان ها، رحم و لوله های فالوپ تاثیر بگذارد. آندومتریوز زمانی ایجاد می شود که بافت داخل رحم در خارج از آن رشد کند.
- ناکارآمدی زودرس تخمدان ها یا یائسگی زودرس زمانی اتفاق می افتد که تخمدان ها قبل از 40 سالگی عملکرد طبیعی خود را متوقف کنند. اگر چه علت این مشکل نامشخص است اما برخی فاکتورها با یائسگی زودرس ارتباط دارد از جمله این فاکتورها عبارت است از بیماری های سیستم ایمنی، برخی مشکلات ژنتیکی مانند سندرم ترنر و یا ناقلین سندرم ایکس شکننده، تابش و یا شیمی درمانی و یا مصرف سیگار.
- چسبندگی های لگن، پیوند بین بافت های اسکار با ارگان ها بعد از عفونت لگن، آپاندیسیت یا جراحی لگن از جمله دلایل ناباروری در زنان است.
سایر علل ناباروری یا نازایی در زنان عبارت است از:
- سرطان و درمان سرطان: برخی سرطان ها (مخصوصا سرطان هایی که در ارگان های باروری اتفاق می افتد) اغلب تاثیر شدیدی بر قدرت باروری خانم دارد. تابش و شیمی درمانی نیز از جمله عوامل موثر بر ناباروری و نازایی زنان است.
- سایر شرایط: برخی شرایط مانند بلوغ دیررس و یا فقدان قاعدگی یا پریود نشدن (آمنوره)، بیماری سلیاک، دیابتی که تحت کنترل ضعیف قرار دارد و برخی بیماری های خودایمنی مانند لوپوس نیز می تواند بر قدرت باروری خانم تاثیر بگذارد و سبب ناباروری و نازایی در زنان شود. ناهنجاری های ژنتیکی نیز می تواند احتمال باروری را کاهش دهد.
عوامل موثر بر ناباروری مردان | عوامل موثر بر ناباروری در زنان:
بسیاری از عوامل موثر بر ناباروری مردان و ناباروری زنان مشابه است. این عوامل موثر بر ناباروری عبارتند از:
- سن: یکی از مهمترین عوامل موثر بر ناباروری سن است زیرا با افزایش سن، قدرت باروری زنان کاهش می یابد و ریسک ناباروری افزایش پیدا می کند، مخصوصا در اواسط 30 سالگی و بعد از 37 سالگی قدرت باروری به سرعت در زنان افت می کند. ناباروری در خانم های مسن تر می تواند به تعداد و کیفیت تخمک ها یا مشکلاتی در سلامتی فرد که می تواند بر بارداری تاثیر بگذارد، مربوط باشد. مردان بالای 40 سال در مقایسه با مردان جوان تر قابلیت باروری کمتری دارند و ریسک برخی مشکلات پزشکی در فرزندان مانند اختلالات روانی و یا انواع سرطان در آن ها بیشتر است.
جهت کسب اطلاعات بیشتر در رابطه با بارداری در سن بالا به مطلب زیر مراجعه نمایید:
بارداری در سن بالا، عوارض و مشکلات | دکتر سوزان پیروان
- مصرف تنباکو: مصرف تنباکو و یا ماری جوآنا در هر یک از طرفین شانس بارداری را کاهش می دهد. سیگار کشیدن همچنین احتمال درمان ناباروری را نیز کاهش می دهد. نرخ سقط در خانم هایی که عمدتا سیگار می کشند بالاست. سیگار کشیدن می تواند ریسک اختلال در نعوظ را افزایش دهد و تعداد اسپرم در مردان را کاهش دهد.
- مصرف الکل: برای خانم ها در دوران بارداری سطح بی خطری در نوشیدن الکل وجود ندارد. در صورتی که قصد باردار شدن دارید از مصرف الکل اجتناب کنید. مصرف الکل ریسک بروز نقص در جنین را افزایش می دهد و می تواند در ناباروری نقش داشته باشد. برای مردان نوشیدن سنگین الکل می تواند تعداد و تحرک اسپرم را کاهش دهد.
جهت کسب اطلاعات بیشتر در رابطه با غذاهای مضر در دوران بارداری به مطلب زیر مراجعه نمایید:
غذاهای مضر در دوران بارداری | دکتر ساره پوررستمی
- اضافه وزن یا چاقی: اغلب خانم های آمریکایی سبک زندگی بی تحرکی دارند و داشتن اضافه وزن می تواند ریسک ناباروری را افزایش دهد. تعداد اسپرم مردان می تواند در صورت وجود اضافه وزن تحت تاثیر قرار بگیرد و اضافه وزن یکی از عوامل موثر بر ناباروری در زنان و مردان است.
- داشتن وزن کمتر از حد نرمال: خانم هایی که به اختلالات خوردن مبتلا هستند مانند انورکسیا و یا پرخوری عصبی و هم چنین خانم هایی که رژیم غذایی با کالری کمی را دنبال می کنند نیز در خطر مشکلات ناباروری قرار دارند.
- ورزش کردن: ورزش ناکافی می تواند منجر به چاقی شود و ریسک ناباروری را افزایش دهد. انجام ورزش شدید در خانم هایی که دچار اضافه وزن نیستند می تواند مشکلات مربوط به تخمک گذاری را به دنبال داشته باشد که از جمله علل اصلی ناباروری در زنان است، البته احتمال اندکی برای آن وجود دارد.
جهت کسب اطلاعات بیشتر در رابطه با مشاوره قبل از بارداری به مطلب زیر مراجعه نمایید:
دکتر پروین صادقی
تایید شده: توسط دکتر پروین صادقی
برگرفته از: وبسایت http://www.mayoclinic.org
